RİZE (A.A) - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, "Hükümet olarak diğer bütün tarım ürünlerinde olduğu gibi çayda da kalıcı, stratejik bir bakış açımız var" dedi.
     Bakan Eker, ÇAYKUR Genel Müdürlüğünde düzenlenen 2013 yılı yaş çay sezonu açılış toplantısında yaptığı konuşmada, 2013 yılı yaş çay alım kampanyasının, üreticiler, bölge ve bütün millet için hayırlı olmasını diledi.
     Çayın, 200 binin üzerinde üreticiyi doğrudan ilgilendiren ancak nüfusu itibariyle bir milyondan fazla insanın geçim kaynağı, özel bir ürün olduğunu belirterek, "Bütün Avrupa kıtasında sadece Türkiye çay üreticisi. Bu kıymetli ürün günlük hayatımızın, kültürümüzün temel unsurlarından biri" diye konuştu.
     Çayda son 10 yılda üretim miktarında yüzde 63lük bir artış olduğunu dile getiren Eker, "Bunun yarısından fazlasını tek başına ÇAYKUR alıyor, işliyor. Türkiyede son 10 yıl içerisinde kuru çayda ise yaklaşık 100 bin ton artış var. Üretimdeki artışa paralel verimde de önemli bir artış var" ifadelerini kullandı.
     Eker, hükümet olarak diğer bütün tarım ürünlerinde olduğu gibi çayda da kalıcı, stratejik bir bakış açıları olduğunu vurgulayarak, 2003 yılından itibaren çaya prim desteği ödemeye başladıklarını, geçen yıl 140 milyon lira prim ödediklerini söyledi.
     Çayın daha verimli, daha ekonomik işletilmesi hem kalitesinin hem de veriminin, ihracat imkanının artırılması gibi bir çok hedeflerini, stratejilerinin içine yerleştirdiklerini anlatan Bakan Eker, şöyle devam etti:
     "Bunlardan bir tanesi de çaylıkların yenilenmesidir. Çaylıkların yenilenmesini Bakanlık olarak planladık ve ilk defa bu bölge için 6 çeşit belirlendi. Yeni çeşit çayların tescili yapıldı. Bu bölgede yetiştirilen 6 çeşit çay geliştirildi. Bu yıl içerisinde doku kültürü laboratuvarı oluşturuyoruz. Tescil edilen bu 6 çay çeşidinin fideleri, doku kültürü laboratuvarlarında çoğaltılmak suretiyle çaylıklar yenilenmiş olacak. Kalitesi, güvenirliği, verimi, lezzeti daha yüksek çaylar üretilecek, amacımız bu. Gelecekte çayda iddialı olacaksak, bunu sadece Türkiyedeki vatandaşlarımızın aradığını içecek olarak değil, dünya pazarlarına da sunacağımız ürün haline getireceksek mutlak suretle bu yenilenmeyi sağlamamız gerekiyor."
     Bütün çay parsellerini uydu fotoğraflarıyla tespit ettiklerini ve bunları sayısallaştırdıklarını kaydeden Eker, Türkiyenin ne kadar çay dikili parseli varsa hepsinin sayısal verilerinin ellerinde olduğunu bildirdi.
    
     -Organik çay-
    
     Eker, organik çayın geliştirilmesi konusunda çalışmalarının sürdüğünü belirterek, şöyle devam etti:
     "2007 yılında hükümetimiz başlattı bu faaliyeti. 13 bin dekardan 75 bin dekara kadar çıkarıldı. Rize ve Doğu Karadeniz ekolojisi itibariyle biz, bir Seylan gibi, dünyanın başka ülkelerindeki yerler gibi aşırı sıcak, haşerenin çok olduğu yerlerde değil, daha yüksek alanda üretim yapıyoruz. Zaten kullandığımız kimsayal madde miktarı sadece gübre ile alakalı. Bu gübrenin de bir şekilde organik kompost çalışmamız var. Onu da oraya aktardığımız zaman, kimyevi gübre yerine organik kompost gübreyi yerleştirdiğimiz zaman çaydaki organik miktarını çok daha yüksek noktaya taşırız ve çay kalitemizi çok iyi noktaya getiririz."
     Eker, çayda budama tazminatını yeniden planladıklarını, bu yılın başından itibaren hayata geçirdiklerini de söyledi.
     Çayda ürün çeşitliliğin arttırılmasının önemli olduğunu vurgulayan Eker, "Siyah çayı tek başına satmak yok. Mutlaka çeşitlendireceğiz. Değişen şartların talebi doğrultusunda biz bunu yeni ürünlerle zenginleştirmek, çeşitlendirmek zorundayız" dedi.
     Eker, yeni bir proje üzerinde çalıştıklarını ifade ederek, "Türk çayının genetik haritasının çıkarılması konusunda çalışmalarımız var. Bu çalışma ile bir çayın içinde karışım var mıdır, yok mudur, bunu tespit edebileceğiz" diye konuştu.
     Hükümet olarak çayın strateji olarak önemini iyi bildiklerini, ÇAYKURa her türlü imkanı verdiklerini dile getiren Bakan Eker, "Sektörün gelişmesi çok önemli. Özel sektör de gelişsin" ifadelerini kullandı.
     Bakan Mehdi Eker, yaş çay işleme kapasitesinde arttırım sağlandığını da sözlerine ekledi.
    
     -"Grev hayata geçseydi çok sıkıntılı bir süreç yaşayacaktık"-
    
     Çaykur Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu, Çaykur olarak çok önemli bir süreç yaşadıklarını ifade ederek, "Sorumsuzca bir grev kararı ile kaosun eşiğine gelinmişti. Haksız taleplerin vatandaşları mağdur edeceğini, ÇAYKURun çayı almamasının düşünülemeyeceğini, sağduyu ile aklıselim ile hareket edilmesi gerektiğini işçi kardeşlerimize ilettik. Onlar da geldiler, görevlerine başladılar" dedi.
     Sütlüoğlu, bölgenin çok önemli sıkıntıdan döndüğünü belirterek, "İşçi kardeşlerime tekrar tekrar teşekkür ediyorum. Grev hayata geçseydi çok sıkıntılı bir süreç yaşayacaktık" diye konuştu.
     Çay kampanyasına bu yıl erken başladıklarını anımsatan Sütlüoğlu, şunları kaydetti:
     "Vatandaşımız çayını taze taze toplasın istedik hem vatandaşın hem bizim yükümüzü bir miktar hafifletmek için böyle uygulama başlattık ama maalesef istediğimiz sonucu alamadık. ÇAYKUR olarak yatırımlarımız devam ediyor. Organik çay konusunda ise çalışmalarımız aralıksız sürüyor. Randevulu sistem konusunda da çalışıyoruz. Yeni çay fiyatına sadece ÇAYKUR uymasın, özel sektör de uysun. Özel sektörün fiyatları aşağı çekmesinin ne kendilerine ne de üreticiye faydası yok. Fabrikaların sürekli çalışması için üreticileri darıltmamak, onları mutlu etmek gerekiyor. Üreticiden ucuz çay alarak sanayici kazanmıyor. Üreticiler de kaliteli, iyi çay üretmeliler."
     Toplantıya, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Rize Valisi Nurullah Çakır, Rize Belediye Başkanı Halil Bakırcı, AK Parti Rize Milletvekilleri Hasan Karal ve Nusret Bayraktar da katıldı.
     (Bitti)
    
     Muhabir: Zafer Sel / Asena Akçay
     Yayıncı: Murat Kaban