Kanlı da olsa meşruiyet satın almak, mafyatik yapıların, otokrat liderlerin, despotik rejimlerin en çok ihtiyaç duyduğu şeydir. Mafya babalarının ya da annelerinin hayır kurumlarına bağış yapmaları, çocuklarla ilgili projelere katılmaları hep masumiyet kisvesi altında meşruiyet arayışlarının sonucudur.

Sokrates’in, Eflatun’un Politeia’sında dile getirdiği gibi, bir haydut çetesinin bile ganimeti paylaşabilmesi için belli bir adalet ilkesine sahip olması gerekir. Bu nedenle meşruiyet, en adaletsiz ve en kanlı diktatör için bile merkezi bir sorundur.

Bir rejimin varlığını sürdürebilmesi için nüfusun çoğunluğu tarafından meşru kabul edilmesi gerektiği söylenemez. Halkın büyük bir kısmının nefretini kazanmış azınlık diktatörlüklerinin yine de onlarca yıl iktidarda kalabildiğine dair sayısız güncel örnek vardır. Suriye’de Alevi ağırlıklı Esad rejimi, Irak’ta Saddam Hüseyin’in Baas Partisi fraksiyonu bu duruma örnektir. Benzer şekilde, Latin Amerika’daki çeşitli askeri cuntalar ve oligarşiler de geniş bir halk desteği olmaksızın uzun süre ayakta kalabilmiştir.

Bir rejimin çoğunluk tarafından meşru kabul edilmemesi, onun hemen çökeceği anlamına gelmez.

Şimdilerde Erdoğan’ın,Orban’ın,Netanyahu’nun ve önceki yıllarda pek çok Ortadoğu liderinin aradığı şey, bir fotoğraf karesiyle de olsa Batı ülkelerinin güçlü liderleriyle görünmektir. Tabanlarına güçlü ve meşru lider görüntüsü vererek yapageldikleri hukuksuzluklara ve zulümlere devam ederler.

Hukukun herkese lazım olan kamusal yönünü popülist liderler yıkıyor. Bu tür despotik liderlere ve rejimlere günübirlik çıkarları için destek veriyorlar. Yarın kendilerine de hava gibi, su gibi ihtiyaç duyacakları hukuku el birliğiyle tarumar ediyorlar.

Dünya liderleri çıkarlarına uymayanları bel altı algılarla ve etiği bir kenara bırakarak karalayabiliyor. Mizah sosu ile hukuku ve insan onurunu da zedeliyor. Bunu çok profesyonelce ve yüzsüzce yapıyorlar. İşgal ettikleri konumlarını da bu uğurda hiç çekinmeden kullanıyorlar. İşin acı tarafı da Arendt’in dediği gibi kötülüğün sıradanlığının yayılmasıdır.

ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack bunu itiraf etti: “Ne F-16 ne F-35; mesele bunlar değil. Tamam, Türkiye demokrasi ama biraz otoriter. Trump zekice bir hamle yaptı ve ‘Erdoğan’ın en çok ihtiyaç duyduğu şeyi verelim’ dedi: o da meşruiyet.”

Peki bu meşruiyet parayla satın alınan bir şey mi? Kısa süreliğine de olsa bazen evet, ama uzun zaman için asla!

İnsan ruhu hür olmak ister. İnsan onuru da hürriyetle anlam kazanır. Neoliberalizm de tıpkı popülizm gibi insanı köleleştirmektedir. Değerler bütününü altüst etmektedir.

Wendy Brown’a göre neoliberal ideoloji, özgürlüğü genellikle bireysel bir hak ya da tercih olarak değil; piyasa mantığına uygun bir meta olarak algılar. Yani özgürlük, sahip olunan ekonomik sermaye ya da mülk gibi ölçülebilir unsurlara bağlı hale gelir; sosyal ve politik eşitsizlikleri göz ardı eden bir “özgürlük” biçimi öne çıkar. Sonuç olarak insan hak ve özgürlükleri alınıp satılır bir metaya dönüştürülmeye çalışılır. Bunu da popülist liderler ön ayak olarak gerçekleştirirler.

Yüz binlerce yanlış bir doğru etmez. Bergman’a sormuşlar: “Gidişat kötü, bu durumdan nasıl kurtulacağız?” — “Utanç” demiş Bergman: “Bizi bir tek utanç kurtarabilir.”

Hukuksuzluk, demokratik değerlerden uzaklaşmak, onca mezalimi ve yapanı görmemek, taşlaşmış bir yürekle olaylara bakmak, bunca acıya sebep olanlara bir çift laf etmemek, onları saygı duyulan insanlar diye nitelemenin yepyeni krizleri tetikleyeceği; adaletsizliklerin önünü açacağı, yeni zulümlere ve hukuksuzluklara yol açacağı asla unutulmamalıdır.

Meşruiyet fotoğraf kareleriyle, parayla satın alınamaz.

Meşruiyet; ilkelerle, erdemle, liyakatle, insani temel değerlere sadakatle, hukukla kazanılır.

YouTube linki : https://youtu.be/m8Y5mmX_wkg