Son yıllarda tütünlü sigara yerine elektronik sigaraya yönelimin artması, daha az zararlı veya zararsız olduğu düşüncesinden kaynaklanıyor. Sigaraya alternatif olarak düşünülen bu sigaraların kullanıcılarının yüzde otuzunu daha önce hiç sigara içmeyen veya sigarayı bırakmış kişiler oluşturuyor. Artık sıkça gördüğümüz ve maalesef kullanım yaşının iyice düştüğü elektronik sigara nedir ve zararı var mıdır? 

Henüz pek çok bilinmeyenleri olan e-sigaralar, sigarayı taklit etmek üzere tasarlanan, elektronik nikotin dağıtım sistemleri (ENDS), alternatif nikotin dağıtım sistemleri (ANDS), e-nargileler, modlar, elektronik sigara kalemleri, buharlaştırıcılar gibi farklı adlarla bilinir. E-sigaralar, puro, pipo, kalem, USB görüntüsünde veya birçok şekil ve boyutta olabilir.  

 

E-sigaralar, cihazı çalıştıran pil, e-sıvıyı ısıtan ve sıvıyı aerosole (buhar) dönüştüren ısıtma elemanı, e-sıvıyı tutan kartuş (tank) ve aerosolü solumak için kullanılan ağızlık içerir. E-sigaralar tütün içermez, ancak tütün kaynaklı olan nikotini içerir. Bu nedenle, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) bu ürünleri "tütün ürünleri" olarak sınıflandırır. Araştırmalar e-sigaralarla, yanıcı bir tütün ürününden alınabilecek nikotinden daha fazla nikotin alınabileceğini gösteriyor.

E-sigara kullanımı genellikle "vaping" olarak adlandırılır. Sebebi ise birçok kişinin e-sigaraların solunan bir buhar oluşturduğuna inanmasıdır. Aslında e-sigaralar, buhardan farklı olarak küçük parçacıklardan oluşan bir aerosol üretir. Sıvısında bulunan kimyasalların her biri ayrı ayrı toksik maddedir ve kanserojendir. Ve bu bileşiklerin birlikte ısıtılmasıyla tehlikenin boyutu artar. E-sigaralar, e-meyve suyu adı verilen sıvıyı aerosole dönüştürür ve kullanıcılar bunu akciğerlerine çekerler. Elektronik sigara içerikleri üzerine Johns Hopkins Üniversitesi'nde yapılan son çalışmalar, çoğu henüz tanımlanmamış yüzlerce kimyasal olduğunu gösteriyor. E-sigaralarda ortak bulunan kimyasalların bazıları;

 

Uçucu organik bileşikler (VOC ler): VOC ler göz, burun ve boğaz tahrişine, baş ağrısına ve mide bulantısına neden olabilir. Aynı bileşikler karaciğerlere, böbreklere ve sinir sistemine  de zarar verebilir. Tatlandırıcı kimyasallar: Müşteri çekebilmek için e-sigaranın sıvıları yaklaşık yedi bin aroma seçeneği ile için tatlandırıcı stratejisi uyguluyor. Çalışmalar, çoğu zehirli olan bu tatlandırıcıların, bronşiolit obliterans adı verilen ciddi bir akciğer hastalığına bağlı diasetil adlı kimyasalı içerdiğini göstermiştir. Formaldehit: E-sıvı olarak kullanılan bu madde, aşırı ısınırsa veya ısıtma kısmına yeterli miktarda ulaşmazsa farklı kanser türlerine neden olan bir maddedir. 

 

"Buhar" terimi zararsızmış gibi anlaşılsa da, e-sigaradan çıkan aerosol su buharı değildir ve zararlıdır. Aerosol, yüksek oranda nikotin ve diğer keyif verici zararlı kimyasalları vermek üzere tasarlanmıştır. Nikotin bağımlılık yapan kimyasaldır. Beyin gelişimi yaklaşık 25 yaşına kadar devam ettiği için nikotinin gençler üzerinde olumsuz etkileri bilinen bir gerçektir. Nikotin ergenlerin beyninde dikkat, öğrenme ve hafızadan sorumlu kısımlardaki aktiviteleri azaltır. Nikotinin yanı sıra e-sigara buharı genel olarak propilen, glikol ve/veya bitkisel gliserin içerir. 

Peki elektronik sigara, tütünlü sigara gibi kansere neden olur mu? Aerosol, sigara dumanına göre daha az kimyasal madde yoğunluğuna sahiptir. Buna rağmen yine de kansere sebep olur. Kalp, akciğer ve üreme sistemi üzerindeki olumsuz etkileri yine içerdiği kimyasal maddelerden kaynaklanır. Bunun yanı sıra 2018 de yapılan bir çalışmaya göre, aerosol ağız yaraları ve diş problemlerinde de artışa neden olur.

 

 

E-sigaranın gençler arasında eğlence ve merak amaçlı kullanımının giderek artması endişe vericidir. Maalesef CDC raporu, "Puff bar" olarak isimlendirilen tek kullanımlık e-sigara kullanımının 2019'dan bu yana lise öğrencileri arasında yüzde bin ve ortaokul öğrencileri arasında yüzde dört yüz arttığını gösteriyor. Elektronik sigarayla ilgili endişe verici başka bir durum ise asla sigara içmeyecek olanların, özellikle de gençlerin bu alışkanlığı “zararı yok” düşüncesiyle ediniyor olmasıdır. E-sigaraların özellikle gençleri cezbetmesindeki nedenlerden bir diğeri maliyetinin düşüklüğü olsa da asıl neden genellikle tütünlü sigara gibi kokmaması ve fark edilmemesidir.

 

 

Sigarayı bırakmaya yardımcı güvenli ve etkili başka yollar olduğu düşünülünce bu fikir sigarayı bırakmak için gerçekçi bir yol olarak görünmüyor. Daha çok satmak üzere ortaya atılan bu fikir daha fazla insanı bağımlı hale getiriyor. Hatta araştırmalar, bazı gençlerin elektronik sigara kullanımının düzenli sigara alışkanlığıyla neticelendiğini gösteriyor. Hem sağlık risklerini azaltmak hem de nikotin bağımlısı kalmamak için e-sigara dahil tüm tütün ürünlerini bir an önce kullanmayı bırakmak önemlidir. Hatta daha doğrusu bağımlılığa neden olan her tür üründen uzak durmak ve hiç başlamamaktır.