Yaz günlerinde sıcakladıkça ve terledikçe buz gibi içeceklerle serinlemeye ve hararetimizi gidermeye çalışırız. Bu yazıyı Romanya’da Tuna Vakfı’nın düzenlediği Anadolu Yemekleri ve Kültürü festivallerinde yaptığım bir gözlemle araştırmak istedim. Türkiye’deki ve Yunanistan’daki mağdur ailelere yardım amacıyla düzenlediğimiz bu festivaller oldukça yoğun geçiyor, sıcaklıyoruz, yoruluyoruz ve tam bunalmışken limonata, Osmanlı şerbeti gibi ikramlarla serinliyoruz. Ama bir şeyler ters gidiyor olmalı ki susuzluk hissi azalmıyor aksine artıyor. İşte böyle zamanlarda fark etmeden şekerli içecekler tüketmek suretiyle susuzluğumuzu gidermeye çalışıyoruz ama gideremiyoruz. Bunun nedeni fark etmeden bedenimize şeker yüklemesi yapıyor olmamızdır. Aslında şeker içeren her türlü içecekle kanımıza şeker (glikoz) girer ve bu durumda vücudumuz diğer hücrelerden su çekerek dengeyi sağlamaya çalışır. Hücrelerimiz su kaybettikçe, beynimize daha fazla suya ihtiyaç duydukları sinyalini verirler, bu yüzden de o tatlı içeceği içtikten 5-10 dakika sonra yeniden susamış hissederiz ve kısır döngüye dönüşür.

Elbette susuzluğu gidermenin sağlıklı yolları da mevcut; spor içeceklerinden vitaminle zenginleştirilmiş su takviyelerine, sodadan, maden suyuna kadar… Ancak, ne olursa olsun suyun her zaman sağlıklı susuzluk gidericilerin baş tacı olduğunu unutmadan asıl konumuza pek çok kişinin karıştırdığı soda ve maden suyunun farklarına ve özelliklerine bakalım. Bazıları için maden suyu da soda da aynıdır, aralarında herhangi bir fark yoktur. Gerçekten öyle mi?

Soda, normal suya basınç altında karbondioksit gazı eklenmesiyle elde edilen gazlı bir yapay içecektir. 1 litre suya en az 570 mg bikarbonat ve 1000 mg karbondioksit katılarak elde edilir. İçerdiği bu gazdan dolayı mideyi rahatlatma özelliği olmasına rağmen herhangi bir ilave mineral içeriği yoktur. Sodanın pH'ı karbondioksitten dolayı 3-4'tür, bu da hafif asidik olduğu anlamına gelir. Bu asitlik hem rahatsız edici hem de keyifli olabilen yakıcı bir his verir. Ancak karbonatlı su gibi asitli bir içecek içmek vücudunuzu daha asidik yapmaz. Böbrekleriniz ve akciğerleriniz fazla karbondioksiti uzaklaştırır. Böylece, yediğiniz veya içtiğinizden bağımsız olarak kanınız hafif alkali pH 7,35-7,45'te kalır.

Yemek esnasında içilen soda içindeki bikarbonattan dolayı, midenin asit dengesini bozabilir. Bu yüzden sindirimin gecikmesine neden olabilir. Maden suyu ise yemek esnasında tercih edilebilir. Maden suyu da soda da yemeklerden sonra tüketildiğinde tokluk hissini sade suya nazaran daha fazla uzatabilir. Çalışmalar bu durumun baloncuklularla birlikte yiyeceklerin midemizde daha uzun süre kalmasından kaynaklı olabildiğini gösteriyor. 

Maden suyu, doğal yeraltı kaynaklarından elde edilir. Kalsiyum, magnezyum, sodyum, çözünmüş tuzlar, elementler ve gaz içerirler. Yer altında yaratılan maden suyu, kaynağında şişelenir ve nereden geldiğine bağlı olarak bulunduğu bölgenin minerallerinin özelliklerini taşır. Gıda ve İlaç İdaresi'ne (FDA) göre, mineral miktarı 250 mg/l'den fazla olanlar maden suyu olarak isimlendirilirken daha düşük olanlar mineralli su olarak adlandırılır. Mineral çeşitliliği maden suyunun tadını değiştirdiğinden dolayı bazı maden sularının içimi kolayken bazılarının daha zordur. Dolayısıyla vücuttaki etkileri ve fonksiyonları da farklıdır. 

Bu doğal içeceğin, mide ağrısı da dahil olmak üzere diğer hazımsızlık semptomlarını iyileştirebileceği zaten biliniyor. Maden suyu içeriğindeki magnezyum ve potasyum gibi farklı mineraller, insan kaslarının düzgün büyümesi ve işleyişi için gereklidir. Fiziksel hareketleri kolaylaştırırken, kas kasılmalarını önler. Magnezyum ve kalsiyum kaynağı olan maden suyu, kan basıncında dalgalanma sorunu yaşayan insanlar için bir nimettir.  Bu mineraller beynin ve vücudun dengesine aktif şekilde katılır. Bu denge, insanlardaki kan basıncının korunması için çok önemlidir. Maden suyu, hem kemik hem de sindirim sağlığını destekleyen önemli mineraller sağlar. Maden suyunda bulunan magnezyum ve kalsiyum, artan sıvı tüketimine ek olarak böbrek taşı oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir. Beyin faaliyetlerine ve hafızaya olan olumlu etkisi ise mükemmel bir potasyum kaynağı olmasıyla ilgilidir. Cilt dostu silisyum parçacıklarının taze bir kaynağı olan maden suyu, güzel bir cildin de doğal sırrıdır. Maden suyu sayesinde besinlerle emilen ve günlük almanız gereken mineral miktarını kolayca arttırabilirsiniz. Ekstra meyve aroması veya şeker içermiyorsa kalorisi sıfırdır. Daha pek çok faydasını sıralayabileceğimiz maden suyunu günlük bir litreye kadar tüketebilirsiniz. Bu miktar yaşınıza, cinsiyetinize, sağlık durumunuza göre değişebilir. 

Soda ve maden suyu farkı bilinmeli ve tercihler buna göre yapılmalıdır. Her iki içecek seçeneğinde de cazip olan karbonatlaşmadan dolayı, şekerli gazlı içeceklere karşı sağlıklı alternatif olmalarıdır. Ama artık farkı bildiğinize göre, öyle ya da böyle bilinçli karar verebilirsiniz.