Sarsıntının ardından oluşan dev tsunami dalgaları Honşu adasını adeta yuttu. Kilometrelerce içeriye ilerleyen dalgalar, önüne geleni alıp götürdü. Ülke genelinde ulaşım durdu. Ölü sayısının bini geçtiği açıklanırken, 50 ülkede tsunami uyarısı yapıldı. Japonya dün, tarihinin en büyük depremi ile sarsıldı. Ülkenin kuzeydoğu kıyısı açıklarında meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki deprem tüm bölgeyi beşik gibi sallarken, dev tsunami dalgalarına yol açtı. Dünyanın en büyük 5. depremi olarak kayıtlara geçen yer sarsıntısının ardından oluşan 10 metre yüksekliğindeki devasa dalgalar, 600-700 kilometre hızla depremin merkez üssü Honşu adasının bir milyon nüfuslu Sendai kentini ve Onahama'yı vurdu. Adayı adeta yutan dalgalar, önüne çıkan her şeyi alıp götürerek 24 kilometre içeriye kadar ilerledi. Dünya, Japon yayın kuruluşu NHK'nin canlı görüntüleriyle adeta küçük kıyameti izledi. Araçlar, evler, tekneler kâğıt gibi suyun üzerinde sürüklendi. Çok sayıda ev çamura gömüldü. İnsanlar binaların çatılarında mahsur kaldı. Başkent Tokyo ve civarında 4 milyon evin elektrikleri kesildi. Ülke genelinde demiryolu, havayolu ve karayolu ulaşımı durdu. Tüm limanlar tsunami tehdidi dolayısıyla kapatıldı. Depremin ardından, Honşu yakınlarında büyüklükleri 5,8 ile 7,1 arasında değişen 50 artçı sarsıntı meydana geldiği bildirildi. Japonya polisi ölü sayısının bini geçtiğini, çok sayıda kişinin de kayıp olduğunu açıkladı. Deprem, Pasifik bölgesindeki birçok ülkede hissedildi. Rusya'nın da aralarında bulunduğu 50 ülkede tsunami uyarısı yapıldı. 6'sı Tokyo'da olmak üzere toplam 80 yangın çıktı. Ülke genelinde demiryolu, havayolu ve karayolu ulaşımı durdu. Tüm limanlar tsunami tehdidi dolayısıyla kapatıldı. Tokyo'da milyonlarca kişi evine gidemedi. Japonya'nın kuzeyindeki Tohoku otobanının bazı bölümleri hasara uğradı. Narita Havaalanı kapatıldı, yolcular ise tahliye edildi. Tokyo'nun merkezinde, 600 üniversite öğrencisinin diploma aldığı sırada bina çöktü, çok sayıda kişi yaralandı. Yüz yolcunun bulunduğu bir geminin de dalgalara kapıldığı duyuruldu. Ülkenin kuzeydoğusundaki Sendai bölgesinde bir plajda 200-300 ceset bulundu. Ölenlerin, 10 metre yükseklikteki dev dalgaların vurduğu bölgenin sakinleri olduğu tahmin ediliyor. Sendai Havaalanı'nı su basarken, terminal binasının üst katlarına çıkan yüzlerce kişi mahsur kaldı. Kentte bir otelin çökmesi sonucu da bazı kişiler enkaz altında kaldı. Bölgedeki bir petrokimya tesisinde büyük bir patlama meydana geldi. Ülkenin değişik bölgelerinde 4 tren kayboldu. Tokyo'da bulunan Narita Havalimanı'nda 13 bin, Haneda Havalimanı'nda ise 10 bin yolcunun mahsur kaldığı bildirildi. NÜKLEER SIZINTI TEHLİKESİ 3-4 dakika süren depremin ardından bazı nükleer santraller otomatik olarak kapandı. Yetkililer, Fukuşima'daki nükleer santralin soğutma sisteminde mekanik bir arıza meydana geldiğini, acil durum ilan edilen bölgede yaşayan binlerce kişinin tahliye edildiğini belirtti. Santral çalışanları nükleer sızıntı olma ihtimalinin bulunduğu santralde arızayı onarmaya çalışıyor. Tohoku Elektrik Şirketi'ne ait Onagawa Nükleer Santrali'nde de yangın çıktı. Yetkililer, radyoaktif sızıntı olduğuna dair bilgi olmadığını kaydetti. Otomobil devi Toyota bölgedeki iki tesis ile parça üretim fabrikasında üretimini durdururken, elektronik devi Sony 6 fabrikasını kapattı. Japonya Başbakanı Naoto Kan, depremin ülkenin kuzeydoğusunda büyük hasara sebep olduğunu söyledi. Naoto Kan, Japon halkından sakin olmalarını istedi. Ülkenin birçok yerinde acil yardım merkezleri kuran hükümet, depremden etkilenen bölgelere yüzlerce kurtarma görevlisi ile çok sayıda asker gönderdi. Hükümet ve muhalefet yeni bir bütçe oluşturulmasını konusunda uzlaşırken, felaketin faturasının 15 milyar dolar olabileceği belirtildi. Birleşmiş Milletler'den yardım isteyen Japonya için 45 ülkeden toplam 68 arama ve kurtarma ekibi bölgeye gönderilmeyi bekliyor. BM'nin yanı sıra Japonya'nın müttefiki ABD'de yardım için harekete geçti. ABD Başkanı Barack Obama, Japonya'daki felaketin ardından ellerinden gelen her yardımı yapacaklarını söyledi. ABD, insani yardım için bölgeye ilave uçak gemileri gönderirken, nükleer santralin radyoaktif sızıntı ihtimali için de teknik yardım verecek. 50 artçı deprem ABD Jeolojik Araştırma Merkezi'nden yapılan açıklamada depremin ardından, Japonya'nın Honşu adasının doğu sahili açıkları ve yakınlarında büyüklükleri 5,8 ile 7,1 arasında değişen 50'den fazla artçı deprem meydana geldiği kaydedildi. Açıklamaya göre, en büyük artçı şok, depremden yaklaşık 45 dakika sonra oluşan 7,1 büyüklüğündeki artçı deprem oldu. Artçıların bir ay boyunca da sürebileceği kaydedildi. Japonya'da dün meydana gelen depremin, 1872'den bu yana en büyük deprem olduğu bildirildi. Japonya'da 1923'te Canto'da meydana gelen depremde 143 bin kişi hayatını kaybetmişti. Japonya'da sol yıllarda en fazla can kaybına neden olan deprem ise 1996'da 5 bin 500 kişinin öldüğü Kobe depremi olmuştu. Bu depremin Japonya'ya maliyeti ise 100 milyar dolar olmuştu. Kaçmaları için 20 dakikaları vardı Japonya'nın Tokyo Üniversitesi Deprem Araştırma Enstitüsü'nde misafir öğretim görevlisi olarak deprem araştırmaları yapan Yrd. Doç. Dr. Serdar Küyük, bölgede meydana gelen felaket ile ilgili olarak yaşadıklarını anlattı. Bölgede bir depremin beklendiğini ancak şiddetinin öngörülemediğini anlatan Küyük, depremden sonra tsunamiye karşı erken uyarı sisteminin devreye girdiğini belirtti. Ülkede canlı yayın sırasında ilk defa 10 metrelik bir tsunami geleceğine dair 20 dakika önceden bilgi alındığını aktaran uzman, depremin meydana geldiği, Sendai kentinde 40 santimetrelik bir yer değiştirmenin söz konusu olduğunu aktardı. Doktora çalışması sırasında bir süre bulunduğu Sendai'de nüfusun 1 milyondan fazla olduğunu kaydeden Küyük, şehirde 30 katlı bina sayısının 5-6 civarında olduğunu, 15 katlı bina sayısının da 30'u geçmediğini söyledi. Şehir dışındaki ahşap yapılarda büyük hasarın beklendiğini bildiren Küyük, sahil kenarlarında deprem önlemi nedeniyle kafeterya, sosyal faaliyet alanı gibi binalar inşa edilmediğini vurguladı. Sendai'nin bağlı olduğu Miyagi bölgesinde genel olarak 7,5 ile 7,9 arasında deprem beklendiğini anlatan Küyük, bölgenin, en son 2005 yılında 7 civarında bir depremle sarsıldığını kaydetti. Serdar Küyük son yaşanan depremin Sendai'de ve bölgede meydana gelebilecek en büyük şiddetteki deprem olduğunu vurguladı. Japonya'da insanların yapılara güvendiğini vurgulayan Küyük, deprem sırasında Türkiye'de evlerden çıkıldığını, Japonya'da ise yapıların sağlamlığı nedeniyle insanların evlerinde beklediğini sözlerine ekledi. Deprem 'geliyorum' demiş Dünya deprem kayıtlarının tutulduğu ABD Deprem İzlemi Merkezi (USGS) verilerine göre Japonya'nın Honşu bölgesinde meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki 11 Mart depremi, son 2 günde olan 7,2'lik bir deprem ve öncü sarsıntıların ardından gerçekleşti. 9 Mart'ta, 11 mart depreminin gerçekleştiği noktaya 40 km uzaklıkta 7,2 büyüklüğünde bir deprem gerçekleşmişti. Bu depremden sonra aynı gün içerisinde büyüklüğü 5 ile 6,1 arasında değişen 16 deprem oldu. 10 Mart'ta ise şiddeti 5 ile 5,7 arasında olan toplam 5 deprem gerçekleşti. Deprem bölgesinde Büyük Okyanus'un zemininin, Kuzey Amerika'daki zemine göre 83 mm batıya kaydığı ifade ediliyor. Dünya tarihinin 5. büyük depremi Deprem, Japonya'da son 140 yılın en büyük sarsıntısı, dünyada da son yüzyılın 5. büyük depremi olarak kayıtlara geçti. 1960-Şili; depremin büyüklüğü 9,5, ölü sayısı 5.700. 1994-Alaska; depremin büyüklüğü 9,2, yüzden fazla kişi hayatını kaybetti. 2004-Endonezya-Sumatra adası, depremin büyüklüğü 9,1. Mey- dana gelen tsunami 10 ülkeyi etkiledi. Ölü sayısı 270 bin. Japonya'nın doğu kıyısını vuran 8,9 büyüklüğündeki deprem sonrasında meydana gelen tsunaminin yıkıcı etkileri oldu. Deprem, Japonya'da son 140 yılın en büyük sarsıntısı, dünyada da son yüzyılın 5. büyük depremi oldu. Yüzyılın başından beri dünyada meydana gelen en şiddetli depremler, büyüklüklerine göre şöyle: 1960-Şili: Şili'de 9,5 büyüklüğündeki depremde 5 bin 700 kişi hayatını kaybetti. Depremin ardından oluşan tsunami, Pasifik kıyısındaki ülkeleri tehdit etti ve Hawaii'de 61, Japonya'da 130 kişinin ölümüne yol açtı. 1964-Alaska: Prens William Boğazı yakınlarındaki 9,2 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, yüzden fazla kişinin ölümüne yol açtı. 2004-Asya: Endonezya'ynın Sumatra adası açıklarında 9,1 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, 10 kadar ülkeyi etkiledi, 270 bin kişi öldü ya da kayboldu. 1952-SSCB: Kamçatka yarımadasında 9 büyüklüğündeki deprem ve sonrasındaki tsunami, Şili ve Peru'yu da etkiledi. Deprem 2 bin 300 kişinin ölümüne yol açtı. 1906-Ekvador: Kolombiya ve Ekvador kıyıları açıklarında 8,8 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami bin kadar kişinin ölümüne yol açtı. 1965-Alaska: 8,7 büyüklüğündeki depremin sebep olduğu tsunami Aleoutiennes adalarını etkiledi. 2005-Endonezya: Sumatra'nın Nias adası yakınlarında 8,6'lık depremde 900 kişi öldü, 6 bin kişi yaralandı. 1957: Alaska - Andreanof adalarını vuran 8,6 büyüklüğündeki deprem önemli bir tsunami faciasına yol açtı. Yardım için Türkiye seferber oldu Marmara depreminin 40 katı olarak açıklanan 600 atom bombası büyüklüğündeki felaketin ardından Türkiye, Japon-ya'ya yardım etmek için harekete geçti. Kızılay, Kimse Yok mu, İHH ve AKUT, kriz masası oluşturdu. Türkiye'den öncü bir yardım ekibi bölgeye gönderildi. Deprem uzmanları, sarsıntının Tür-kiye'deki fayları etkilemesinin mümkün olmadığını açıkladı. Türkiye, deprem ve tsunami felaketiyle sarsılan Japonya'ya yardım için seferber oldu. Harekete geçen Türk Kızılayı, Kimse Yok mu, İHH ve AKUT, kriz masası oluşturdu. Kimse Yok mu Derneği'nin Japonya temsilcisi Barış Aruk'un başkanlığında Japonya'da bulunan gönüllüler, afet bölgesi Sendai'de hasar tespiti ve ilkyardım çalışmalarına başladı. Dernek Genel Başkanı Mehmet Özkara da Kimse Yok mu Derneği'nin kriz masası oluşturduklarını, arama kurtarma, doktor ve lojistik elemanlarından oluşan bir acil operasyon ekibini yola çıkardıklarını ifade etti. Kızılay 2, AKUT da 1 afet müdahale uzmanından oluşan öncü ekibini yaraları sarmak üzere bölgeye gönderiyor. Depolarda bebek maması, ilaç ve gıda gibi malzeme hazırlığı yapılıyor. Türk Kızılayı, bölgedeki gelişmeleri ilgili ülkelerin Kızılhaçları ile koordineli olarak yakından takip ediyor. İHH İnsani Yardım Vakfı ise 4 kişilik acil yardım ekibini bölgeye gönderdi. Savaş ve kriz bölgelerine giden uzman ekip, deprem bölgesinde acil yardım çalışmalarına katılacak ve gözlem yaparak gerekli acil yardım ihtiyaçlarını belirleyecek. Yerel yönetimlerle irtibata geçerek duruma göre arama-kurtarma, ilaç, gıda, giyecek gibi yardım gönderilecek. 50 ülkede tsunami uyarısı Japonya'da son 140 yılın en şiddetli depremi, Pasifik bölgesindeki birçok ülkede de hissedildi. Depremin ardından 50 ülkede tsunami alarmı verildi. Depremin büyüklüğü nedeniyle, Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, başlangıçta sınırlı tuttuğu tsunami alarmını daha sonra neredeyse Büyük Okyanus'a kıyısı olan bütün ülkeler için genişletti. Tsunami uyarısı yapılan ülkeler arasında Rusya, Tayvan, Filipinler, Endonezya, Papua Yeni Gine, Avustralya, Yeni Zelanda, Fiji, Meksika, Guatemala, El Salvador, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Honduras, Şili, Ekvador, Kolombiya ve Peru ile Meksika, Kuzey Amerika'nın batı kıyıları, ABD'nin Hawaii eyaleti bulunuyor. Bu ülkelerde sahil şeridindeki halk yüksek bölgelere doğru gitmeye başladı. Amerika sahillerine ulaşan tsunami dalgaları limanda bulunan yatlarda maddi hasara sebep oldu. Hawaii sahillerinde iki metrelik dalgalar Tsunami alarmının ardından Tayvan ve Filipinler'de sahil kesimlerinden birçok kişi tahliye edildi. Rusya'nın da Japonya'ya yakın olan Kuril adalarından 11 bin kişiyi tahliye ettiği bildirildi. Japonya'da meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra ortaya çıkan tsunami dalgaları ABD'nin Hawaii eyaletine de ulaştı. Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, Kauai'nin tsunaminin vurduğu ilk Hawaii adası olduğunu duyurdu. Hawaiili yetkililer ise tsunami dalgalarının yüksekliğinin 2 metreye kadar ulaştığını söyledi. Hawaii'de kıyı bölgelerinde yaşayanlar tahliye edilerek toplum merkezlerine ve okullara yerleştirildi. Tsunami dalgalarının ABD'nin California eyaletini vurmaya başladığı da belirtildi. Bölgeden gelen haberlere göre tsunami herhangi bir hasara yol açmadı. Tsunami alarmının verildiği ülkelerden biri olan Endonezya'ya da dalgalar dün ulaştı. Meteoroloji yetkilileri Kuzey Maluku adalarını vuran dalgaların yüksekliğinin sadece 10 santimetre olduğunu, dalgaların herhangi bir can ya da mal kaybına yol açmadığını söyledi. Ancak diğer bölgeler için büyük tsunami dalgası tehlikesinin hâlâ devam ettiği kaydedildi. Depremin neden olduğu dalgaların Meksika'nın kuzeybatısına da ulaştığı bildirildi. Endonezya'da 2004 yılında Büyük Okyanus'ta meydana gelen çok şiddetli depremin yol açtığı dev dalgalar 230 binden fazla kişinin ölümüne sebep olmuştu. Japonya'da kayıp Türk yok Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, kendilerine ulaşan bilgilere göre Japonya'daki depremde Tokyo Büyükelçiliği'nde hasar meydana gelmediğini, ülkedeki Türk vatandaşları arasında da can kaybı ya da yaralanma olmadığını bildirdi. Japonya'da büyük bir felaketle karşı karşıya kalındığını söyleyen Davutoğlu, Japon halkına geçmiş olsun dileklerini iletti. Dışişleri Bakanlığı olarak ilk andan itibaren gelişmeleri yakından takip ettiklerini kaydetti. Bakanlık içinde de konuyla ilgili özel bir birim oluşturulması talimatı verdiğini belirten Davutoğlu, "Japonya kalkınmış bir ülke, ancak biz de bütün imkanlarımızla yardıma hazırız." dedi. Japonya'da yakınları bulunanlar, Dışişleri Bakanlığı Çağrı Merkezi'nin (0312) 292 29 29 numaralı telefonundan 24 saat bilgi alabilecek.