Kanal İstanbul geçişinde yer alması planlanan Halkalı-Ispartakule arası demiryolu inşaatı ihalesi, özel olarak davet edilen Gülermak, Yapı ve Yapı, Taşyapı ortaklığına verildi. Bu ihale de, hükümetin son dönemde sıkça kullandığı, Kamu İhale Kanunu’nun deprem, afet gibi olağanüstü haller için öngördüğü ‘pazarlık usulüyle’, duyuru ilanına çıkılmadan yapıldı.
Sözcü’den Yusuf Demir’in haberine göre beş firma ya da ortaklıktan teklif alındı. İhale, özel olarak davet edilen Gülermak-Yapı ve Yapı-Taşyapı iş ortaklığına verildi. İhale bedeli 3 milyar 111 milyon 362 bin lira olarak açıklandı.
9 Ağustos günü imzalanan sözleşmeye göre 23 Ağustos’ta başlayacak inşaat, 4 Kasım 2024’te tamamlanacak.
Alelacele ihale
Halkalı-Ispartakule hattıyla ilgili bir de finansman ayrıntısı var. Bu hat, Türkiye’deki demiryolu ağını Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya bağlayacak 231 kilometrelik projenin parçasıydı. Finansmanı ise Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nca (EBRD) sağlanıyordu. Ancak EBRD geçen ay hattın sadece Ispartakule-Çerkezköy bölümünü desteklediğini, 8,1 kilometrelik Kanal İstanbul geçişinin yer aldığı Halkalı-Ispartakule kesimininse desteklenmediğini sitesinden duyurdu. Bunun üzerine, bu hat için apar topar yeni bir ihale düzenlendi. Bu kadar uzun bir hattın neden böyle kısa bir kısmının bölünerek ayrı ihaleye konu edildiği yetkililerce belirtilmezken, EBRD’den de konuya ilişkin açıklama gelmedi.
Uzmanlar ise bankaların pek çok gerekçeyle Kanal İstanbul gibi projelerden uzak durma kararı alabildiğini belirtiyor. Birleşmiş Milletler (BM) Sorumlu Bankacılık İlkeleri bu anlamda en büyük ‘engel’. Projenin çevreye yaratacağı etki, yolsuzluk ya da dolandırıcılıkla kazanılmış ihale ve sözleşmeler başlıca sebepler olabiliyor.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, EBRD’nin Kanal İstanbul geçişi olduğu için demiryolu projesinin finansmanına yanaşmadığını, bütün finansman desteği kesilmesin diye Ulaştırma Bakanlığı’nın projeyi Kanal İstanbul geçişi kısmını ayırarak böldüğünü öne sürmüştü.
Metroyu bitiremeyen şirket
Öte yandan, ihaleyi kazanan grupta yer alan Gülermak-YSE ortaklığı, Sabiha Gökçen Havalimanı’na uzanacak metro ihalesini 2014 yılında almış ve 2018’de teslim edeceğini taahhüt etmişti. Ancak proje sessiz sedasız durdurulmuş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu göreve geldikten sonra projeyi yeniden başlatmıştı.
2004 yılında 100 bin lira sermaye ile kurulan Yapı ve Yapı ise beş yılda aldığı 12 büyük ihalede 6 milyar 320 milyon liralık sözleşme imzaladı.