Bir sanayi devi daha krizde: Üretim durdu

En fazla batık firma hangi sektörlerde? Gurbetçilerin birikimlerini bir araya getirerek 1973'te Yozgat'ta inşâ ettiği çimento fabrikasında neler oluyor? 50'ye yakın kişiyi işten çıkaran Brezilyalı büyük ortağın üretimi durdurma kararı ne anlama geliyor? Samanyoluhaber ekonomi yazarı Gölge Bankacı kaleme aldı...

Yozgat Çimento krizde: İki ay daha üretim yok

GÖLGE BANKACI

Bankacılar bugünlerde hangi şirket batmış, hangi sanayici konkordato ile son bir nefes almış bunları konuşuyor.

Yemek paydosunda bile mevzu iflaslar, artan faiz oranları ve batık krediler.

Herkes kendi müşterisinin vaziyetinden emin olmak için istihbarat servislerinin kapısını aşındırıyor.

Bir bankacı için batık kredi aynı zamanda “nitelikli zimmet” suçundan hapse girme ihtimali ile karşı karşıya gelmek demektir.

O yüzden bankalar riskli gördükleri kredileri ya geri çağırıyor ya da yapılandırarak zamana yayıyor.

EN FAZLA BATIK ÜÇ SEKTÖRDE

İnşaat, enerji ve otomotiv sektörleri kara listeye alındı. Krizde en fazla batık firma bu üç sektörde. İmalat sanayiinde batık kredi tutarı son 1 yılda yüzde 60 arttı.

Geçmişte işler yolunda giderken hesapsız döviz kredileri ile hormonlu büyümeye aldanan patronlar, döviz kuru artınca bütün varlıklarını kaybetmenin eşiğine geldi.

Bir nebze döviz riskini hedge eden şirketler olsa da Türkiye gibi yüzde 20-30 kur oynaklığına sahip bir ekonomide döviz riskini sıfırlayacak dahi bankacı henüz doğmadı.

Kendimi dahil ederek söylüyorum!

Yurt dışında çalışmakta olan işçilerin birikimlerinin değerlendirildiği Yozgat İşçi Birliği İnşaat Malzemeleri Ticaret Sanayi AŞ (YİBİTAŞ), 1973 yılında 696 bin metrekare alan üzerinde inşâ edildi.

YOZGAT’IN İLK VE TEK SANAYİ TESİSİ

Son batık haberleri Orta Anadolu’dan geliyor. 2018 yılının son üç ayında imalatın durduğu Yozgat Çimento Fabrikası’nda işler iyice sarpa sarmış.

Yönetim kurulu 24 Nisan’da “elverişsiz piyasa şartları” sebebiyle klinker üretim hattının en az iki ay daha kapalı kalmasına karar verdi.

“Klinker” yoksa çimento da yok demektir. Zira Çimento üretimi sırasında pişmiş kil ve kalkerlerin bileşiminden oluşan iri taneli malzeme “klinker” olarak tanımlanıyor.

“Çimentonun bir önceki safhası” diye de bilinen klinker yapısında pişirilmiş biçimde yüzde 30 kil ve yüzde 70 kalker içerir.

YATIRIMCI YİNE YANILTILDI

Her ne kadar Yozgat Çimento’nun açıklamasında, “Devam eden duruştan çimento üretim ve satışlarımız etkilenmeyecektir.” gibi ne tarafa çekseniz uzayacak bir cümle kullanılsa da işin aslı farklı.

Hisseleri Borsa İstanbul’da işlem gören Yozgat Çimento’nun (YİBİTAŞ) yönetim kurulu hâlâ kelime oyunları ile krizi örtbas etmeye çalışıyor ve yatırımcıya sahih bilgi vermiyor.

Avrupa’ya göç eden işçilerin kurduğu Yozgat Yibitaş Çimento’da aylardır üretim yapılamıyor. Brezilyalı Votarantim’in satın aldığı fabrika 50’ye yakın kişiyi işten çıkarmıştı.

TESİS İKİ KERE EL DEĞİŞTİRDİ

Brezilya firması Votarantim, YİBİTAŞ’ı Portekizli Cimpor’dan devralmıştı. Bir iddiaya göre çok ortaklı şirkette kararlar geç alındığı için kriz şartlarında mali tablolar daha da bozuldu.

İnşaat sektörü çökünce haliyle çimento ve hazır beton tesisleri ağır yara aldı. Kriz şartlarının devam etmesi halinde Yozgat Çimento’da yeni tenkisat olabileceği konuşuluyor.

Yozgat Çimento'da günlük klinker üretim kapasitesi 2008 yılında 2 bin 400 tona ulaşmıştı.

İŞÇİLER ENDİŞELİ: BİZİ DE İŞTEN ATACAKLAR!

İşçilerden biri bana yolladığı e-postada işsiz kalma endişesini şöyle dile getiriyor: “Bazı arkadaşlarımız işten çıkarıldı. Üretim yok denecek kadar az. Bu yüzden biz de her an işten atılabiliriz. Votarantim firmasının diğer illerdeki fabrikalarında böyle bir karar almadığını duyuyoruz.”

İstanbul Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Adnan Dalgakıran’ın, “İnşaat makinelerinde işler tamamen durdu.” cümlesinde ilk iki kelimenin yerine çimento ve hazır beton tesisleri diye yazabilirsiniz.

OYAK DA MARDİN’DE ÜRETİMİ DURDURDU

Çimento inşaatın hızlı büyüdüğü yıllarda Avrupalı şirketlerin gözde yatırım sektörü idi. Artık batıdan rağbet yok.

Ordu Yardımlaşma Kurumu’na (OYAK) ait Mardin Çimento da 1 nolu klinker üretim hattını 2019 yılı sonuna kadar kapattı.

Askerler krizde ayakta kalabilmek için OYAK Çimento’nun yüzde 40’ını Tayvanlı çimento firması Taiwan Cement Corporation’a (TCC) sattı.

Hisse devrinden elde edilen 640 milyon dolar, OYAK'ın vadesi gelen döviz borçları için kullanıldı.

BANKACILARIN UYKUSU KAÇIYOR

Hazine Bakanı Berat Albayrak’ın “dengelenme” sunumları devam ede dursun geçen hafta Türkiye’nin 1 numarası Koç Holding, TOFAŞ’ta 2 bin kişiyi işten çıkardı ve üretimi yüzde 30 azalttı.

Japon Honda 23 yıllık tesisi kapatıp ülkesine dönüyor. Haliyle krizde borçlulardan çok en fazla biz bankacıların uykusu kaçıyor. Bloomberg’in ifadesi ile soğuk terler döküyoruz.

Hükûmet 28 milyar TL devlet iç borçlanma senedi (DİBS) vererek kamu bankalarını batmaktan en azından şimdilik kurtardı.

ÖZEL BANKALAR NE OLACAK?

Biz özel bankaların vaziyeti ise şimdilik meçhul! Ortaklar bedelli sermaye artırarak ve temettü dağıtmayarak geçen senenin kaybını karşılamaya çalışıyor.

Dolar/TL artmaya, bankaların takipteki alacak portföyü böyle şişmeye devam ederse özel banka sahipleri de birkaç ay içinde Hazine’nin önünde mendil açacak. “Kamu bankaların kurtardığınız gibi bizi de kurtarın.”

-----------------------------------------------------------

İletişim için e-posta adresim: [email protected]

29 Nisan 2019 14:32

DİĞER HABERLER