AB üyesi Yunanistan ile Türkiye arasında Ege Denizi’nde egemenlik hakları, enerji arama faaliyetleri ve göç konularında gerginlikler bulunuyor.

Türkiye, AB üyesi olmasa da teknik olarak bloğun 150 milyar avroluk ($176 milyar) Güvenlik için Avrupa (SAFE) girişimi kapsamında AB savunma sanayisi finansmanı ve ortak tedarik programlarına erişme hakkına sahip durumda.

Ancak Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Çarşamba akşamı yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Yunanistan’a savaş tehdidini sürdürmesi ve Ege’deki egemenlik haklarını sorgulamaya devam etmesi halinde, ülkesinin Türkiye’nin savunma programına katılmasına izin vermeyeceğini söyledi. Mitsotakis, Skai TV’ye yaptığı açıklamada, “Yunanistan buna izin vermeyecek,” dedi.

Mitsotakis, Türkiye’nin SAFE fonlarına erişebilmesi için tüm 27 AB üyesinin onay vermesi gerektiğine dikkat çekti. “Oybirliği gerekiyor” diye vurguladı.

Bu açıklamalar, Almanya’nın Türkiye’ye Eurofighter jetlerinin teslimatını onayladığını duyurmasının birkaç saat ardından geldi. Türkiye, Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya’dan oluşan bir konsorsiyum tarafından üretilen bu uçaklardan 40 adet satın almak için yıllardır görüşmeler yürütüyordu. Almanya satışa onay verdikten sonra, Türkiye ve İngiltere savunma bakanları Çarşamba günü İstanbul’da jetlerin teslimatı için ön anlaşma imzaladı.
“Eurofighter’lar için şart koşabiliriz”

Mitsotakis, Yunanistan’ın gerektiğinde Türkiye’nin SAFE fonlarına erişimini engelleyebileceğini söylerken, Eurofighter anlaşmasını fiilen durdurma yetkisinin olmadığını belirtti. Ancak Başbakan, Yunanistan’ın bu anlaşmaya bazı şartlar koyabileceğini ifade etti.

“Türkiye, güçlü bir savunma sanayisine sahip büyük bir ülke. Ve eğer birisi Türkiye’nin savunma ekipmanı alımını engelleyebileceğini düşünüyorsa, bu çok büyük bir cehalettir. Böyle bir şey hiç olmadı ve olamaz. Ancak olabilecek şey, Avrupa’daki müttefiklerimizi bu uçakların teslimat şekli, gelecekte potansiyel kullanımı ve desteklenmesi konusunda şartlar ve olası durumlara dair uyarmamızdır.”
AB, üye ülkelerin savunmalarını güçlendirmelerine yardımcı olmak amacıyla 800 milyar euroya kadar fon sağlamayı hedefleyen bir dizi girişimi başlattı. SAFE, Avrupa savunma yeteneklerini güçlendirmek ve NATO ile ABD’ye bağımlılığı azaltmak için tasarlanmış 150 milyar euro değerinde bir finansman paketi olarak dikkat çekiyor.

Bu program, düşük faizli krediler sunmakta olup, Türkiye gibi AB’nin güvenlik ve savunma ortaklığı yaptığı üçüncü ülkeleri de kapsayabiliyor.