Türkiye Avrupa Birliği’nin 150 milyar euroluk (7.3 trilyon TL) yeni savunma kredi mekanizması olan Avrupa için Güvenlik Eylemi (Safety Action for Europe / SAFE) fonuna katılmayacak.

Ankara 30 Kasım son tarihini karşılayamayacağı için süreçte yer alamıyor. Avrupa Komisyonu sözcüsü Brüksel’de, Türkiye ve Güney Kore’nin başvurularının hala değerlendirildiğini söyledi ancak iki ülkenin başvurularının “zamanında sonuçlanmayacağını” söyledi.

Yunanistan ve Güney Kıbrıs, Türkiye’nin anlaşmaya dahil edilmemesinde kilit rol oynadı. Diğer yandan Almanya, Türkiye’nin programa dahil edilmesi için en güçlü destek veren ülkelerden biriydi.

Alman Dışişleri Bakanı Johannes Wadhepul, Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile görüşmesinde Berlin’in tutumunu yineledi.

Wadhepul, SAFE’in önemli NATO ortakları olarak Türkiye ve İngiltere’ye açılması gerektiğini ifade etti.

Mekanizmaya göre AB’li olmayan müttefik ülkeler anlaşmaya katılabiliyor. Ancak tüm AB ülkelerinin rızası şart.

Türkiye’nin başvurusunun engellerle karşılacağı baştan beri biliniyordu. AB yetkilileri Temmuzda sunulan talebin Yunanistan ve Güney Kıbrıs’tan veto görebileceğini kabul etti.

Bu nedenle Komisyon başvuruyu onay için üye ülkelere hiç iletmedi. Türkiye SAFE’e doğrudan giremese de AB ülkeleriyle ikili savunma projelerinde yer alabilir. Yine de SAFE fonlu projelerde üçüncü ülke payı yüzde 35 ile sınırlı.

SAFE’e katılacak 19 üye ülke Pazar gününe kadar ulusal programlarını sunacak. Komisyonun bu planları Aralık ortasında değerlendirmesi ve yıl bitmeden ilk ödemelerin yüzde 15’e kadar başlaması bekleniyor.

Mekanizmaya İngiltere de katılacaktı, ancak Londra ile yürütülen görüşmelerin çökmesiyle bu olasılık ortadan kalktı. İngiltere AB’nin tam katılım için istediği mali bedeli kabul etmedi.

AB 6.75 milyar Euro’ya kadar katkı talep etti. İngiltere ise 82 milyon Euro önerdi. Bu teklif üye ülkelerce reddedildi.