Samsun’da yerel tarih alanında araştırma ve çalışmalar yapan tarih öğretmeni ve araştırmacı yazar Civan Çelik, öğrencisi Ahmet Ali Yılmaz’la 1893’te Samsun’da yaşanan kolera salgınını araştırdı. Constantin Laranas’ın raporuna göre, 1893 yazında Osmanlı toprakları, Karadeniz’in kuzey kıyılarında kol gezen kolerayla kuşatılmıştı. Hastalık Rusya’dan Trabzon’a, sonra da güneye yayılarak 1894 Mayıs başında Samsun'a ve yakınındaki Kadıköy’e sıçramış, Haziran sonuna kadar hastalığa yakalanan 100 kişiden 70’i ölmüştü. 

Araştırmalar sonucunda Yunan Konsolosu ve Doktor Constantin Laranas’ın Fransızca raporuna ulaşan Civan Çelik, “Lanaras, zemzem suyunun koleraya iyi geldiğini raporunda belirtmiş. Hatta bu raporu Osmanlı makamlarına sunduğu görülüyor. Ulaştığımız Osmanlı arşiv vesikalarında bu görülmekte. Yunan Konsolosu ve Doktor Constantin Laranas’ın, 1894’te Samsun’da yaptığı araştırmalar sonucu yayınladığı raporda hidroterapi tekniğiyle ve içirdiği zemzem suyu ile 32 hastasını tedavi etmiş. O dönemde bu raporuyla 1895’te Paris’te tıp ödülü olan Barbier ödülünü almıştır. Laranas, 1880’den 1897’ye kadar Samsun’da doktorluk yapmıştır. Ayrıca 1883’te eczacılıkla da uğraşmıştır” dedi.

İHA