Zonguldak İli Zemin Hareketleri Raporu
-Kentin çeşitli bölgelerinde tasman adı verilen
zemin hareketleri, heyelan ve karstik boşluklardan
kaynaklanan sorunlar tespit edilmesi üzerine
hazırlanan araştırma raporunun sonuç ve önerileri
ZONGULDAK (A.A) - Zonguldakın çeşitli bölgelerinde tasman adı
verilen zemin hareketleri, heyelan ve karstik boşluklardan kaynaklanan sorunlar
tespit edilmesi üzerine hazırlanan araştırma raporunun sonuç ve önerileri
açıklandı.
Valilik oluruyla oluşturulan; İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Zonguldak
Belediyesi, Türkiye Taşkömürü Kurumu ve Maden Tetkik Arama Kurumu Bölge Müdürlüğü
yöneticilerinden oluşan Zemin Hareketleri Değerlendirme Komisyonu, Bülent
Ecevit Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesince hazırlanan Zonguldak İncivez ve
Bahçelievler Mahallesi Zemin Hareketleri Raporu doğrultusunda çalışmasını
tamamlayarak sonuç ve önerileri yayımladı.
Zonguldak İli Zemin Hareketleri Raporunda, kentte oluşan ve oluşacak
tasman (madencilikte yer altında oluşan boşlukların, yer üstünde meydana
getirdiği çöküntü) olayının zararlarının en aza indirilmesi ve yapılacak
işlemlerin belirlenmesinin amaçlandığı belirtildi.
Rapor sonuç ve öneriler bölümünde, mevzuata uygun yeni yerleşim alanları
oluşturmak ve mülkiyet sorununa çözüm bulmak için yeni bir kentsel dönüşüm modeli
belirleneceği ifade edilerek, TTKnın üretim yaptığı, yapmayı planlandığı,
kendisine bağlı çalışan rödevanslı işletmelerin şehir altına gelen bütün üretim
planlamalarında çalışan kömür damarlarına göre, tasman değerleri hesaplanıp
zeminde oluşacak çökme ve yatay kayma gibi parametrelerin önceden bilinmesi
gerektiği kaydedildi.
TTK tarafından bildirilen tasman miktarlarının yeni yapılacak binaların
temel statik hesaplarında dikkate alınacağı vurgulanan rapordaki sonuç ve
önerilerden bazıları şöyle:
- TTK üretim alanlarının üzerinde kalan alanlarda yapılacak yapılar için
yapı ruhsatına esas olmak üzere oluşturulacak komisyonun görüşü alınacak.
- Kömürlü birimler üzerinde inşa edilecek tüm yapılarda heyelan ve buna
bağlı olarak gelişen kütle hareketleri, fayların düşme ve yükselme bölgelerine
bağlı gelişen heyelanlar, tasman ve tasmana bağlı olarak gelişen zemin çökmeleri,
kazı yapılacak alandaki yer altı su seviyesi belirlenecek.
- Eski kırık hatları üzerinde yeni inşa edilecek binaların mümkün olduğunca
faydan uzak inşa edilmesi gerekiyor.
- Alüvyon ve eski-güncel plaj çökelleri üzerine yapılacak binaların
yükseklikleri ve temel derinliği; zeminlerin sıvılaşma analizleri, oturma
miktarları, yer altı suyunun derinliği belirlendikten sonra tespit edilecek.
- Zonguldak Kozlu yolu üzerinde Bülent Ecevit Üniversitesi alt kapı
girişinden İncivez minibüs duraklarına kadar gelen yolun güneyinde aktif ve
muhtelif heyelan alanları bulunmaktadır. Eski heyelan düzlükleri üzerinde inşası
yapılan veya yapılmakta olan binaların tabanlarındaki yer altı su seviyesinin
kontrol altına alınması gerekmektedir. Bu alanlarda yapılacak heyelan
haritalarında kayma düzlemleri, heyelanın kopma bölgesi, akma bölgesi ve akmanın
sonuçlandığı alanların tespit edilerek bina yoğunluğunun zeminin taşıyabileceği
yükün üzerinde olmamasına dikkat edilecek
- Zonguldak-Kozlu yolu üzerinde Bülent Ecevit Üniversitesi alt kapı
girişinden İncivez minibüs duraklarına kadar gelen yolun güneyinde, ilgili
belediyelerin sorumluluk alanına düşen alanlarda afet risk haritası hazırlanması
ve 2013 yılı içerisinde buna uygun olarak yürürlükteki imar planlarını revize
etmeleri zorunlu.
- Bu alanlarda yeni yapılaşma koşulları belirlenecek. Bu alanlardaki mevcut
yapılar için 2013 yılı içerisinde deprem ve heyelana dayanıklılık analizi
yapılacak ve gerekiyorsa güçlendirme çalışmalarının, 2014 yılı sonuna kadar
tamamlanması zorunlu.
- Yeni yapılacak binanın kazıdan önceki halinin, kazı sırasındaki hali ve
kazıdan sonraki hallerinin fotoğraflanarak jeolojik zemin etüt raporlarının
içerisine konulması zorunlu
- Kıyı alanlarında yapılacak planlama çalışmalarında taşkın ve sel
ihtimallerine karşı önlemler alınacak.
- Kanalizasyon şebekesinin tümünün kontrol altına alınarak şehir içerisinde
karstik boşluklara ve su batanlara boşalımın derhal ve ivedilikle durdurulması
zorunlu
-Yeni binalar zemine yük getirdi-
Bülent Ecevit Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesince hazırlanan
Zonguldak İncivez ve Bahçelievler Mahallesi Zemin Hareketleri Raporunda da
kentte bir yandan yer altı kömür işletmeciliği sürdürülürken, bir yandan da
yüksek ve yoğun yapılaşmanın hızla devam ettiği belirtilerek, koordinasyonsuz
faaliyetlerin yer üstü yapılarında önemli hasarlar meydana getirebildiği
bildirildi.
İnceleme bölgesindeki araştırmalarda 347 adet yapı tespit edildiği anlatılan
raporda, Tek kattan, 10 kata kadar yüksek yapılar bu bölgede görülmektedir.
Böyle yoğun bir yapılaşmanın inceleme alanındaki zemin ve kaya tabakalarına ilave
gerilimler getirdiği açıktır. Yapılaşmanın yoğunluğu azaltılarak güvenliği
arttırılabilir ifadelerine yer verildi.
Raporda, kanalizasyon sisteminin sağlıklı olmaması ve atık suların karstik
boşluklara verilmesinin zaman bağlı olarak bu boşlukları arttıracağına, bunun
önüne geçilmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Çalışma bölgesindeki Fen Lisesi öğrenci yurtlarının altından başlayarak Site
Sendika Camisine kadar uzanan ve alt sokaklardan denize kadar ulaştığı tahmin
edilen mağara sistemi tespit edildiği belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
Sismik yorumlamada 400 metre derinlikteki maden ocaklarına kadar inen
kırıklar izlenmiştir. Çalışma alanında gözlenen tasmanın ana kaynağı yer altı
madencilik faaliyetleridir. Çoğu noktada istinat duvarlarından atık su ya da
zemin suyu sızıntıları olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum bölgenin çatlaklı ve
kırıntılı kireçtaşı jeolojik yapısıyla birleşince tasman boyutlarının daha da
büyümesine yol açmıştır. Söz konusu bölgede gelecekte küçük ve büyük boyutlu
kütle hareketlerinin yaşanması muhtemeldir.
Muhabir: Erdinç Aksoy
Yayıncı: Ebubekir Gülüm