Der Spiegel’in aktardığına göre Reziwanguli Baikeli, geçen hafta sınır dışı edildikten sonra sadece kısa bir süre Pekin’de kaldı ve hızlı bir şekilde tekrar Türkiye’ye gitmeyi başardı.

Kadının daha önce yaşadığı Türkiye’ye sınır dışı edilmesi yönündeki göçmenlik kararına ve Uygurların korunmasıyla ilgili resmi yönergelere rağmen Çin’e gönderilmiş olması büyük tepki çekti.

Çin’in çoğunluğu Müslüman Uygurlara ev sahipliği yapan kuzeybatı bölgesi Sincan üzerine uzman Adrian Zenz AFP’ye yaptığı açıklamada, “Bu açık bir insan hakları ihlali ve kadının hayatını ciddi şekilde tehlikeye attı. Onun hayatta kalıp Çin’den çıkabilmesi tamamen şans” dedi ve durumu “büyük bir hata” olarak nitelendirdi.

Der Spiegel’in bildirdiğine göre, Baikeli 2017 yılında kızıyla birlikte Sincan’dan ayrılmıştı. O dönemde Çin’in çoğunluğu Müslüman Uygurları eğitim kampları altında hapiste tutması ve insan hakları ihlalleri yapmasıyla ilgili iddialar ortaya çıkmıştı.

Çin, bu iddiaları reddedse de uluslararası güvenilir kurumların yayınladığı birçok rapor Çin’in insan hakları ihlallerini, işkence ve kötü muamaleyi gözler önüne sermişti. Hak örgütleri ve yurtdışındaki Uygurlar, Çin’in Sincan’da çoğunluğu Uygur olan bir milyonun üzerinde Müslümanı tesislerde tuttuğunu iddia ediyor.
Türkiye’den Almanya’ya giderek iltica etti

56 yaşındaki kadın, Almanya’ya taşınmadan önce bir süre Türkiye’de yaşamış, 2024’te kızıyla birlikte olmak için Almanya’ya gitmiş ve iltica başvurusunda bulunmuştu. Ancak Almanya Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) iltica başvurusunu reddetti ve kadının Türkiye’ye geri gönderilmesine karar verdi.

BAMF’den gelen talimatı alan yetkililer, 3 Kasım’da Aşağı Saksonya eyaletindeki ikamet ettiği yerden Baikeli’yi sınır dışı etmeye gittiklerinde, kadının Çin pasaportuna sahip olduğunu ve Türk kimlik belgelerinin bulunmadığını fark ettiler.

Sorumlu yerel sınır dışı ofisi Der Spiegel’e yaptığı açıklamada, BAMF’nin emrinde bunu açıkça yasaklamadığı için kadını Çin’e gönderdiklerini belirtti. Baikeli Beijing’e vardığında gözaltına alınmadı ve kızıyla iletişime geçmeyi başardı; kızı hemen onu Dubai’ye uçakla gönderdi ve buradan İstanbul’a geçti.

Almanya, Uygurların Çin’e sınır dışı edilmesini açıkça yasaklamamış olsa da, İçişleri Bakanlığı, mevcut ilkenin Uygurlara koruma sağlanması”olduğunu belirtiyor.