Avrupa kıtası 'Buzul Çağı'na mı giriyor?

Atlantik Okyanusu’nu dev bir taşıma bandı gibi dolaşan AMOC (Atlantik Meridyen Devrilme Sirkülasyonu) sisteminin hızla zayıfladığına dair yeni bulgular açıklandı. Grönland buz tabakasından okyanusa karışan eriyik suyun akıntıyı durma noktasına getirdiği belirtilirken, İzlanda hükümeti durumu resmen ulusal güvenlik tehdidi olarak tanımladı ve konuyu Ulusal Güvenlik Konseyi’nin gündemine taşıdı.

Bilim insanları, Kuzey Atlantik’teki bu kritik akıntı sisteminin “çöküş eşiğine” tehlikeli ölçüde yaklaştığı uyarısında bulunuyor. Uzmanlara göre böyle bir senaryo, Avrupa’nın iklimini dramatik biçimde değiştirebilir ve kıtayı yeni bir “Küçük Buzul Çağı” benzeri döneme sürükleyebilir.

ISINAN GEZEGEN, SOĞUMA TEHLİKESİ ALTINDAKİ AVRUPA

Cumhuriyet'te yer alan habere göre araştırmalar, Grönland’ın güneyinde yer alan akıntı ağının 1950’lerden bu yana istikrarını kaybettiğini gösteriyor. Normal koşullarda tropik bölgelerden taşıdığı sıcak suyla Avrupa ve Kuzey Amerika’nın iklimini ılıman tutan sistemin yavaşlaması, bölgeyi sert ve uzun kışlara açık hale getiriyor.

Son Küçük Buzul Çağı’nın yaşandığı 300–1850 yılları arasında nehirlerin donduğu, tarımsal üretimin ciddi şekilde zarar gördüğü ve sıcaklıkların ortalama 2 derece düştüğü biliniyor. Araştırma ekibinin başındaki Exeter Üniversitesi Oşinografi Bölümü’nden Dr. Beatriz Arellano Nava, elde edilen verileri “son derece kaygı verici” olarak değerlendirdi.

DENİZ KABUKLARINDA GİZLENEN YÜZYILLIK İKLİM VERİLERİ

Bilim insanları, okyanus tabanında yaşayan istiridyelerin yıllık katmanlar halinde biriken kabuklarını inceleyerek yüzlerce yıllık deniz sıcaklığı ve dolaşım değişimlerini analiz etti. Tıpkı ağaç halkalarına benzeyen bu katmanlar, oksijen ve karbon izotopları sayesinde geçmiş deniz suyu koşullarına dair ayrıntılı bilgiler sunuyor.

AKINTI 150 YILDA İKİ KEZ İSTİKRARSIZLAŞTI

Analizler, AMOC sisteminin son 150 yılda iki ciddi istikrarsızlık dönemi geçirdiğini ortaya koyuyor. Bunların ilki 20. yüzyılın başlarında, ikincisi ise 1950’lerden günümüze kadar uzanan süreçte yaşandı. Uzmanlar, bu verilerin akıntının “geri dönüşü olmayan bir çöküş zinciri” riskine yaklaştığını gösterdiğini belirtiyor.

AVRUPA İÇİN SERT KIŞLAR, ABD İÇİN YÜKSELEN DENİZ SEVİYESİ RİSKİ

Araştırmaya göre AMOC’un zayıflaması Avrupa’da Kanada benzeri sert kışlara, ABD’nin doğu kıyılarında ise deniz seviyesinde hızla yükselişe neden olabilir. Uzmanlar tam bir çöküşün yakın vadede beklenmediğini ancak akıntının rüzgârla da beslendiği için ani bir zayıflamanın bile zincirleme etkilere yol açabileceğini vurguluyor.

Bu değişimlerin, Avrupa’da aşırı hava olaylarını artırması, mevsim farklarını keskinleştirmesi ve küresel yağış dağılımını önemli ölçüde değiştirmesi bekleniyor.

İZLANDA ALARM VERDİ

İzlanda İklim Bakanı Johann Pall Johannsson, AMOC’nin zayıflamasını 'ulusal dayanıklılığa yönelik doğrudan tehdit' olarak nitelendirdi. Uyarı, ülkede ilk kez iklim kaynaklı bir konunun Ulusal Güvenlik Konseyi’ne taşınması anlamına geliyor. Hükümet, olası sonuçlar için enerji altyapısından tarıma, balıkçılıktan deniz taşımacılığına kadar kapsamlı bir hazırlık planı üzerinde çalışıyor.

25 Kasım 2025 12:45

DİĞER HABERLER