Milano Savcılığı, Bosna-Hersek savaşının en kanlı dönemi olan 1992–1996 yılları arasındaki Saraybosna Kuşatması sırasında bazı İtalyan vatandaşlarının 'savaş turisti' olarak cepheye gidip, Sırp milislere ödedikleri para karşılığında sivillere ateş açtıkları iddialarına ilişkin bir soruşturma başlattı.

Cumhuriyet'te yer alan habere göre söz konusu iddialar, mafya ve terörizm üzerine uzun yıllar çalışmış olan gazeteci Ezio Gavazzeni’nin araştırmasından doğdu. Gavazzeni, aralarında İtalyanların da bulunduğu bir grup aşırı sağcının, Saraybosna çevresindeki tepelerde keskin nişancı olmak için para ödediğini ortaya çıkardı.

Gazeteci Gavazzeni ile eski yargıç Guido Salvini tarafından bu yıl ocak ayında savcılığa sunulan 17 sayfalık dilekçede, Bosna askeri istihbaratının eski bir üyesinin ifadeleri de yer aldı.

Bu kişi, 1990’ların başında, dönemin İtalyan askeri istihbaratı SISMI’ye en az beş İtalyan keskin nişancının, Saraybosna yakınlarında bulunduğunu bildirdiğini ileri sürdü. 

Belgede, bu kişilerin Torino, Milano ve Trieste kentlerinden geldiklerine dair tanıklıklar da bulunuyor. Ancak savcılık şu ana kadar henüz hiç kimseyi resmi olarak şüpheli listesine dahil etmedi.

Bu çarpıcı olay, Sloven yönetmen Miran Zupaniç tarafından çekilen ve 2022’de gösterilen 'Sarajevo Safari' adlı belgesele de ilham kaynağı oldu.

Al Jazeera Balkans ve Arsmedia ortak yapımı film, savaş sırasında Sırp mevzilerinde görülen yabancıların anonim tanıklıklarına yer veriyor ve 'savaş turizmi' olgusunu belgelerle ortaya koyuyor.

Belgeseldeki materyallerin bir bölümü, Gavazzeni’nin savcılığa sunduğu dosyada da yer alıyor.

Soruşturma dosyasında yer alan tanıklıklara göre, sözü edilen bu 'turist keskin nişancıların' seyahatleri, Sırp güvenlik servislerinin ve eski Yugoslavya’daki bazı lojistik şirketlerinin desteğiyle organize edildi.

East Journal’da yayımlanan bir habere göre, söz konusu turlar resmen 'insani yardım misyonu' olarak sunuluyordu. İtalya’dan yola çıkan gönüllüler, ayda bir kez Milano yakınlarındaki Magenta kasabasında toplanıyor, buradan otobüslerle Trieste üzerinden Saraybosna’ya gidiyordu.

1995’te Corriere della Sera gazetesinde yayımlanan, 'Bosna’da tatil, insana nişan almak dahil' başlıklı haber de aynı olaya dikkat çekmişti.

Dilekçede yer alan en tüyler ürpertici iddialardan biri, öldürülen kişilerin statüsüne göre farklı ücret tarifeleri uygulanması.

Sivil, asker ya da çocuk hedeflere ateş edilmesine göre değişen bu 'fiyatlandırma sistemi'nin, savcılık tarafından incelendiği belirtiliyor.

Örgütlenmenin iki aşamalı olduğu, İtalya’da işe alımın, Bosna’da ise sevk ve yerleştirmenin yapıldığı ifade ediliyor.

Soruşturmayı yürüten savcı Alessandro Gobbis, İtalyan jandarmasının özel birimi ROS’a belgelerin doğruluğunu araştırma talimatı verdi.

East Journal’ın haberine göre, dosya önce İtalyan adalet makamları tarafından incelenecek, ardından Bosna yargısına devredilecek.

Uzmanlara göre, sürecin karmaşık ve uzun sürmesi bekleniyor.