“Altmış yıl önce, dinler arası diyalog adına bir umut tohumu ekildi.
Bugün, bu kalabalık meydan o tohumun büyüyüp kök saldığını, dallarının genişlediğini ve anlayış, dostluk, işbirliği ile barışın meyvelerini verdiğini gösteriyor.
Ancak bu ağaç yaşamaya devam edebilmek için beslenmeye muhtaçtır; çünkü hâlâ uzun bir yolumuz var.”

Papa XIV. Leo – Umutta Birlikte Yürümek, Vatikan, 28 Ekim 2025

Nostra Aetate, dinler arası diyalog 60. yılında tüm dünyada kutlanıyor. Bu metin sadece bir bildirge değil; dinler arası ve kültürler arası uzlaşı ile karşılıklı saygının belgesidir. Bu pusula sayesinde uluslararası farklılıklarımız, inançlarımız ve dinimizin güzelliklerini diğer dinlerden ve kültürlerden insanlarla paylaşma zemini bulabiliyoruz.

1965 yılında yayımlanan Nostra Aetate, Vatikan’ın en önemli belgelerinden biridir. Özellikle Müslümanlarla diyalog, hoşgörü ve birlikte barış içinde yaşamayı teşvik eder. Katolik Kilisesi’nin farklı inanç gruplarıyla ilişkilerini geliştirmeyi amaçlar. Bugün bu öğretiye uygun şekilde çalışan pek çok Katolik topluluk vardır. Sant’Egidio, Salesiyenler ve Focolare Hareketi gibi oluşumlar; eğitim, yardım ve ortak değerler etrafında Müslümanlarla diyalog çalışmalarını sürdürmektedir. Bu anlamda Hizmet Hareketi de önemli girişimlere imza atıyor.

Dünya bir yandan kutuplaşırken, diğer yandan birlikte yaşam ve dünya barışı adına entelektüel çabalara, evrensel şefkate ve bu misyona samimiyetle inanan insanlara her zamankinden daha çok ihtiyaç var. Bu bağlamda, Nostra Aetate’nin 60. yılı için Vatikan’da düzenlenen küresel kutlama töreni, farklı ülkelerde yankı buldu. ABD, Almanya, Arnavutluk, Güney Afrika, İtalya, Japonya, Kanada, İspanya ve Romanya’dan 17 Hizmet gönüllüsü ve seçkin katılımcı etkinliklerde yer aldı. Diyalog ve Birlikte Yaşama platformları bu ülkelerde anlamlı etkinlikler düzenlediler. Bu gayretler, dünya barışı adına atılan küçük ama derin izlerdir; satır aralarında kaybolmamalıdır.

5 Kasım 2025’te Frankfurt’taki Haus am Dom Kültür, Eğitim ve Diyalog Merkezi’nde “Yahudiler, Müslümanlar ve Hristiyanlar: Üç İnanç – Bir Umut, Nostra Aetate’nin 60. Yılı” başlıklı uluslararası bir konferans gerçekleştirildi. Etkinlikte farklı ülkelerden din temsilcileri, Katolik Kilisesi’nin diğer dinlerle ilişkilerine yeni bir bakış kazandıran bu belgenin günümüzdeki anlamını tartıştılar.


Konferansın amacı, artan kutuplaşmalar karşısında diyalog, karşılıklı anlayış ve saygı kültürünü güçlendirmekti. Katılımcılar, dinler arası ilişkilerin bugünkü zorluklarını ve ortak umutlarını paylaşarak barışçıl bir geleceğe katkıda bulunmayı hedeflediler.


Bir Göçmen Hikâyesi: Zohran Mamdani
Son günlerde dünya gündemine oturan Zohran Mamdani, New York’un 111. Belediye Başkanı ve kentin ilk Müslüman belediye başkanı olma ünvanını taşıyor. Demokrat Sosyalist, halkın içinden gelen, siyasete sıfırdan başlayan bir isim. Halkın desteğini arkasına alarak başarıya ulaşması bize şunu gösteriyor: Eğer kendini doğru ve etkili bir şekilde ifade edebilirsen, vicdanlara ve akıllara dokunabilir, ikna edebilirsin.

Aslında Nostra Aetate de tam olarak bunu söylüyor: Renk, dil, ırk ayrımı yapmadan insanı potansiyeliyle, vizyonuyla kabul etmek ve değer vermek. Hayatın bize açtığı alanlarda ırkçılığı ve ötekileştirmeyi bir kenara bırakıp birlikte yaşama kültürüne sahip çıkmak. Liyakatli olana, potansiyeli olana yol açmak; dünyayı daha yaşanabilir kılmak. İşte Mamdani bu anlamda umut veriyor ve Nostra Aetate’nin hâlâ yaşadığını, geleceğe dair umutlarımızı diri tutabileceğimizi hatırlatıyor.

Zohran Mamdani’nin hikâyesi iki kıtanın kesiştiği bir dünyada başlıyor. Babası Uganda doğumlu bir akademisyen, annesi ise Hindistan’dan göç eden dünyaca ünlü film yönetmeni Mira Nair. Ailesi baskılardan kaçarak Amerika’ya yerleştiğinde, Zohran New York’un Queens semtinde büyüdü. Çocukluğu, apartman pencerelerinden yankılanan farklı dillerin ve kültürlerin iç içe geçtiği sokaklarda geçti. Bu çok seslilik, onda erken yaşta adalet duygusunu ve farklı kimlikler arasında köprü kurma arzusunu yeşertti.

Üniversitede sosyal politika okurken, mahallelerindeki konut krizi ve göçmenlerin yaşadığı zorluklar onu siyasete yöneltti. Bugün New York Eyalet Meclisi’nde görev yapan Zohran Mamdani, hâlâ Queens’teki sade dairesinde yaşıyor. Kendini “halktan biri olarak halk için çalışan” biri olarak tanımlıyor. Köklerinden aldığı ilhamla, umut, dayanışma ve eşitlik üzerine kurulu yeni bir Amerika hayal ediyor.

Tıpkı Londra Belediye Başkanı Sadık Khan gibi, Zohran Mamdani de önemli bir dünya merkezini yönetecek ve halkına hizmet edecek. Kim ve ne olduğuna bakılmaksızın, “iyi” olanın ve “hak edenin” yolunun açıldığı gün, demokrasi ve hukuk bizi terk etmeyecektir. Daha iyi yaşam biçimlerini ve yönetim anlayışlarını bulmak için yeni yollar açılacaktır.

Zira despotlar demokrasiden, hukuktan, çok kültürlülükten rahatsız olurlar. Kendilerini sürekli mağdur ilan eder, karşılarına çıkan her farklı sesi tehdit olarak görür ve susturmak isterler.

Ama Nostra Aetate’nin ruhuna inanan ve onu yaşama taşıyan insanlar var oldukça, dünyada kalıcı barış adına umut hep var olacaktır. İnsanlığın huzuru bu çabalara emanet; aksi halde, Nostra Aetate gibi bildirgeler kâğıt üzerinde kalacak ve insanlık yeni hayal kırıklıkları yaşamaya devam edecektir.

Sesli dinlemek için:

https://youtu.be/Wz1FMZxPbFo

https://open.spotify.com/episode/6tMq0C7JN6oli2k0u4Uc9U?si=urh6FlIpR9mofqFX_C6Ruw