AKP’nin Meclis’e getirdiği 11. Yargı Paketi, “infaz düzenlemesi” adı altında yüz binden fazla adli suçluya erken tahliye yolunu açıyor. Terör ve örgüt suçları dışında neredeyse tüm suçları kapsayan teklif, cinayet, uyuşturucu ve hırsızlık gibi ağır fiilleri işleyenlere bile 3 yıl erken açık cezaevi hakkı tanıyor. Önceki düzenlemede yalnızca cezaevinde bulunanlar yararlanabilirken, yeni düzenlemeyle suçu işleyip kaçan veya henüz yargılanmamış olanlar da bu kolaylığa dahil ediliyor. Eleştirmenlere göre paket, mağdurların değil, faillerin elini güçlendiren bir “örtülü af” niteliğinde.
İktidarın 11'inci Yargı Paketi olarak getirdiği infaz düzenlemesi, adli suçlular için bir af niteliğine büründü. Peki bu yargı paketinde neler var?
İşte yargı paketinin ayrıntıları:
1. Kapsama Giren Suç Tipleri ve Değişikliğin Etkisi
Önceki düzenlemede, bu haktan yararlanabilmek için kişinin 31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla fiilen cezaevinde olması gerekiyordu. Yeni düzenlemeyle bu şart kaldırılarak, suçun 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş olması yeterli hale getirilmiştir. Bu sayede; Hırsızlık, Dolandırıcılık, Kasten Yaralama, Taksirle Öldürme gibi "adi suçlar" olarak nitelendirilen suçları işleyen ancak o tarihte henüz yakalanmamış, tutuklanmamış veya cezası kesinleşmemiş kişiler de artık bu haktan yararlanabilecektir. Yani önceden sadece "içeridekiler" yararlanırken, şimdi suç tarihi tutan "dışarıdakiler" de (teslim olduklarında/yakalandıklarında) bu hakkı elde edecektir.
2. Ağır Suçlar ve İstisnaların Durumu
Kanun teklifi metninde yer alan istisnalar (Terör, Örgütlü Suçlar, Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar vb.) haricinde kalan suçlar için özel bir ayrım yapılmamıştır. Bu durum, genellikle infaz paketlerinde kapsam dışı bırakılan Kasten Öldürme, Uyuşturucu İmal ve Ticareti ve Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar gibi ağır suçların da, eğer "örgüt faaliyeti kapsamında" işlenmemişlerse, bu maddede öngörülen "3 yıl erken açık cezaevine ayrılma" avantajından yararlanabileceği anlamına gelmektedir. Bu suç tipleri, örgütlü suç kapsamında olmadıkları sürece bu paketin sağladığı erken açık cezaevi hakkından faydalananlar arasındadır.
3. "Suç Ayrımı Olmaksızın" İfadesinin Anlamı
Madde gerekçesinde geçen "suç ayrımı olmaksızın" ifadesi, hukuk tekniği açısından "kanun metninde açıkça sayılan istisnalar (Terör, Örgüt, Devlet Sırları vb.) haricindeki tüm suçlar" demektir. Yani kanun koyucu, istisna listesine yazmadığı her suçu, niteliği ne kadar ağır olursa olsun (örneğin bireysel işlenmiş bir cinayet veya uyuşturucu suçu gibi) bu kapsama dahil etmiştir. Bu ifade, infaz hukukunda bazen uygulanan "belirli suçlara (örneğin cinsel suçlara) örtülü engel koyma" durumunun burada geçerli olmadığı ve istisna tutulan suçlardan hükümlü olmayan herkesin bu haktan eşit şekilde yararlanacağı anlamına gelir.
4. Yararlanamayan Suç Tipleri (İstisnalar)
Yeni düzenlemede de değişmeyen ve bu haktan kesinlikle yararlanamayacak olan suç grupları şunlardır: Terör suçları (PKK, Hizmet Hareketi gönüllüleri vs) örgütlü suçlar (çıkar amaçlı suç örgütü kurmak/yönetmek/üye olmak), Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene karşı suçlar ve Milli savunmaya karşı suçlar. Bu suçlardan mahkûm olanlar, suçları 31 Temmuz 2023 tarihinden önce işlenmiş olsa bile, 27. maddedeki "istisna" hükmü gereği erken açık cezaevi ve denetimli serbestlik avantajından faydalanamazlar.
5. Düzenlemenin Genel Sonucu
Özetle; 11. Yargı Paketi ile getirilen bu değişiklik, suç tarihi 31 Temmuz 2023 ve öncesi olan tüm "adi suçlular" için (örgütlü ve terör suçları hariç) önemli bir infaz kolaylığı sağlayacaktır. Önceden sadece "o gün cezaevinde olanlar" bu haktan yararlanırken, şimdi "o gün ve öncesinde suçu işlemiş olan herkes" kapsama alınmıştır. Bu sayede, yargılaması uzun süren tutuksuz sanıklar veya firariler ile o tarihte cezaevinde olan hükümlüler arasındaki eşitsizlik giderilmiş; terör ve örgüt suçları hariç olmak üzere, suçun ağırlığına bakılmaksızın tüm hükümlülere açık cezaevine 3 yıl erken geçiş imkanı tanınmıştır. Ama bu imkandan masumlar ve mağdurlar yine yararlanamayacaktır. 100 binden fazla gerçek suçlu bu düzenlemeyle kısa bir süre içinde topluma karışacaktır.