KAYSERİ (A.A) - Özelleştirme İdaresi Başkan Vekili Ahmet Aksu, Elektrik özelleştirmelerinin belki de en önemli avantajlarında biri, tahsilat oranlarını artırması. Bunun sonucunda elektrik şirketlerinin kendi aralarında oluşan borç sarmalından artık kurtulmuş olacağız dedi.
     Aksu, Kayseride düzenlenen 3. Türkiye Enerji Zirvesinde yaptığı konuşmada, yaklaşık 30 yıldır özelleştirme projeleriyle kamuoyunun gündeminde yer ettiklerini söyledi.
     Geçmişte Başkentgazın özelleştirilmesiyle ilgili iki tecrübe yaşadıklarını anımsatan Aksu, bu kurumla alakalı yeniden ihale süreci başlatıldığını, 17 Aralıkta teklifleri alıp, ihaleyi tamamlayacaklarını anlattı.
     Elektrik dağıtım özelleştirmelerinde 2010 yılı sonu itibarıyla bütün dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesini gerçekleştirip, özel sektöre devretmeyi planladıklarını ancak bunun gerçekleşmediğini belirten Aksu, şu bilgileri verdi:
     Şu an itibariyle 13 dağıtım şirketi özel sektör eliyle yürütülüyor, işletiliyor. İhalesini gerçekleştirdiğimiz fakat sözleşmeyi imzalayamadığımız kalan dağıtım şirketlerinin ihalesinin bir kısmını hemen başlattık. Öncelikle 3 dağıtım şirketinin ihale ilanı yayınlanmış durumda. İhale süreci devam ediyor. Bu şirketlerde, Akdeniz Elektrik Dağıtım Şirketinde ön yeterlilik için 9 teklif aldık. Baktığımızda iptal ettiğimiz ihaleden daha fazla katılımcı olduğunu gösteriyor. Boğaziçi ve Gediz Elektrik Dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinde de 13 ön yeterlilik teklifi aldık. Ön yeterlilik teklifinde bulunan firmaların hepsi Türkiyede bu sektörde kendini kanıtlamış firma. Kasım ayının başı itibarıyla nihai tekliflerimizi alıp, buradaki ihale sürecini de tamamlamış olacağız.
     Elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinin çeşitli faydalar sağladığına dikkati çeken Aksu, Özelleştirme İdaresinin, dağıtım ve doğalgaz sektörü itibarıyla gelecek yıldan sonra yapılacak benzer toplantılarda yer almayacağını ancak üretim özelleştirmelerinde belirli bir süre daha süreci birlikte devam ettireceklerini vurguladı.
    
     -Elektrik özelleştirmeleri tahsilatı artırdı-
    
     Elektrik dağıtım özelleştirmelerinin kaçağın önlenmesi, yatırımların özel sektör eliyle yapılması, operasyonun daha verimli şekilde kamu hizmetine sunulması gibi faydalarının yanında tahsilat oranlarındaki iyileşmeleri de beraberinde getirdiğine işaret eden Aksu, şunları söyledi:
     Bugün ülkemizin karşı karşıya kaldığı cari açığın en önemli nedenlerinden biri enerjide dışa bağımlı olmamız. Buradaki kaynak israfı ne kadar fazla olursa ülkemiz için o kadar olumsuz sonuçları oluyor. Elektrik özelleştirmelerinin belki de en önemli avantajlarından biri tahsilat oranlarını artırması. Bunun sonucunda da elektrik şirketlerinin kendi aralarında oluşan borç sarmalından artık kurtulmuş olacağız. Daha önce özelleştirdiğimiz dağıtım bölgelerinden biliyoruz. Buradaki operasyon manadaki iyileşmelerin yanında tahsilat oranlarında da çok büyük bir iyileşme görüldü. Daha önce dağıtım bölgeleri devlet tarafından işletilirken, aldığı 100 birimlik elektriğin tamamını TEDAŞa veya EİAŞa ödemesi mümkün olamıyordu. Oradaki ödeme oranı, tahsilat oranına paralel olarak yüzde 80ler civarında seyrediyordu. Özel sektöre geçtikten sonra bütün dağıtım şirketleri 100 birimlik elektrik alıyorlarsa bunun parasının tamamını, aldıkları üretim şirketine veya toptan satış şirketine ödeme durumunda kalıyorlar ve böylece bir borç yığılması meydana gelmiyor. Geçmiş yıllarda hep sarmal olarak ekonomimize problem olan ve genellikle de fiziki ve fiili olarak bu borçları kapatma imkanı olmadığı için çeşitli kanunlarla tahkim edilen bu sarmaldan en azından dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesiyle kurtulmuş olacağız.
     İptal edilen 4 dağıtım şirketinin özelleştirilmesiyle ilgili duyuruları kısa süre sonra yapacaklarını belirten Aksu, 2013 yılı sonuna kadar bütün dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesini tamamlayacaklarını kaydetti.
     Gelir odaklı bir özelleştirme yapmadıklarını her platformda dile getirdiklerini ifade eden Aksu, İptalle ilgili konularda hem özel sektörün hem de kamu olarak bizlerin yeterli tecrübeleri edindiğini düşünüyoruz. Yeni ihalelerimizde buna benzer bir husus olmaması nedeniyle biz kamu olarak tedbirlerimizi aldık ve şartnamelerimizi o şekilde şekillendirdik. Aynı şekilde özel sektör yatırımcılarının da bize teklif verecek olanların bunlardan gerekli dersleri çıkararak tekliflerini olabilecek şekilde, arkalarında durabilecekleri şekilde vermelerini bekliyoruz. Bundan sonraki süreçte hem sektörün hem kamunun zaman kaybına tahammülü olmadığını düşünüyoruz ve gerekli önlemleri bu şekilde aldık diye konuştu.
    
     -Üretim özelleştirmelerini birlikte göreceğiz-
    
     Elektrik üretim şirketlerinin özelleştirilmesi gerçekleşmeden elektrik piyasasında da gerçek bir piyasanın, ve pazarın oluşamayacağının bilincinde olduklarını anlatan Aksu, şunları kaydetti:
     O yüzden çalışmalarımızı da bu bilinçle hareket ederek yürütüyoruz. 2010 yılında tamamlanması planlanan elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesindeki gecikme, üretim şirketlerinin özelleştirilmesinin duyurulmasında da gecikmeye sebep oldu. Bu yılın sonundan itibaren önümüzdeki yıl daha büyük bir ivme kazanarak üretim özelleştirmelerinde de önemli özelleştirme ihalelerini birlikte göreceğiz.
    
     -Hamitabat ihalesi gündemde-
    
     1200 megavatlık Hamitabat doğalgaz kombine çevirim santralinin ihale ilanının gündemde olduğunu belirten Aksu, bununla ilgili ön yeterlilik tekliflerini aldıklarını ve 19 Ekimde nihai teklifleri alacaklarını söyledi.
     Hamitabat özelleştirmesinin bu sefer gerçekleştirilebileceğini düşündüğünü dile getiren Aksu, şöyle konuştu:
     Çünkü Hamitabatın hem kapasite olarak hem de yerleşim yeri olarak bir takım yatırımcılara yeni fırsatlar yaratacağını düşünüyoruz. Önümüzdeki hafta 10 grup halinde gruplandırdığımız, organize ettiğimiz akarsu santrallerinin özelleştirilme ihalesine teklifler aldık. Onları tamamlayacağız. Hemen arkasından da öncelikle termik santrallerin özelleştirilmesinden başlamak üzere hem verimlilik artışında hem de kapasite artışında müsaade edebilecek şekilde bunlarla ilgili bir takım zorunluluklar getirecek şekilde üretim özelleştirmelerinde ihale ilanlarını duyuracağız. Üretim özelleştirilmesiyle ilgilenen yatırımcılara söylemek istediğimiz önemli bir husus var. Burada süreler çok uzun olmayacak. Hem ihale ilanlarından hem de ihale tamamlandıktan sonra sözleşmenin imzalanmasına geçecek olan süre içerisinde olabildiği kadar kısa süreler yatırımcılarımıza sunacağız. O yüzden herkesin bu çerçevede durum değerlendirmesi yapmasını, uluslararası kuruluşların, uluslararası firmaların gerekli organlardan gerekli izinleri şimdiden almaya başlamaları gerektiğini, bunu en azından o süre sıkışıklığında bir problem olarak görmemeleri gerektiğini söylemek istiyorum. Finansmanını temin ettikten sonra öz kaynak veya kredi olarak ihalelere katılmalarını bekliyoruz. Bütün bu süreçler koordineli bir şekilde oluşursa arkasından herhangi bir problem yaratmadan üretim özelleştirmelerinde önemli bir ivme kazanırız diye düşünüyoruz.
     İlk planda özelleştirmeyi düşündükleri EİAŞa ait 16 bin megavatlık bir kapasite olduğunu ifade eden Aksu, Bu 16 bin megavatlık kapasitenin özelleştirilmesinden sonra diğer kapasiteyle ilgili özelleştirme de gündeme gelecek. Portföy yaklaşımımız vardı. Portföy yaklaşımını sizlerle çeşitli defalar paylaştık ama kesin portföyler değil, değişebilir portföyler onlar. Termik santrallerdeki özelleştirme yaklaşımımız belli. Olabildiği kadar verimliliği artırıp, orada yeni kapasite ilavesiyle ülke ekonomisine katkıda bulunmayı sağlayan bir özelleştirme modeli üzerinde çalışıyoruz. Biz, şeffaf, rekabetçi, herkesin her türlü bilgiye eşit şartlarda sahip olabileceği bir özelleştirme süreci yürütüyoruz dedi.
    
     Muhabir: Mustafa Yıldız / İsmail İçer
     Yayıncı: Erdem Gültekin