AB liderleri Brüksel'deki zirveden Rusya ve İsrail konusunda uzlaşı sağlayamadan ayrıldı. Toplantılarda Almanya Başbakanı Merz, ABD ile "hızlı ve basit" bir ticaret anlaşması yapılmasını istedi.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri, 16 saat süren müzakerelerin ardından çok az somut kararla Brüksel'den ayrılıyor. Almanya'nın yeni Başbakanı Friedrich Merz'in ilk kez katıldığı toplantılardan Rusya'ya yönelik yeni bir yaptırım çıkmazken, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın akıbetine ilişkin de uzlaşı sağlanamadı.
DW Türkçe'nin haberine göre zirvenin sonuç bildirgesinde Gazze'de acil ateşkes talebi yinelendi, İsrail'e uluslararası hukuk ve insan hakları yükümlülüklerine uyması yönünde çağrıda bulunuldu. Ortaklık anlaşmasına ilişkin ise "sahadaki gelişmelerin takibinin süreceği" kaydedildi.
Zirve öncesi yaptığı açıklamada İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, AB'nin İsrail ile olan iş birliği anlaşmasının "derhal askıya alınması" çağrısında bulunmuş, İsrail'in insan hakları yükümlülüklerini "açık şekilde ihlal ettiğini" söylemişti. Merz ise anlaşmanın askıya alınmasına güçlü şekilde itiraz ediyordu.
Toplantıda liderler, Macaristan'ın itirazı nedeniyle Ukrayna'ya destek konusunda da üst üste üçüncü kez ortak bir karar alamadı. Bununla birlikte Budapeşte yönetimi Temmuz ayında süresi dolacak mevcut ekonomik yaptırımların uzatılmasına engel olmayacağı sözünü verdi. Macaristan Başbakanı Viktor Orban "Rusya'nın AB içindeki müttefiki" olarak nitelendiriliyor.
Zirvede alınabilen nadir kararlardan biri ise Bulgaristan'ın euroya geçişine onay verilmesi oldu. AB liderlerinin desteğinin ardından Bulgaristan'ın 1 Ocak 2026 itibarıyla ortak para birimi euroyu kullanmaya başlaması bekleniyor. AB'ye 2007'de üye olan Bulgaristan, euroya geçen 21'inci ülke olacak. AB'nin refah düzeyi en düşük üyelerinden Bulgaristan bu yılın başında Schengen bölgesinin tam üyesi haline gelmişti.
Merz ABD ile "hızlı ve basit" bir anlaşma istiyor
Tartışmalı konularda uzlaşı sağlanamasa da Merz yine de toplantıların "verimli ve oldukça yapıcı geçtiğini" söyledi. Almanya Başbakanı'nın Brüksel'deki önceliği ise ticaret konuları oldu. ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük tehdidi üzerine başlatılan ticaret müzakerelerinde "hızlı bir sonuç" isteyen Merz, "Hızlı ve basit bir çözümü, yavaş ve karmaşık olana tercih edeceğini" söyledi.
AB üyeleri halihazırda, Washington'ın çelik ve alüminyuma uyguladığı yüzde 50 ve otobomilleri hedef alan yüzde 25 ilave gümrük vergilerine tabi. Trump 9 Temmuz'a kadar Brüksel'le bir anlaşmaya varılamazsa, Avrupa'dan ithal kalan tüm mallara halihazırda yüzde 10 olarak uyguladığı vergiyi yüzde 50'ye çıkarmakla tehdit ediyor. Gümrük vergilerinden en olumsuz etkilenecek AB üyesinin ise Almanya olacağı belirtiliyor. Özellikle Almanya'nın otomotiv, makine ve kimya sektörleri için ABD önemli bir pazar konumunda.
Merz, Brüksel'in Güney Amerika ülkeleri ile yıllardır devam eden ticaret müzakerelerini de hızlıca sonuçlandırmasından yana. Öte yandan Almanya Başbakanı'nın iyi ilişkiler kurmayı özellikle önemsediği Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bu konuda Berlin ile aynı çizgide değil. Macron, Fransa'nın mevcut haliyle bu anlaşmayı desteklemeyeceğini açıkça ifade etti.