Brüksel ile Pekin ilişkilerinin 50. yılında yapılan zirvede somut sonuç beklentisi düşük

Zirveye, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Başbakan Li Qiang katılıyor. Görüşmeler, Brüksel-Pekin diplomatik ilişkilerinin 50. yılı dolayısıyla sembolik bir anlam da taşıyor.

Zirve süresi ekonomik ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle kısaldı
İlk etapta iki gün olarak planlanan zirve, Orta Doğu ve Ukrayna’daki savaşlar, ABD’nin gümrük tarifelerini yeniden gündeme alma ihtimali ve küresel ekonomik belirsizlikler nedeniyle bir güne indirildi.

AB tarafı, Çin’e yönelik başlıca eleştirilerini açıkça dile getirmeye hazırlanıyor. Bu konular arasında:
- Siber saldırılar ve casusluk faaliyetleri,
- Ticaret dengesizlikleri,
- Nadir toprak elementlerindeki tekel,
- Sincan, Tibet ve Hong Kong’daki insan hakları ihlalleri öne çıkıyor.

Avrupa, ABD ile ilişkileri dengelemeye çalışıyor

Zirve, Avrupa’nın ABD ile Çin arasında denge kurmaya çalıştığı hassas bir döneme denk geliyor. Zira Washington ile yaşanabilecek yeni bir ticaret savaşı riski hâlâ masada.

Avrupa Politika Merkezi Başekonomisti Fabian Zuleeg, bu denge arayışının görüşmeleri daha da karmaşık hâle getirdiğini vurguluyor:

“Avrupa, Çin’e fazla yakın görünerek Başkan Trump’ı kızdırmak istemiyor. Bu da somut sonuçlar elde etmeyi güçleştiriyor.”

Çin tarafı ise son dönemde AB’ye yönelik tavrını sertleştirmiş durumda. Her ne kadar Pekin, Sincan’daki insan hakları ihlallerini eleştiren Avrupalı parlamenterlere yönelik yaptırımları askıya alsa da, genel yaklaşım daha mesafeli.

Zuleeg’e göre Çin’in bu tavrının arkasında Trump döneminde yaşanan ticaret savaşının etkileri var:

“Çin, bu savaştan özgüven kazanarak çıktı. Trump’ın geri adım attığını gördüğü için Avrupa’yı etkileme ihtiyacı da duymuyor.”

Çin, Avrupa Birliği’nin ABD’den sonraki en büyük ticaret ortağı konumunda. Küresel ticaretin yaklaşık %30’u AB ile Çin arasında gerçekleşiyor. Taraflar bu ekonomik bağların, küresel ekonomiyi istikrara kavuşturmakta kilit rol oynayabileceği görüşünde. Ancak temel diplomatik ve siyasi görüş ayrılıkları hâlâ aşılamadı.