Kendisinin de 19 yaşında bir öğrenciyken Lawrence Livermore Laboratuvarı’nda nükleer füzyon projesi üzerinde bir süre çalıştığını belirten Prabhakar, elde edilen başarıya ulaşılmasında nesiller boyu devam eden çabanın etkili olduğunu vurguladı.

Arati Prabhakar, “Güneşimiz ve diğer tüm yıldızlarda yaşanan şeyin füzyon olduğunu anlamamızın üzerinden bir yüzyıl geçti. Bu yüzyıl içinde yaşanan farklı gelişmeler en nihayetinde bu füzyon faaliyetini laboratuvar ortamında oluşturduğumuz bir noktaya geldi” dedi.

Lawrence Livermore’daki araştırmacıların elde ettiği başarı aslında 60 yıldır yürütülen uzun soluklu çalışmaların bir sonucu.

Bilim insanları daha önce de nükleer füzyon işlemini gerçekleştirmiş; ancak çok yüksek sıcaklıkta ve basınçta meydana gelen füzyon işleminin kontrol edilmesi çok zor olduğu için net enerji kazancı elde edilememişti.

Gelinen aşamada ilk kez füzyon tepkimesinde sürecin başlaması için gereken enerjiden daha fazlası açığa çıkarıldı. Deneyde net enerji kazancının elde edilmiş olması, temiz, sınırsız enerji kaynağının oluşturulması çabalarında önemli bir kilometre taşı.

Deneyde 2.05 megajul enerji kullanıldı ve deney sonucunda 3.15 megajulluk bir füzyon enerjisi açığa çıktı. Böylece deneyde kullanılan enerjiden yüzde 50 daha fazla enerji üretilmiş oldu. İlk kez nükleer füzyon enerji alanında yapılan bir deneyde anlamlı miktarda bir enerji kazanımı elde edildi.

Füzyon projelerinde genellikle hidrojenin izotopları olan döteryum ve trityum kullanılıyor. Bir bardak suda bulunan döteryuma az miktarda trityum eklendiğinde bu miktar bir evin bir yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yetiyor.

Hidrojenin radyoaktif izotopu olan trityum daha nadir ve zor bulunuyor; ancak suyu oluşturan elementlerden biri olan hidrojenin izotopu olduğu için sentetik olarak da üretilebiliyor.

Füzyon enerjisini destekleyenler bu enerjinin gelecekte bir gün sınırsız ve karbonsuz enerji üretiminde kullanılabileceğini ve zaman içinde fosil yakıtlarla diğer geleneksel enerji kaynaklarının yerini alabileceğini belirtiyor.

Araştırmacılara göre füzyon enerjisinin ticari amaçla kullanılması aşamasına gelebilmesine yıllar var.

AP’ye konuşan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi direktörü Dennis Whyte, elde edilen başarının çok önemli bir başlangıç olduğunu; iklim değişikliğiyle mücadele ve enerji güvenliği için füzyon enerji sistemlerinin kullanılabilir hale gelmesi için çabaların sürmesi gerektiğini söylüyor.

İlerleyen aşamalarda araştırmacıların ticari amaçlı olarak da kullanılabilmesi için nükleer füzyon işleminin maliyetini azaltmanın yollarını bulması da gerekiyor.