Başkan Donald Trump yönetimi, uluslararası öğrenciler, değişim programı ziyaretçileri ve uluslararası medyada çalışan gazeteciler için verilen ABD vizelerinde kalış sürelerine ilişkin yeni bir düzenleme teklifi sundu. Teklif, F, J ve I vize türlerinde sabit bir bitiş tarihi getirilmesini öngörüyor.

Şu anda F-1 öğrenci vizesine sahip bir öğrenci, üniversitedeki tahsil programını tamamlayana kadar ABD’de kalabilme imkanına sahipti. ABD’de akademik kurumlarda araştırma yapmak üzere gelenlere verilen J-1 vize sahipleri de araştırma projesini tamamlayana kadar ülkede kalabiliyordu.

İç Güvenlik Bakanlığı’nın Perşembe günü yayınladığı 256 sayfalık teklif, bu vize türlerinin süresinin 4 yılla sınırlandırılmasını, dil eğitimi alanlar için de kısıtlı koşullarda uzatmaya başvurma imkanı olacak şekilde 2 yıl süreli olarak verilmesini öngörüyor.

Statü süresi nasıl tanımlanıyor?

Statü süresi, uluslararası bir öğrencinin ABD’de sabit bir süre yerine, tüm dersleri almaları ve örneğin yasadışı şekilde çalışarak göçmen yasalarını ihlal etmemek koşuluyla, öğrenimini tamamlayana kadar kalmalarına imkan tanınması anlamına geliyor.

Teklif, ABD’de yüksek öğrenim görmek üzere geçici olarak yaşama hakkı bulunan, benzersiz niteliklere sahip olmaları sebebiyle değişim programlarına katılmaları onaylananlar ve yabancı gazetecilere verilen F, J ve I vize türlerine sahip kişileri ilgilendiriyor.

İç Güvenlik Bakanlığı’na göre, ABD’de vize sürelerini aşma oranı en yüksek olan ülkelerin vatandaşlarının kalış süresinin iki yıl olarak sabitlenmesi bekleniyor. Dışişleri Bakanlığı Terörizm Destekçileri Listesi’nde bulunan ülkelerin vatandaşlarının da ABD’de kalış süresinin 2 yılla sınırlandırılması öngörülüyor.

İç Güvenlik Bakanlığı, statü süresi politikasının ve F vize türüne sahip öğrencilerin, değişim programıyla gelen J vizesine sahip kişilerin ve yabancı gazetecilerin sayısında önemli düzeyde artışın Bakanlığın göçmen olmayan vize türlerini etkili bir şekilde takip etmesi ve denetlemesini olumsuz etkilediğini belirtti.

İç Güvenlik Bakanlığı, “programların doğru şekilde uygulanıp uygulanmadığından ve ulusal güvenliğe yönelik olası risk konusunda endişe duyduklarını” kaydetti.

Inside Higher Ed adlı internet sitesine göre, 2020-2021 akademik yılı için öğrenci kayıtlarında genel olarak yüzde 15 oranında, uluslararası öğrenci kayıtlarında da yüzde 25 oranında düşüş oldu.

VOA’ye konuşan uzmanlar, göçmen olmayan vize türlerini sınırlandıran bir başkanlık kararnamesinin ABD’de yüksek öğrenim üzerinde yıkıcı bir etkisi olabileceğini söylüyor.

Amerikan Konseyi Eğitim Konseyi’nin hükümetle ilişkilerinden sorumlu direktörü Sarah Spreitzer, son beş yıldır uluslararası öğrenci kayıtlarında bir düşüş eğilimi olduğunu söyledi.

Spreitzer, “İç Güvenlik Bakanlığı’nın söz ettiği konuların çoğu öğrenci vizeleri ve öğrencilerin eğitimlerini tamamlama sürelerine ilişkin. Bu bilgilerin çoğu zaten SEVIS (Öğrenci ve Değişim Programı Ziyaretçisi Bilgi Sistemi) sistemi üzerinden takip ediliyor” dedi.

Spreitzer, “Kurumlarımız bütün bu bilgileri 11 Eylül’den sonra kurulan bu sistem üzerinden İç Güvenlik Bakanlığı’na kaydediyor. O nedenle bunun İç Güvenlik Bakanlığı’na nasıl daha fazla bilgi sağlayacağı belirsiz” değerlendirmesinde bulundu.

Cornell Üniversitesi göçmenlik uygulamaları profesörü Stephen Yale-Loehr, teklifte şu anda ABD’de bulunan uluslararası öğrencilerin mevcut kurallar kapsamında nihai kararın yürürlüğe girmesinden sonraki 4 yılı aşmayacak şekilde, ülkede kalmaya devam edeceklerinin belirtildiğini söylüyor.

Yeni teklif kapsamında, göçmenlik ofisinin vize sahibinin öğrenim sürecinde ilerleme kaydetmediğine ilişkin bir karara varması halinde, uluslararası öğrenciler için vize sürelerinin uzatılmasının yasaklanabileceği de belirtiliyor.

Yale-Loehr, “Söz konusu teklif çoğu uluslararası öğrencinin öğrenimini dört yıl içinde tamamlamalarını öngörecek. Örneğin, çoğu doktora öğrencisinin doktora derecelerini almaları dört yıldan fazla zaman alıyor” diyor.

Yeni teklifte, önemli bir akademik gerekçe, ya da belgeyle kanıtlanmış bir sağlık gerekçesi veya rahatsızlık veya öğrencinin kontrolu dışındaki bir sebeple ek zaman gerekmesi halinde vize uzatma başvurularının onaylanabileceği belirtiliyor.

Yeni düzenleme şu anda henüz teklif aşamasında. Hemen yürürlüğe girmesi beklenmiyor. Önce 30 günlük süre zarfında halkın görüşleri alınacak. Daha sonra, tüm yorumlar değerlendirilecek ve nihai bir düzenleme hazırlanacak.

Hazırlanan düzenleme yürürlüğe girmeden önce inceleme için Yönetim ve Bütçe Ofisi’ne gönderilecek. Bütün bu aşamalar göz önüne alındığında, eğitim uzmanları yeni düzenlemenin Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinden ya da başkanın yemin ederek göreve başlayacağı Ocak ayından önce yürürlüğe girmesini beklemediklerini söylüyor.

Uzmanlar yine de teklifi uluslararası öğrencileri caydıracak bir durum olarak değerlendiriyor.

Amerikan Konseyi Eğitim Konseyi’nden Spreitzer, “Bu teklifin ABD’ye öğrenim görmek üzere gelmeyi düşünen öğrenciler üzerinde olumsuz etkisi olacak. Bu öğrenciler, İngiltere, Avustralya ya da Yeni Zelanda gibi rakip ülkelere gitmeyi tercih edebilir” diyor.