ABD merkezli askeri dergi National Interest'de (NI) bir analiz kaleme alan Doug Bandow, ABD ile Türkiye arasında var olan ittifakın öldüğünü, Trump'ın bu ittifakı gömmesi gerektiğini yazdı. Bandow, "Artık mümkün olduğunca dostane boşanma zamanı" dedi. 

Bandow, "ABD Başkanı Donald Trump'ın ittifakı gömme vaktinin geldiğini" savundu.

Yazının satır başları şöyle:

-ABD-Türkiye ittifakı öldü. Erdoğan Türkiye’nin cumhurbaşkanı olduğu sürece kesinlikle böyle. Evanjelist papaz Brunson'ın hapsedilmesi konusundaki mevcut kriz haberlere hakim. Ancak daha önemlisi, iki ülkenin jeopolitik çıkarlarındaki artan bir ayrışma var.

-Washington diğer milletlerle uğraşırken, sıklıkla ortak değerlerin eksikliğini görmezden geldi veya ortak çıkarların eksikliğini kabul etti. Ancak Erdoğan'ın Türkiye'si her ikisinden de yoksun. Ankara’nın iki yıl önceki darbe girişiminden ardından düzmece terör suçlamalarıyla 15 Amerikan vatandaşını, özellikle de Brunson'ı tutuklaması kötüleşen ilişkileri açıklamaya yardımcı oluyor.

-Hükümetinin kısa vadede politik avantaj sağlayan miyop politikaları nedeniyle, Türkiye ekonomik olarak çok hassas. Tipik bir açıklamasında Erdoğan, “Ekonomik manipülasyonla bize diz çöktürebileceklerine inananlar, bu milleti hiç anlayamadılar” dedi. Aksine, Amerikalıların çoğu tartışma konusunu az biliyor ve çok az önemsiyor.

-Bu aşamada her iki taraf da geri adım atmaz. İlk beklenti, Brunson’ın hapsedilmesinin sonucu olarak zihinsel sağlık sorunları yaşamasından dolayı serbest bırakılmasıydı. Bu çözüm daha önce olsaydı, daha kolay olurdu. Ancak rehine takası gerektiriyor, zira Erdoğan hükümeti İran'a yönelik yaptırımların ihlalinden suçlu bulunan Erdoğan’ın sırdaşı Hakan Atilla'nın ABD hapishanesinden çıkmasını istemektedir.

-Aksine, Erdoğan'ın utanmazca dile getirdiği ve 2016’daki darbe girişiminin arkasında olmakla suçladığı Fethullah Gülen’in dahil olduğu “papaza karşı papaz takası” umutsuz bir girişim. Suçluların iadesi, yeterli kanıt ve yargının onayını gerektirir. Brunson’ın serbest bırakılması, NASA bilim insanı Serkan Gölge’nin de aralarında bulunduğu bir düzineden fazla Amerikan vatandaşını geride bıraktı. Onların durumu da, Trump’ın Brunson’ın tutukluluğu hakkında söylediği gibi “ne adil ne de doğru.”

-Sonuç ne olursa olsun, anlaşmazlık kalıcı düşmanlıklar oluşturacak. Amerikalılar Türklere gözdağı vermede başarılı olsa bile sonuç başarısız olacak ve gelecekte ilişkiler daha da zorlaşacak.

-Washington hızla genişleyen ilişkilerdeki çatlakları örtbas etme yerine, kurtarılacak özel bir şey olduğu yanılsamasına son vermelidir. Düşman olmaya gerek yok. Bununla birlikte, Trump yönetimi, iki ülkenin ortak liberal amaçlarla ilgili herhangi bir iddiasını yitirdiği ve ABD için kritik çok sayıda jeopolitik sorunda karşıt tarafta oldukları varsayımına dayanmalıdır. Erdoğan cumhurbaşkanı olduğu sürece, Amerika Erdoğan’ın başvuracağı günah keçilerinden biri olacak.

-Washington, Türkiye'ye yönelik yeni bir yaklaşım benimsemeli. Birincisi, ABD yalvaran değil, bir süper güç olduğunu kabul ettirmelidir. Türkiye’nin ilişkilerinde Amerika, Türkiye’nin ABD politikalarındaki yerinden çok daha fazlasını kaplıyor.

-İkincisi Amerika'nın, Ankara'nın NATO üyeliğini gündeme getirmesi gerekiyor. Türkiye'nin demokratik ve insan hakları normlarındaki sayısız ihlalleri, günümüzde onun üyeliğini uygunsuz hale getiriyor. Ankara’nın gittikçe yakın ilişkiler kurduğu Rusya’ya karşı bir savaşa katılması muhtemel olmadığı için güvenlikle ilgili rollerini üstlenmemektedir.

-Üçüncüsü Washington, başta İncirlik hava üssü olmak üzere Türkiye’deki gereksiz silah ve personeli çekmelidir. Orada bulunan nükleer silahlar savunmasız ve eve getirilmelidir. Washington, Türkiye'deki Amerikalıların profilini düşürmeli ve tesisleri geri vermeye zorlanacağı bir zamana hazırlanmalıdır.

-Ancak, hiçbir şey sonsuza kadar sabit durmaz. Amerikan varlığı Avrupa'yı korumak için artık gerekli olmadığından NATO, Amerika için var olma nedenini kaybetti. Ve Türkiye'nin transatlantik ittifakına iştiraki, Ankara'nın sadakati başka yerlere uzandığı için var olma nedenini yitirdi. Artık mümkün olduğunca dostane boşanma zamanı. 

Sol.org.tr