Memorial Hastanesi Kozmetik Dermatoloji Uzmanı Dr. Makbule Dündar, yaz aylarında güneşin etkisi ile ciltte pek çok değişim olmakla birlikte vücuttaki benlerde de değişiklikler gözlenebildiğini belirtti. Dündar, "Benlerin düzenli kontrol edilmesi ilerleyen dönemlerde oluşabilecek problemler için önlem alınmasını sağlıyor." dedi.

Dündar yaptığı açıklamada, birçoğu zararsız olsa da doğuştan ya da sonradan oluşan benlerin kanser riskine yol açabildiğini ifade etti. Sayısı ve büyüklüğü bilinen benlerin düzenli kontrol edilmesinin ileride ortaya çıkabilecek bir soruna erken müdahale için oldukça önemli kaydeden Dündar, şunları söyledi: "Ben takibi, ileride ortaya çıkabilecek bir soruna erken müdahale için oldukça önemlidir. Kişilerin bir ayna yardımıyla düzenli olarak kendi kendini incelemesi, benlerini takip etmesi gerekir. Şüphelenilen bir durum olduğu takdirde doktoruna başvurmalı ve dermatoskopik muayene sağlanmalıdır. Vücudunda çok fazla ben olan bir bireyin küçük yaştan itibaren dermatolog ile kontrolü sağlanmalıdır. Gerekli görüldüğü takdirde dermatoskopik muayene yapılmalı, dermatoskopik fotoğrafı bilgisayar ile bilgi sağlanmalıdır. Benin tipine göre bir takip çizelgesi belirlemelidir."

SAĞLIKLI BİR BEN KANSER GELİŞİMİNİ TETİKLEYEBİLMEKTEDİR

Ben gelişiminde genetik yapının oldukça önemli olduğunu vurgulayan Dündar, korumasız olarak güneşe maruz kalmanın da ben gelişimini artıran bir diğer faktör olduğunu vurguladı. Güneşin benlerin rengini, şeklini değiştirebilecek bir etkiye sahip olduğunu anlatan Dündar, şu uyarılarda bulundu: "Sağlıklı bir ben kanser gelişimini de tetikleyebilmektedir. Kansere ışınların varlığı değil, güneşten korunmamak neden olur. Bunun için güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır. Yaz aylarında güneş koruyucular 2 saatte bir yenilenmelidir. Kişinin yüz bölgesinde yoğun benleri varsa yaz-kış güneş koruyucu kullanmalıdır. Ben renginde koyulaşma, kanama, kızarıklık, kaşıntı, ben etrafında beyazlık önemli belirtilerdir ve hemen bir dermatoloğa başvurulması gerekir. Benlerin üzerinde gelişen kanser tipi, hayati risk yaratabileceğinden belirli bir derinliğe inmeden en kısa zamanda müdahale edilerek çıkarılması gerekir. Erkan tanı ile kötü hücreler belli derinliğe inmeden ben çıkarılır ve kişinin başka tedaviye ihtiyacı kalmaz."

DOĞUŞTAN GELEN BENLER DE RİSK YARATABİLİR

Uygulanan cerrahi girişimlerin benleri, kötü huylu bir şekle dönüştürebileceği ya da yayılmasına etki edeceği düşüncesinin yanlış olduğuna dikkati çeken Dündar, benlerin riskli görülmesi halinde kesin tanısının konulması için benin doğru bir teknik ile çıkarılması gerektiğini söyledi. "Benlerin doğru bir şekilde alınması asla kansere dönüşme riski yaratmaz." diyen Makbule Dündar, şunları kaydetti: "Sadece sonradan oluşan değil doğuştan gelen benler de sağlık açısından risk yaratabilmektedir. Vücutta yer alan benlerin değişik tipleri vardır. Lentigolar, daha çok leke tarzı oluşumlardır. Normal displastik benler, ailevi kalıtımla geçen ve oldukça önemli ben grubudur. Çünkü bu benler üzerinden melanom denilen oldukça ciddi ve öldürücü cilt kanseri gelişebilir. Dermal nevuslar, derinin orta derisine kadar inen benlerdir. Bu benlerin üzerinden cilt kanseri gelişme riski çok düşükken en uç spektrumdan displastik nevuslara kadar güneş hasarıyla zaman içerisinde üzerinde kanser gelişebilen çok çeşitli ben grupları da vardır. Konjenital benler, doğuştan olan benlerdir. Bunlar bazen kişilerde çok büyük alan kaplayabilmekte ve üzeri kıllanabilmektedir. Bunlar daha çok dev nevuslardır. Bunların üzerinden de benler üzerinden gelişen kanserler gelişebildiği için çok iyi bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Bazı şüpheli vakalarda çıkartılması gerekebilir."

BENLERİNİZLE OYNAMAYIN

Özellikle melanosit, koyu olan benlerle oynanamaması gerektiği uyarısını yapan Dündar, "Eğer üzerinde tüyler varsa ve bundan rahatsız olunuyorsa o tüyleri cımbızla çekmek yerine makasla kesmek daha doğru olacaktır. Yaratılacak herhangi bir travma o hücrelerdeki dönüşüm riskini tetikleyebileceğinden tüyleri çekmek doğru bir davranış olmaz. Aniden ortaya çıkan el ve ayak taban benleri kanser riski taşıyabilmektedir. El ve ayak tabanındaki benler çok önemlidir. Çünkü bu bölgeler nemfatik dolaşım ile ilgilidir. Bu bölgede bir melanom geliştiği zaman kolay bir şekilde iç organlara yayılabilmektedir. El ve ayak tabanındaki benlere 'akral melanom' denilmektedir. Yine genital bölgedeki benlerin de gözlemlenmesi gerekmektedir." diye konuştu.

BEN HARİTANIZ GEREKSİZ CERRAHİ GİRİŞİMLERİ ÖNLER

Dermatoskopların, benleri çok fazla büyüterek net görülmesini ve fotoğrafını çekerek ilerisi için arşivlenmesini de sağladığını dile getiren Dündar, dermatoskopların bir takım problemlerle kombine edildiğinde benin risk haritasını çıkarıp, uyarıları belirlediğini ifade etti. Dündar, bu yöntemin, ben takibini oldukça kolay ve hızlı bir şekilde sağlayarak, gereksiz cerrahi işlemleri de önlediğini sözlerine ekledi.
CİHAN