Hint Okyanusu’nun incisi, dünya cenneti Sri Lanka’da hayat, son iki aydır ekonomik kriz nedeniyle patlak veren protesto dalgaları ile iyice yaşanmaz hale gelmiş durumda. Uluslararası medya, Sinhalese Budistler de dahil olmak üzere geçmişte birbirlerinden nefret eden farklı etnik grupların, son yirmi yıldır ülkeyi yöneten popülist Rajapaksa kardeşleri protesto etmek için meydanlarda beraber olduklarını gösteriyor. Sri Lanka'nın, Tamil Kaplanları ile hükümet güçleri arasındaki kanlı iç savaşının son devresini, başkent Colombo dahil hemen her gün intihar bombacılarının kendi canları ile beraber onlarca sivilin yaşamına kastettiği adada takip eden bir muhabir olarak söyleyebilirim ki, Sri Lankalılar şiddetli savaş günlerinde dahi hiç bu düzeyde bir ekonomik çöküş yaşamadılar.

“Vatanperver” Mahinda Rajapaksa, 2005'ten 2015'e kadar Sri Lanka Devlet Başkanı olarak görev yaptı ve sonunda geçtiğimiz 9 Mayıs'ta sivil huzursuzluk nedeniyle Başbakanlık koltuğundan istifa etti. Güçlü Rajapaksa, 25 yıl süren kanlı bir savaşın ardından Tamil isyancılarını yenerek siyasi imparatorluğunu kurdu. Rajapaksa ailesi, Sri Lanka adasında 22 milyonluk nüfusunun %74'ünü temsil eden, çoğunluk Sinhalese-Budist topluluğunun kalesi olan Güney sahilinden. Parlak gözlü genç bir avukat olan Rajapaksa siyasi kariyerine, 1970 yılında en genç parlamenter olarak seçildiği 24 yaşında başladı.

Rajapaksa'nın erkek kardeşleri ve oğulları, sayısız eleştirilere, halkın hoşnutsuzluğuna ve siyasi muhalefete rağmen son yirmi yılda bir şekilde kabinenin en güçlü pozisyonlarında kaldılar. Mahinda Rajapaksa, 2005'ten 2015'a kadar başkanlığın yanı sıra Savunma, Maliye, Hukuk ve Düzen, Karayolları-Limanlar ve Denizcilik bakanlıkları görevlerini de üstlendi. Bu dönemde Tamil gerillalarına son darbeyi vurdu. Sri Lanka'nın şu anki başkanı olan kardeşi Gotabaya Rajapaksa, savaş yıllarında Başkan abisinin Savunma ve Kentsel Kalkınma Bakanlığı müsteşarı idi. Kargaşanın ardından Maliye Bakanlığı görevinden Nisan ayında istifa etmek zorunda kalan küçük kardeş Basil Rajapaksa da Tamil savaşında çok aktif bir rol oynadı. En büyük erkek kardeş Chamal Rajapaksa, çeşitli departmanlarda bakan olarak görev yaptı.

Rajapaksa kardeşler Tamil Kaplanlarına karşı kazandıkları zaferin ardından kendilerini ulusal kahraman ilan ettiler. Bununla birlikte, 2015 genel seçimleri sırasında Sri Lanka'nın eğitimli halkı (ülke yüzde 90'dan fazla okuryazarlık oranına sahip) Rajapaksa kardeşlere verdiği desteği büyük ölçüde azalttı. Mahinda Rajapaksa'nın seçim yenilgisi, yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da birçok kişiyi şok etti. Mahinda Rajapaksa Ekim 2018'de Başbakan olarak tekrar iktidara geldi, ancak görevde iki aydan az kalabildi, daha sonra Kasım 2019'da bir kez daha başbakanlık koltuğuna oturdu ve nihayet 9 Mayıs'ta istifa etmek zorunda kaldı.  

Nisan 2019'da Ada'da altı kilise ve otelin bombalandığı ve 250'den fazla kişinin öldüğü Paskalya Pazarı saldırıları, o zamanki hükümetin kurbanlar için adaleti yerine getirmemesi nedeniyle Gotabaya Rajapaksa'nın Kasım 2019'da devlet başkanlığı koltuğuna yürümesinin önünü açtı.

Rajapaksa hükümeti, Ağustos 2020'deki genel seçimlerde elde ettiği büyük zaferin ardından gücünü pekiştirdi. Ardından anayasayı değiştirerek, Ulusal Denetim Ofisi, Rüşvet veya Yolsuzluk İddialarını Soruşturma Komisyonu gibi kritik kurumların bağımsızlığını baltalayan yasaları geçirdi.

Sri Lanka'nın küçük ekonomisi Rajapaksa kardeşlerin, oğullarının ve yandaşlarin yolsuzluklarına ve israfına daha fazla dayanamadı. Sri Lanka, tarihinde ilk kez, yabancı alacaklılara olan 50 milyar doları aşan borçlarını yeniden yapılandırmaya çalışırken, başkent Colombo'da binlerce kişi gaz, benzin ve temel gıda maddeleri için kuyruklarda saatlarca bekliyor. Yaşlılar bir parça ekmek için uzun sıralarda hayatını kaybediyor.

Sri Lanka, Hindistan'ın güneydoğu ucundan neredeyse kısa bir tekne yolculuğu mesafesinde yer alan gözyaşı damlası şeklinde bir adadır. Doğal güzelliği, Virgin beyaz çayı, parlak turuncu renkli kral hindistan cevizi, devasa boydardaki ve kırmızı renkteki muzları, baharatları, dünyanın en yüksek hayvan çeşitliliğine ev sahipliği yapan milli parkları, rengarenk kıyafetleri ve binlerce yıl geçmişten günümüze uzanan zengin kültürel geleneklerin birer parçası olan dansları ile ziyaretçileri her zaman büyülemiştir. Sri Lanka'daki insanlar genellikle pozitiftirler ve şükran duygularını ifade ederler, çünkü Budizm inancında gülümsemek bir ibadettir. Kısa ifadesi ile Sri Lanka mutlu insanlar ülkesi idi. Savaş döneminde daha gün ağarmadan saat 4:00’te yol kenarlarında tekstil atölyelerine yetişmek için taşıt bekleyen fakir işçilerin bile sizlere tebessüm ettiği bir ülkeydi eski ismiyle Serendib.  

Mayıs 2009'da sona eren kanlı iç savaşın en yoğun olduğu dönemlere şahit olan birisi olarak şunu diyebilirim ki, dünyanın en kanlı örgütü Tamil gerillaları bile Rajapaksa Hanedanlığı kadar Sri Lankalıların umutlarını çalamamıştı. Ülkede artık akaryakıt, ilaç kalmamış ve temel gıda maddelerinin bile temini büyük bir mücadeleye dönüşmüş durumda.

Mahinda Rajapaksa, Sulama Bakanı Chamal Rajapaksa, Maliye Bakanı Basil Rajapaksa ve Spor Bakanı Namal Rajapaksa Nisan ayında istifa etti, ancak bu görevden çekilmeler bile Sri Lanka'daki öfkeyi bastırmaya yetmedi. Öfkeli halk Rajapaksa kardeşlerin babası, Sri Lanka Özgürlük Partisi'nin kurucu üyesi olan ve yaklaşık yirmi yıl milletvekili olarak ve aynı zamanda Tarım ve Toprak Bakanı olarak görev yapan, yarım asır önce ölen baba Don Alwin Rajapaksa’nın heykelini yıktılar.

Gotabaya Rajapaksa bugünlerde, 2020’deki anayasa değişikliği ile güçlendirdiği başkanlık sisteminden geri adım atarak, parlamentoyu güçlendireceği sözünü veriyor. Ama Sri Lanka’nın genç nesilleri geleceklerini kaybetmiş durumda. Hz. Adem yeryüzüne indiği Serendib’te çok ağladı. Temiz kalpli Sri Lankalıların da gözyaşları hiç dinmeyecek gibi.