Bir 'Yeni Normal'imiz daha oldu: Aşırı sıcaklar

Türkiye ve dünyanın birçok noktasında sıcaklıklar mevsim normalleri üzerinde seyrediyor. Akademisyen Erlat, sıcak hava dalgalarının eskiye göre daha fazla hissedildiğini ve önümüzdeki dönemde normal hale geleceğini vurguladı.
Edirne’de 40 dereceyi geçen sıcak havadan bunalan vatandaşlar, gölgelik alanlar, park ve bahçelerde zaman geçiriyor. Önümüzdeki günlerde sıcaklıkların daha da artması bekleniyor. Edirne’den geçen Meriç ve Tunca nehirlerinin debisi de kuraklık ve tarımsal sulamanın artmasına bağlı olarak düştü. Meriç Nehri’nin debisi 58 metreküp/saniyeye kadar inerken su seviyesinin azalmasıyla nehir yatağında oluşan kum adacıkları, nehirden beslenen kuşların uğrak mekanı oldu. Tunca Nehri’nin debisi ise 7 metreküp/saniyeye kadar indi. Suyu dip seviyeye düşen nehrin yatağında adacıklar oluştu. Su akışının yavaşlaması nedeniyle su üzerinde yosun tabakaları belirdi.


SOKAĞA ÇIKMAYIN

Antalya’da hava sıcaklıkları mevsim normallerinin oldukça üstünde seyretti. Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin 4-8 derece üzerinde olduğu bölgede, yüksek sıcaklıkların 6 Ağustos’a kadar sürmesi bekleniyor. Sıcak hava nedeniyle 11.00-16.00 saatleri arasında yaşlı, çocuk ve kronik rahatsızlığı bulunanların dışarı çıkmamaları istendi. Vatandaşlar, sıcak çarpmasına karşı dikkatli ve tedbirli olmaları konusunda uyarıldı.

Bursa, Eskişehir, Kütahya ve Bilecik’te de hava sıcaklıklarının 4 gün boyunca mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi bekleniyor. Yağış beklenmeyen bölgede, rüzgarın ise kuzey ve kuzeydoğu yönlerinden orta kuvvette eseceği tahmin ediliyor.

Yetkililer, buralarda da 11.00 ila 16.00 saatleri arasında sıcak hava dalgasından dolayı özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik rahatsızlığı bulunanların sıcak çarpması ve vücutta sıvı kaybına karşı dikkatli ve tedbirli olmalarını istedi.

Ege Üniversitesi (EÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü öğretim üyesi klimatolog Prof. Dr. Ecmel Erlat, Türkiye’de aşırı sıcak geçen gün sayısının son 20 yılda en yüksek sayıya ulaştığını ve ülkenin gelecek yıllarda daha sık ve uzun sıcak hava dalgalarına maruz kalacağını söyledi.

Prof. Dr. Ecmel Erlat, Türkiye’nin de içinde yer aldığı Doğu Akdeniz Havzası’nda yaz mevsiminde gözlenen sıcak hava dalgalarının bu alandaki iklim koşullarının önemli özelliklerinden birisi olduğunu söyledi.

İKLİM KRİZİ

Küresel iklim krizi nedeniyle özelikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren aşırı sıcaklık görülen günlerin arttığını, sıcak hava dalgalarının daha sık, daha uzun ve daha şiddetli yaşandığını vurgulayan Prof. Dr. Erlat, “Türkiye’de her yıl yaz mevsiminde yaşanan sıcak hava dalgalarının sayısı özellikle 1984 yılından sonra belirgin bir şekilde artmış, son 20 yılda en yüksek sayıya ulaşmıştır. Örneğin Türkiye’de 1950-1959 yılları arasındaki 10 yıllık dönemde, yaz mevsiminde ortalama bir kez bile yaşanmayan sıcak hava dalgaları, 2010-2018 döneminde ortalama 4’e yükselmiştir. Bu artık Türkiye’nin her yaz ortalama 4 kez sıcak hava dalgalarına maruz kalması anlamına gelmektedir.”

Sıcak hava dalgalarının sayısındaki bu artışın Karadeniz, Akdeniz kıyı kuşağında, Ege Bölgesi’nin iç kısımlarında ve İç Anadolu’nun güneyinde daha belirgin olduğunu aktaran Prof. Dr. Erlat, şöyle devam etti:

“Son 70 yılda sıcak hava dalgalarının sayısının en çok arttığı yerler Alanya, Adana ve Mersin’dir. Ülkemizde sıcak hava dalgalarının sayısı kadar yaz mevsiminde sıcak hava dalgalarına maruz kaldığımız gün sayısı da çarpıcı şekilde artmıştır. 1950-1984 yılları arasında ülkemizde sıcak hava dalgalarına maruz kaldığımız gün sayısı ortalama 4,6 gün iken bu rakam 1985-2018 dönemi için 11 güne ulaşmıştır. Sıcak hava dalgalarının süresinde gözlenen bu uzama eğilimi başta insan sağlığı olmak üzere tarımsal üretim üzerindeki olumsuz etkileri arttırmaktadır. Türkiye’de sıcak hava dalgaları nedeniyle gerçekleşen can kayıplarının kayıtları tutulmamakla birlikte dünyadaki örnekleri göstermektedir ki tüm meteorolojik kökenli afetler içinde en fazla can kaybına yol açan doğal afetlerden biri de sıcak hava dalgalarıdır. Örneğin, 2003 yılında Avrupa’da etkili olan sıcak hava dalgası yaklaşık 70 bin kişinin, 2010 yaz mevsiminde Rusya’nın batısında etkili olan sıcak hava dalgası, temmuz ve ağustos aylarında 55 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.”
İnsanların artık bu sıcak havaya alışması gerektiğini aktaran Erlat, sözlerini şöyle tamamladı:

“Tüm bulgular, ülkemizde iklim krizi nedeniyle özelikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren aşırı sıcakların arttığını, son 10 yılda yüksek hava sıcaklıklarındaki artma eğiliminin hızlandığını ve bu değişikliklerin Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda daha sık ve daha uzun sıcak hava dalgalarına maruz kalacağını göstermektedir. Bizlere gelecekte iklim koşullarının nasıl olacağını gösteren iklim modeli sonuçlarına göre, ülkemizin de içinde yer aldığı Akdeniz Bölgesi’nin küresel ortalamadan çok daha güçlü bir şekilde ısınacağını, 2021–2050 döneminde şiddetli sıcak hava dalgalarının nadir görülen bir hava olayı yerine, yaz mevsiminin normal koşulu haline geleceğini gösteriyor. Geçmişte nadir bir meteorolojik olay olarak görülen aşırı sıcaklar günlük yaşamımızın bir parçası haline gelecek. Sıcakların sağlığımızı, tarımsal üretimimizi, turizmi, su kaynaklarımızı ve de ekonomimizi tehdit eder şekilde olumsuz sonuçlarının olacağı da öngörülüyor.”
03 Ağustos 2021 10:07
DİĞER HABERLER