İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) görev yapan Doç. Dr. Erkcan Özcan, ''Yeni bir bozon bulduk. Kütlesi 126GeV civarında, yani protondan yaklaşık 135 kat ağır'' dedi.
CERN laboratuvarındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı üzerindeki iki ana deneyde de katkısı olan Boğaziçi Üniversitesi (BÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Erhan Gülmez, Doç. Dr. Erkcan Özcan ve Doç. Dr. İbrahim Semiz, BÜ'de, son günlerin en önemli gelişmelerinden ''Higgs Bozonu'' keşfiyle ilgili konferans düzenledi.
CERN'de ''CMS'', ''ATLAS'', ''LHCb'' ve ''ALICE'' şeklinde adlandırılan dört deneyin yürütüldüğünü kaydeden Özcan, bu deneylerin belli başlı amacının, ''evrenin başlangıcı hakkında bilgi edinmek, madde ve enerjinin evrenin başlangıcında nasıl olduğunu, nasıl etkileştiğini bulmak'' olduğunu ifade etti.
CERN'deki çalışmalarda bilgi teknolojileri alanında önemli keşifler yapıldığını, internetin bunlardan biri olduğunu belirten Özcan, araştırmalar sırasında ''yarının bilim insanları ile mühendislerinin yetiştirildiğini, farklı kültür ve ülkelerden insanların da bir araya geldiğini'' anlattı.
''Dünyanın En Büyük Buzdolabı''
CERN'de kullanılan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ile ilgili de bilgi veren Özcan, bunun 1980'lerden beri tasarlanan ve bugün itibarıyla dünyanın en yüksek enerjili parçacık çarpıştırıcısı olduğunu söyledi.
Çarpıştırıcının, yerin 100 metre altında ve 26,7 kilometre uzunluğunda olduğunu, 9600 süper mıknatıstan oluştuğunu anlatan Özcan, burada saniyede 600 milyon çarpışma elde edildiğini kaydetti.
Özcan, çarpıştırıcının yerin 100 metre altında inşa edilmesinin nedenine ilişkin de şunları söyledi:
''Yerin altında olmasında amaç, makine çalışırken ortaya çıkan geçici radyasyona karşı canlıları güvende tutmaktır. Özellikle 100 metre kadar derin olmasının bir sebebiyse fiyattır. Fransa'da toprak belli bir derinliğin altında devlet malıdır ve o derinliğin altına tünel kazmak için kimsenin mülkiyetinin kamulaştırılması gerekmez.''
"20 Kilometrelik Dağ Olurdu"
Özcan, çarpıştıcının, Eyfel Kulesi'nin 3,5 katı ağırlığında olduğunu, -271 santigrat dereceyle dünyanın en büyük buzdolabı olarak görülebileceğini, 10 üzeri eksi 13 atm iç basıncıyla güneş sistemindeki en boş yer olduğunu dile getirdi.
Çarpıştıcının, oluşturduğu manyetik alanın dünyanın manyetik alanının 150 bin katı olduğunu belirten Özcan, ''Buradaki çarpıştırmalardan bir yılda elde edilen veriyi CD'lere yazsak 20 km'lik bir dağ oluşurdu'' diye konuştu.
Büyük Hadron Çarpıştırıcı'nın bir 10 yıl daha çalıştırılmasının düşünüldüğünü aktaran Özcan, ''Aralarda durup enerji ve ışınlık yükseltme işlemleri yapılacak. Daha bir sürü yeni buluşlar olabilir. CERN'de Büyük Hadron Çarpıştırıcısı dışında da bir sürü temel araştırma yürütülüyor, hem de sadece yeryüzünde değil'' dedi.
''Higgs Bozonu''
CERN'de keşfedilen ve kamuoyuna ''Higgs Bozonu keşfedildi'' şeklinde yansıyan buluşu doğrulayan Özcan, ''Yeni bir bozon bulduk. Kütlesi 126GeV civarında, yani protondan yaklaşık 135 kat ağır'' dedi.
Bunun, ''büyük ihtimalle'' Higgs Bozonu olduğunu belirten Özcan, ''Standart Model'in beklediği bölgede ve de onunla uyumlu kanallarda bulundu. Ancak nihai kararı almak için, daha çok veri alıp bulduğumuz bozonun özelliklerini ortaya çıkartmalıyız. SM Higgs'i olsa da olmasa da insanlık için çok büyük bir buluş'' diye konuştu.