Türkiye’de tutuklu ve hükümlü öğrenci sayısı oldukça fazla. Eğitim hayatından yoksun bırakılan öğrenciler bayramı da hüzünle karşılamak zorunda kaldı.

 

Adalet Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre cezaevlerinde eğitim ve öğretim hakkından yararlanmaya çalışan toplam mahkum öğrenci sayısı 69.301! Bu sayı, 2016 yılı Kasım ayı itibariyle 197.297 mahpusun bulunduğu cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayısının yüzde 35’ine denk geliyor.

2013 Mayıs ayı itibariyle 2 bin 776 tutuklu ve hükümlü öğrenci bulunuyordu. Bu sayı 2016 yılı sonu itibariyle 25 kat aratarak, 36 bin 33’ü lise ve dengi okullar ile önlisans ve lisans, 33 bin 268’i ise açıköğretim olmak üzere 69 bin 301’ e yükseldi. Konuyla ilgili BirGün’e konuşan Gamze Akkuş İlgezdi cezaevindeki öğrencilerin görmezden gelindiğini ifade etti. Cezaevinde okumaya çalışan öğrencilerin koşullarının çok olumsuz olduğunu vurguluyan İlgezdi “Bu öğrenciler arasında cezaevinde eğitim sistemine dâhil olanlar olduğu kadar, okurken hakkında hüküm kurulan ya da tutuklan öğrenciler de var. Mahpus öğrenciler farklı boyutlarda mağduriyetlerle karşılaşsalar da, temelde ortak sorunları eğitim haklarının engelleniyor olması. İlk ve ortaöğretim seviyesinde eğitim gören mahpuslar nispeten eğitim hakkından yararlanırken kaynaklara ulaşmada zorluk yaşıyorlar. Cezaevlerinde öğrencilere tahsis edilmiş oda, kütüphane, bilgisayar, internet vb. olanaklarının olmaması anayasanın eşitlik ilkesine uymuyor” dedi.

***

Açık lise ve üniversitede okuyanların durumlarının daha da problemli olduğunu söyleyen İlgezdi cezaevindeki öğrencilerin yaşadığı sorunları şöyle sıraladı:

• Yeni eğitim ve öğretim yılında kayıtlarını yenileyemiyorlar

• Maddi imkanı bulunmadığı için eğitim masraflarını karşılayamıyorlar.

• Mahkum oldukları için devam zorunluluğu olan derslere katılamayan ve mazeretli kabul edilmeyen mahpuslar, devamsızlık nedeniyle derslerini geçemiyor ve okuldan atılıyorlar.

• Mahpuslar için sınavlara gidebilmek büyük bir eziyete dönüşüyor. Cezaevlerinden, okullara öğrenciyi götürecek araçların temini konusunda sorunlar yaşandığı gibi Ring araçlarında yolculuk yapacak olan öğrencilerin sınavlara gidip gelebilmeleri için ödedikleri yüksek ücretler de ayrıca sorun yaratıyor.

• Mahpusların birçoğunun eğitim görecekleri üniversite ve/veya okullardan uzakta, farklı illerdeki cezaevlerinde tutulmaları ve sevk taleplerinin kabul edilmemesi öğrenim haklarını ortadan kaldırıyor.

 

• Cezaevlerinde öğrencilere tahsis edilmiş oda, kütüphane, bilgisayar, internet vb. olanakların olmaması anayasanın eşitlik ilkesine uymuyor.

• Henüz mahkeme süreci tamamlanmayan ancak uzun tutukluluk nedeniyle cezaevlerinde bulunan öğrenciler, devamsızlık, kayıt yenileyememe ve sınavlara girememe gibi gerekçelerle eğitim haklarını kaybediyorlar.