Çin ordusunun 2. Dünya Savaşı'nda Japon işgaline karşı kazandığı zaferin 70. yıldönümü için Pekin'de büyük bir askeri geçit töreni düzenlendi.

Törene Çin'in yeni silahları damgasını vurdu. 200 uçak ve helikopterin gösterisi ise nefes kesti. Çin medyasına göre, törendeki silahların yüzde 80'den fazlası ilk kez kamuoyuna gösterildi. Bunlar arasında nükleer başlık da takılabilen füzeler ve insansız hava araçları bulunuyor. Törende ayrıca Çin'in Türkiye'ye satmak istediği ancak yılan hikayesine dönen uzun menzilli hava savunma füze sistemi (HQ-9) de boy gösterdi.

Tören sabahı Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping törenin yapıldığı tarihi Tiananmen Meydanı'nda yer alan Yasak Şehir'in girişinde eşi Peng Liyuan ile birlikte töreni izleyecek yabancı liderleri karşıladı.

Törende Çin'in eski Cumhurbaşkanlarından Jiang Zemin ve Hu Jintao da yer aldı.

ÇİN ORDUSU 300 BİN AZALACAK

30'a yakın konuk devlet ve hükümet başkanları arasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir, Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Milos Zeman, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandır Lukaşenko, Güney Kore Devlet Başkanı Park Geun-hye gibi liderler ile Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-moon, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Margaret Chan ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) Genel Direktörü Irina Bokova bulunuyor.

Törenin başlangıcında konuşan Cumhurbaşkanı Xi, 'Asya, Avrupa, Afrika ve Okyanusya'yı yakıp yıkan 2. Dünya Savaşı'nın 100 milyonun üzerinde askeri ve sivil can kaybına neden olduğunu' söyledi. Xi, savaş boyunca Çin'de 35 milyon, Sovyetler Birliği'nde de 27 milyonu aşkın kişinin katledildiğini belirterek, barış vurgusu yaptı. Çin Cumhurbaşkanı, 2 milyon 300 bin askerle dünyanın en kabalık ordusuna sahip Çin ordusundan 300 bin asker daha azaltılacağını ilan etti; ancak takvim vermedi. Xi konuşmasını, "Adalet kazanacak, barış kazanacak, halk kazanacak." sözleriyle tamamladı.

Xi, konuşmasının ardından geçit törenin yapıldığı Changan Caddesi'nde sıralanan şeref kıtalarını Çin'in yerli yapımı Kırmızı Bayrak manasına gelen "Hongqi" markalı siyah limuzinle denetledi. Sonrasında ise geçit töreninde asker ve silahlar boy gösterdi.

Tören sonunda Cihan haber Ajansı'na konuşan ve Çin'in füze geliştirmesinde çalışan Chen Liancheng (85), ülkesinin barışı sevdiğini ve bugünkü törenin Çin'in Japon militarizmine karşı kazandığı zaferi gösterdiğini belirtti. Törene Rusya, Belarus, Kazakistan, Pakistan, Afganistan ve Kırgızistan dahil 11 yabancı tören kıtası ve 7 yabancı delegasyon bin askerle katılldı. Çin'in bazı bölgelerini 1937'de işgal eden Japonya Başbakanı Shinzo Abe ile Batılı liderler ise törene iştirak etmedi.

Öte yandan, Çin'e ait beş savaş gemisinin ilk kez Bering Denizi'nde devriye gezdiği bildirildi. Bunu doğrulayan ABD Dışişleri, gelişmeleri yakından izlediklerini duyurdu.

GEÇİT TÖRENİ UYDUDAN YÖNLENDİRİLDİ

Geçit töreni Çin'in uzayda 19 uydusu bulunan Beidou uydu sistemiyle yönlendirildi.

Beidou'un, Çin'in 60. Kuruluş Bayramı nedeniyle son askeri geçit töreninin yapıldığı 2009'da sadece operasyonel 3 uydusu bulunuyordu.

50 formasyonda 12 bin asker tarafından icra edilen askeri geçit töreninin sözlü emirlerle organize edilmesinin imkansız olduğunu belirten yetkililer, ancak törendekilerin Beidou navigasyonu ile donatılmasıyla bunun mümkün olduğunu kaydetti. Komutanlar, konumun ekrana yansıtılmasıyla törendekilere komut verdi.

Çin, ABD'nin GPS sistemini geliştirmesinden 20 yıl sonra 1994'te ilk uydu navigasyon sistemini geliştirmeye başladı. Beidou uydu sistemi 3 stratejik adımdan oluşuyor. Birincisi, 2000'den önce deneysel navigasyon uydu sistemini kurmak. İkincisi 2012'den önce bölgesel navigasyon sistemini inşa etmek. Üçüncüsü de 2020'den önce dünyanın her köşesini izleyecek sistemi oluşturmak.

Çin, hedeflerinden ilk ikisini başardı ve ABD ve Rusya'nın ardından bağımsız navigasyon ve konum belirleme sistemine sahip üçüncü ülke oldu. CİHAN