CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem, Cumhurbaşkanlığına ayrılan örtülü ödeneğin kaldırılması için TBMM Başkanlığı'na kanun teklifi verdi. Erdem, kanun teklifinin gerekçesinde, "Örtülü ödenek kullanımı, kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetlerini kapsayan ve ödenek kapsamında yapılan harcamaların gizliliğine yönelik yasal dayanaklara bağlı olmasına rağmen, sorumsuzluk kapsamında bir harcama kalemi değildir. Ancak Cumhurbaşkanlığı makamı Anayasal görevinden dolayı mutlak sorumsuzluğa sahiptir ve diğer taraftan, Cumhurbaşkanlığı makamı, örtülü ödenek kullanımının ana mantıkî çerçevesini oluşturan güncel sorunları gidermeye yönelik adımların uygulanması noktasında politik çözüm üretecek bir merci de değildir. Anayasamızın, Cumhurbaşkanının tarafsızlığı ve yürütme sorumsuzluğuyla ilgili hükümleri açıktır. Bu hükümler çerçevesinde, Cumhurbaşkanlığının örtülü ödenek kullanması, bu makamının temsil göreviyle bağdaşmamakta ve bu makamın sistem içindeki yerini, hukuki açıdan tartışmalı ve çelişkili hale getirmektedir. Bu nedenle, Cumhurbaşkanlığı için ayrılan örtülü ödenek kullanımı hakkı acilen kaldırılmalı ve Cumhurbaşkanlığı makamı üzerinde Anayasal bağlayıcılığı olan tarafsızlık ilkesi ve salt Başbakanlık ve kabinenin yürütme açısından sorumlu hâli yeniden tesis edilmelidir." ifadelerine yer verdi.

Konuya ilişkin Erdem, şu açıklamayı yaptı: "Örtülü ödenek kullanımı, kanunlarda yer alan açık hükümlere rağmen, maalesef kişisel konular ve parti meseleleri adına kullanılıyor. Cumhurbaşkanı örtülü ödeneği örtülü çiftlik gibi kullanıyor ve ödenek kullanımı her ay yeni bir rekor kırıyor. Ödenek yetmedikçe ve sürekli miktarı artılıyor. Bugün itibariyle Erdoğan'a ayrılan ödenek 2 milyar TL'ye ulaşmış durumda. Cumhurbaşkanının Anayasa'da yer alan yürütme sorumsuzluğunu ve tarafsızlık ilkesini dikkate almadığı bir koşulda, partili değil partizanca hareket eden bir şahsa bu kadar ödeneğin ayrılması, hukuk devleti için bir yüz karasıdır. Bütçe görüşmeleri dolayısıyla halkımız bizlere 'vergilerinin nereye gittiğini' soruyor, işte bu ödeneklere gidiyor. 93 yıllık Cumhuriyet't e 11 cumhurbaşkanı görmüş bir memleketten kimsenin aklının ucundan geçmeyen yöntemlerle halkın vergileri kişisel işler ve parti çalışmaları için yeniyor. Erdoğan'a ayrılan bu ödenek zorunlu olarak kaldırılmalıdır."

Kanun teklifi metninde şu başlıklar yer aldı:

GENEL GEREKÇE

Kamu yönetiminde örtülü ödenek kullanımı, hükûmetlerin kendi belirledikleri politikalar ekseninde güncel sorunlara yönelik çözümlerinin uygulanmasını hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacı doğrultusunda belirlenmiş yasal bir haktır. 27/3/2015 tarihli 5018 sayılı Kamu Malî ve Kontrol Kanunun 24. Maddesinde yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanlığı makamına da örtülü ödenek kullanımı yolu açılmış, genel bütçeden ciddi bir miktarda ödenek ayrılmış ve belirli periyotlarda bu ödenek artırılmıştır.
Anayasamızın 105. Maddesi, Devletin başı olarak Cumhurbaşkanlığı makamının "sorumluluk ve sorumsuzluk hâllerini" açıklamaktadır. 105. Maddede yer alan "Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlarda Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; bu kararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur." ve "Cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz." ifadeleri, Cumhurbaşkanının yürütmenin başı olmakla birlikte, Anayasa'nın kendisine verdiği görevleri yaparken, bu konumundan dolayı yürütmenin sorumlusu olmadığına dair atıfta bulunmaktadır.

Örtülü ödenek kullanımı, kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetlerini kapsayan ve ödenek kapsamında yapılan harcamaların gizliliğine yönelik yasal dayanaklara bağlı olmasına rağmen, sorumsuzluk kapsamında bir harcama kalemi değildir. Ancak Cumhurbaşkanlığı makamı görevinden dolayı mutlak sorumsuzluğa sahiptir ve diğer taraftan, Cumhurbaşkanlığı makamı, örtülü ödenek kullanımının ana mantıkî çerçevesini oluşturan güncel sorunları gidermeye yönelik adımların uygulanması noktasında politik çözüm üretecek bir mercii de değildir. Anayasamızın, Cumhurbaşkanının tarafsızlığı ve yürütme sorumsuzluğuyla ilgili hükümleri açıktır. Bu hükümler çerçevesinde, Cumhurbaşkanlığının örtülü ödenek kullanması, bu makamının temsil göreviyle bağdaşmamakta ve bu makamın sistem içindeki yerini, hukuki açıdan tartışmalı ve çelişklili hale getirmektedir. Bu nedenle, Cumhurbaşkanlığı için ayrılan örtülü ödenek kullanımı hakkı acilen kaldırılmalı ve Cumhurbaşkanlığı makamı üzerinde Anayasal bağlayıcılığı olan tarafsızlık ilkesi ve salt Başbakanlık ve kabinenin yürütme açısından sorumlu hâli yeniden tesis edilmelidir.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi Kontrol Kanununun 24 ncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan Cumhurbaşkanlığı makamına örtülü ödeneğin ayrılması için hukuki zemin yaratan ifadeler değiştirilerek ödeneğin kaldırılması amaçlanmıştır.
MADDE 2- Yürürlük maddesidir.
MADDE 3- Yürütme maddesidir.

5018 SAYILI KAMU MALÎ YÖNETİMİ KONTROL KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi Kontrol Kanununun 24 ncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dördüncü fıkrası kaldırılmıştır:

"Örtülü ödenek; kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile Devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağanüstü hizmetlerle ilgili Hükümet icapları için kullanılmak üzere Başbakanlık bütçesine konulan ödenektir. Kanunlarla verilen görevlerin gerektirdiği istihbarat hizmetlerini yürüten diğer kamu idarelerinin bütçelerine de örtülü ödenek konulabilir. Örtülü ödenek, bu amaçlar dışında Başbakanın ve ailesinin kişisel harcamaları ile siyasi partilerin idare, propaganda ve seçim ihtiyaçlarında kullanılamaz. İlgili yılda bu amaçla tahsis edilen ödenekler toplamı, genel bütçe başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez.

Başbakanlık ve diğer ilgili idare bütçelerinde yer alan örtülü ödeneklerin kullanılma yeri, giderin kimin tarafından yapılacağı, hesapların tutulma ve kapatılma yöntemi, gideri yapanın değişmesi halinde yeni yetkiliye hangi belgelerin aktarılacağı Başbakan tarafından belirlenir.

Örtülü ödeneklere ilişkin giderler Başbakan, Maliye Bakanı ve ilgili Bakan tarafından imzalanan kararname esaslarına göre gerçekleştirilir ve ödenir."

MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Cihan CİHAN