Anayasa Mahkemesi, kanun zoruyla dershanelerin kapısına kilit vurma girişiminde son sözü söyleyecek. AYM'nin kararını öğrenci ve veliler de büyük bir merak içinde bekliyor. Kapatma kararının onayı halinde çocuklarına nasıl özel ders aldıracaklarını kara kara düşünen veliler, Yüksek Mahkeme'den elini vicdanına koymasını istiyor.
Anayasa Mahkemesi, (AYM) dershanelerin geleceği ile ilgili kararını yarın verecek. Dershanelerin kapısına kilit vuran kanunun iptali talebiyle açılan dava, bir yılı aşkın süredir AYM'de bekliyordu. Dershaneciler, kapatma halinde doğacak kriz hakkında AYM üyelerine bilgi verirken; öğrenciler ve veliler, sınavların kalkmamasına rağmen dershanelerin kapatılmasına tepkili. Devlet, dershaneleri kapatırken çelişkili bir şekilde okulda dershane uygulamasını hayata geçirmeye çalışıyor. Okullarda açılan kursların verimliliğinden memnun olmayan veliler ise çocuklarına nasıl özel ders aldıracağını kara kara düşünüyor. Bu sene sınava girip istediği puanı alamayan çok sayıda öğrenci de tercih yayıp yapmama arasında gidip geliyor. Bütün bu belirsizliklerin sona ermesi için öğrenci, veli, dershane yetkilileri ve öğretmenlerin gözü kulağı çıkacak kararda. AYM'ye siyasi değil, milyonların vicdanına ve hukuka göre karar verme çağrısında bulunuyorlar. Dershane krizinin yol açtığı sıkıntılar da şöyle:
Dershane ihtiyacı bitmedi, alternatifleri daha maliyetli
Dershanelerin kanun zoruyla kapatılması gelecek yıl 900 bin lise ve 1 milyon 400 bin ortaokul öğrencisi ile velilerini kara kara düşündürüyor. Öğrencilerin sınava nasıl hazırlanacağı tam bir muamma iken maddi yükü azaltacak iddiasıyla sunulan sistem, sınava hazırlık maliyetini en az iki katına çıkardı. Lise sona geçen öğrenci, iyi bir üniversiteye girmek istiyorsa dershaneden dönüşen temel liselere gitmek ya da özel ders almak zorunda. Ruhsat alan temel liselerin fiyatı 6 bin liradan başlayıp, 20 bine kadar çıkıyor. Bu, yıllık bin 500 ile 4 bin lira arasında olan dershane ücretini katlıyor. Dershanelere alternatif olarak sunulan MEB okullarındaki kursların verimini beğenmeyen veliler de özel ders aldırıp aldırmama konusunda belirsizlik yaşıyor. Kırşehir'deki bir okulda bin 500 lira ‘ek ders' parası istenmesi, okul kurslarının söylendiği gibi ücretsiz olmayacağını, veliye dershane kadar maliyet yükleyeceğini gösterdi. Bu açıdan veliye özel ders ile sınava hazırlanmanın faturası yaklaşık 24 bin lira.
Bir milyon mezun aday nasıl hazırlanacak?
Her yıl liselere yerleştirme sınavına yaklaşık 1 milyon 400 bin öğrenci, üniversite sınavlarına ise 2 milyonu aşkın aday giriyor. Büyük çoğunluğunu lise son sınıf öğrencilerinin oluşturduğu bu rakamın bir milyonunu mezun olup tekrar sınava girenler oluşturuyor. Mezun olmuş ama üniversiteye giremeyen öğrencilerin temel liselerden hazırlık hizmeti alma imkânı yok. Bakanlığın planına göre yaklaşık 1 milyona yakın mezun aday, halk eğitim merkezlerine yönlendirilecek. Bu kurumların eğitim kalitesi ve öğrenciye ne kadar destek sunacağı belirsiz. Üniversite sınavı telaşındaki bu öğrencilerin önünde tek alternatif ise şimdilik özel ders gözüküyor. Eğitimciler de halk eğitim merkezlerinin fizikî altyapısının böyle bir çalışma için yeterli olmayabileceğini belirtiyor.
Sınava tekrar hazırlanmak isteyenler kararı bekliyor
Özellikle bu sene sınava girip istediği puanı alamayan bazı öğrenciler dershanelerin devam edip etmemesine bağlı olarak yeniden sınava hazırlanma kararını verecek. Üniversite tercih süresinin 16 Temmuz'a kadar 2 gün daha uzatılması, nefes aldırdı. Bu öğrencilerden biri olan Erkam S., seneye dershanelerin devam etmesi durumunda tercih yapmayacağını belirtti. Hedefinin bir dershaneye kayıt yaptırıp yeniden sınava hazırlanmak olduğunu söyledi.
40 bin dershane öğretmeni mağdur olacak
MEB, dönüşüm sürecinde 43 bin dershane öğretmeninden sadece 3 binini alacağını duyurdu. Büyük bir belirsizlik yaşayan dershane öğretmenlerinden 42 yaşındaki Murat A., işsiz kalmış durumda. Ailesini geçindirmeye çalışan öğretmen, tepkisini şöyle dile getiriyor: “Eşim de ailem de ne yaparız, ederiz diye endişe taşıyor. Ekonomik açıdan sıkıntılarımız had safhada.”
MEB, dönüşümde ayrımcılık yapıyor
Bakanlığın bazı dershanelere dönüşüm sürecinde uyguladığı ayrımcı yaklaşım çileye dönüştü. Uzun uğraşlar sonucu eksiksiz şekilde hazırlanıp bakanlığa gönderilen dönüşüm dosyalarının uzun süre bekletildikten sonra geri gönderildiği öğrenildi. Bu durum, kurumlar açısından sürecin yeniden başlaması anlamına geliyor. Bu da dönüşüme başvuran kurumların ruhsat almaları için sürenin daralması anlamına gelecek. 1 Eylül son tarih olduğu düşünülürse bazı dershanelerin ruhsat onayı alamama ve kapanma tehlikesi var. AYM'nin kararının gecikmesi dershanecileri daha da zor durumda bırakacak.
Veliler: Özel derse kaç ailenin gücü yeter?
Ayşe S. adlı veli, Anayasa Mahkemesi'nin vereceği kararı büyük bir ümitle bekledilerini söyledi. 2 çocuğunu da dershaneye gönderdiğini ifade eden veli, bu kurumların kapanması halinde özel derse gücü yetmeyeceğini belirtti: “Dershanelerin kapanacağı tartışmalarından beri elimiz yüreğimizde. Her anne-baba gibi biz de çocuklarımızın iyi bir okulda okuyup iyi bir geleceği olsun istiyoruz. Çocuklarım dershaneye giderek okul derslerinde de ilerleme kaydetti. Kapanırsa ne yapacağımızı hiç bilmiyoruz. İki çocuğum da başarılı olduğu için dershanede burslu olarak okuyorlar. Ama kapanırlarsa çocuklarını özel okula gönderecek ya da özel ders aldıracak gücümüz yok. İnşallah Anayasa Mahkemesi'nden hayırlı bir haber çıkar ve biz de çocuklarımızın ne olacağı endişesinden kurtuluruz.”
Selim Ö. adlı bir başka veli de dershanelerin kapatılmasının hem çocukları hem de kendilerini mağdur edeceğini ifade etti. Büyük çocuğunun dershaneye giderek üniversite sınavını kazandığını söyleyen Selim Ö., şöyle konuştu: “Diğer çocuğumun da onun gibi okumasını istiyorum. Dershaneler hem derse yardımcı oluyor hem de çocukları zararlı alışkanlıklardan koruyor. Madde bağımlılığı ilkokula inmiş durumda. Ayrıca zengin olan aileler zaten çocuklarını özel okulda okutur, özel ders de aldırır. Peki parası buna yetmeyen ne yapacak? Onlara, ‘Siz okumayın başarısız olun' mu diyorlar?”
Kapatmanın faturası ortaya çıkınca veliler isyan edecek
Ekrem Batuk (Arşimet Dershaneleri Kurucusu): Ellerini vicdanlarına koysunlar, siyasi değil normal neyse hukuki olan neyse ona göre karar versinler. Beni arayan veliler ‘Ne yapalım? Özel ders merkezi var mı?' diye soruyorlar. Yeni yeni veliler de durumun farkına varmaya başladı. Bu yapılan operasyon 6-7 ay sonra daha belirgin bir şekilde ortaya çıkacak. Halk daha çok isyan edecek. Kumarhanelerle dershaneleri aynı yere koyuyor. Acaba çocuğunu hayatta hiç kumarhaneye göndermiş mi? Dershanelerle kumarhaneleri aynı kefeye koyanlara diyecek bir şey yok. Allah'a havale ediyoruz.
Yüksek mahkemeye yaşanan krizi tek tek anlattık
Eyyüp Kılcı (GÜVENDER Yönetim Kurulu Yardımcısı): Milli Eğitim Bakanlığı verdiği sözü tutmadı; dershaneleri, burada çalışan öğretmenleri, velileri ve öğrencileri mağdur etti. Dershaneler ciddi zarar gördü. Anayasa Mahkemesi'ne geçtiğimiz çarşamba davet edildik. Orada mahkeme üyeleri, kapatma halinde kimlerin zarar göreceğini bizlere sordu. Dershanelerin, burada çalışanların, öğrenci ve velilerin yaşanan belirsizlikten dolayı nasıl zarar gördüğünü tek tek anlattık. AYM'nin vereceği karar doğrultusunda umarım bu sorunlar da çözülmüş olur.
Zaman