Ekonomide yaşanan sıkıntılar özel sektörü vuruyor. iflas erteleme isteyen firmaların sayısı her geçen gün artıyor. Son dönemde teknolojiden tekstile, inşaattan gıdaya kadar birçok sektörün önde gelen firmaları iflas erteleme istedi.

Komşu ülkelerle ilişkilerin bozulması, Ekonomide yaşanan dalgalanmalar, kurlardaki artış ve talep daralması gibi nedenlerle mali sıkıntıya giren firmalar adliyelerin yolunu tutuyor.

DIŞ POLİTİKANIN ETKİSİ

Turgut Özal Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ramazan Taş, Türkiye'de son yıllarda ihracat ve turizmle ilgili faaliyet gösteren firmaların kan kaybettiklerine dikkat çekti. Firmaları bu duruma yanlış dış politikanın getirdiğini belirten Taş, “Sıfır sorunla başlayan dış politika herkesle soruna dönüştü. Çevre ülkelerle ihracat kapıları kapandı, oradan gelen turistler de artık gelmez oldu. Bunun faturası da firmalara kesildi” dedi.

MOTİVASYON İKTİDARA YAKINLIK OLDU

Sektörlerin son yıllarda içe kapandığına dikkat çeken Taş, kalite yerine siyasi bağlantılarla ayakta kalma yolunun seçilmesini eleştirdi. Doç. Dr. Taş, “Şu anda Türkiye ekonomisinin en temel motivasyonu küresel rekabet değil, inovasyon değil, maalesef iktidara yakın olma. İktidarın nimetlerinden yararlanma şekline dönüştüğü için rant ekonomisi oluştu. Rant ekonomisi de birilerini yoksullaştırarak zenginleşmedir” dedi. Doç Taş, ekonomideki kötü gidişin tersine çevirlebilmesi için tekrar hukukun devletine dönüş yapılması ve özel mülkiyet özgürlüğünün güvenceye alınmasının şart olduğunu da vurguladı.

FİRMALARI BANKA KREDİLERİ BATIRIYOR

Japon Kredi Derecelendirme Kuruluşu, JCR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen, iflas ertelemeler hakkındaki değerlendirmesinde, özel sektör kredilerindeki artışa dikkat çekti. İflas erteleme talep eden firmaların en önemli gerekçesinin, kredi koşullarındaki sıkılaştırma politikalarında zorlanan bankaların davranış değişikliği olduğunu vurgulayan Ökmen, şu tespitleri yaptı:

“Kredi koşullarında yapılan sıkılaştırmalar, firmaların bekledikleri limit artışı ve yenileme taleplerinin karşılanmasını oldukça zorlaştırmış ve reel sektörün zaten zayıf olan işletme sermayelerine yaptığı katkı azaltılmıştır. Kredi koşullarındaki sıkılaşmalar, esasen başlı başına Şirket iflaslarının en önemli sebebidir.”

YATIRIM ORTAMI BOZULDU

Ekonomik ve siyasi olumsuzluklar nedeniyle Türkiye'deki atmosferin yatırım için uygun olmadığı şeklindeki algılar ulusal ve küresel piyasalarda giderek arttığını kaydeden Orhan Ökmen, ülkedeki siyasi kutuplaşmanın artmasının yatırım ortamını bozduğu tespitini yaptı. Güneydoğu'daki şiddet ortamının güvenlik maliyetlerini arttırdığını belirten Ökmen, Suriyeli mülteci sorunlarının oluşturduğu ekonomik yükün de çok fazla olduğunu söyledi.

2016'DA DEVAM EDECEK

Rusya krizine de değinen Ökmen, bu gerginliğin firmaların işini daha da zorlaştırdığına dikkat çekti. 2016 yılında yaşanacak iflas ve iflas ertelemelerin en önemli sebebinin de yine bankaların kredi poltikaları olacağını vurgulayan Ökmen, “Artan finansal stres 2016 yılında Türk ekonomisini “iflas” ya da “iflas erteleme” gibi olgularla karşı karşıya bırakacaktır” dedi.

iFLAS ERTELEME NEDiR?

İflas erteleme yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle şirketlerin, iflasının ilan edilmesi öncesinde başvurabilecekleri hukuksal bir yol. Mali durumu bozulan şirketlerin sermayesinin korunması için gerekli tedbirlerden birisi olan iflas ertelemeye mahkeme karar veriyor. Mahkeme, şirketin mali durumunun düzeltilmesini mümkün gördüğü takdirde yönetim kurulu veya bir alacaklının talebi sonucunda iflas erteleme kararı verebiliyor. İflas erteleme sonucunda borçlu firma normal faaliyetlerine devam edebiliyor. Firmaya, kamu alacağı ve SSK primleri dâhil hiçbir yasal takip yapılamıyor. Mahkeme, kayyımın verdiği raporlara göre iflas erteleme süresini sona erdirebildiği gibi 4 yıla kadar da uzatabiliyor veya firmanın iflasına karar verebiliyor.

İŞTE ADLİYENİN YOLUNU TUTAN ŞİRKETLER

LEKE JEANS'TE 2 BİN KİŞİ ÇALIŞIYOR

Türkiye genelinde 381 mağazası bulunan Leke Jeans, ekonomide yaşanan dalgalanmalar, kurlardaki artış ve talep daralması nedenleriyle iflas erteleme istedi. 2 bine yakın kişinin çalıştığı Leke Jeans'in yıllık 250 milyon lira civarında cirosu var. Şirket, ürünlerini iç piyasanın yanı sıra Avrupa ve Asya ülkelerine de ihraç ediyor.

ÇOCUK GİYİMCİSİ

Bebek ve çocuk giysileri sektörünün önde gelen firmalarından Aziz Bebe Tekstil Giyim iflas erteleme istedi. Şirket, Rusya ile Türkiye arasında yaşanan kriz sonrası mali sıkıntıya girdi. 1984'ten beri üretim yapan Aziz Bebe'nin Türkiye'de 32 mağazası bulunuyor. Türkiye'nin yanı sıra çeşitli ülkelerde 36 franchise mağazası bulunan Aziz Bebe'nin ürünleri 45 ülkeye ihraç ediliyor.

KOMŞULARLA KRİZ AYNES'İ VURDU

Komşu ülkelerle yaşanan sıkıntı, gıda devi Denizli ekonomisinin can damarlarından biri olan Aynes'i iflasın eşiğine getirdi. Denizli merkezli ve Türkiye'nin ilk 500 firması arasında yer alan Aynes, Türkiye'nin yaşadığı sorunlar nedeniyle Rusya, Irak ve Suriye'deki pazarını kaybetti. Zor duruma düşen şirket iflas erteleme istedi.

İLK 100 ARASINDA

Türkiye'nin en büyük ilk 100 sanayi şirketi arasında yer alan Nursan Çelik, üretimi durdurdu. Fabrikada çalışan bine yakın işçi evlerine gönderildi. Bir milyar lira cirolu şirketin, yeniden faaliyete başlayıp başlamayacağı ise belirsizliğini koruyor.

DOĞA GIDA İSO 500'DE YER ALIYOR

İflas erteleme isteyen firmalardan biri de İstanbul Sanayi Odası'nın açıkladığı en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde yer alan Doğa Gıda oldu. Grup bünyesindeki Doğa Grup Yemeklik Yağ, Doğa Organik Gıda ve Tarım Ürünleri, Midas Yağ Tarım Hayvancılık, Doğa Zirai Ürünler Hububat ve Bakliyat, Granpak Tarım Ürünleri Depolama ve Ticaret A.Ş., iflas erteleme istenen şirketler listesinde yer aldı.

UŞAK'IN EN BÜYÜK TEKSTİL FİRMASI

Uşak ekonomisi için önemi büyük olan Sesli Tekstil, Sespa İhracat ve Pazarlama, Eten-Sesli Enerji Sanayi, Sesli Pazarlama ve Sesli Mağazacılık şirketleri de iflas erteleme istedi. İflas erteleme isteyen Sesli Battaniye Avrupa'nın en büyük fabrikalarından biri olarak biliniyor. Sesli Tekstil, 5 kıtada 50'yi aşkın ülkeye ihracat yapıyor.

YEM FİYATLARI VURDU

Beyaz et sektöründe önde gelen markalardan Köytür Piliç de iflas erteleme istedi. Köytür Piliç'in sahibi olduğu Yemsel Tavukçuluk mahkemeye başvurarak Samsun Yem Sanayi, Çakıroğlu Gıda Tarım Ürünleri ve Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Hammaddeleri San ve Tic A.Ş için iflas erteleme istedi.

TEKNOLOJİ DEVİNE KAYYIM ATANDI

Teknoloji marketlerinden Gold Teknoloji Marketleri de, iflas erteleme için mahkemeye başvurdu. Mahkeme, 1000'e yakın kişinin çalıştığı grubun şirketleri için kayyım atadı. Gold Grubu, 2012-2014 döneminde 5 milyar liraya yakın ciro elde etmişti. 2014 yılında 56 mağazayla giren şirket, franchise stratejisi ile 100 mağaza hedefliyordu.

25 YILLIK AKARYAKIT ŞİRKETİ

Türkiye genelinde 230'a yakın akaryakıt bayisi bulunan Petrotürk şirketi de mahkemeden iflas erteleme istedi. 2014 yılında 700 milyon liraya yakın ciro yapan şirket akaryakıt sektöründe 25 yıldan bu yana faaliyet gösteriyor.

PLASPAK BORSADA YÜZDE 80 ERİDİ

Plastik, ambalaj ve kimya sektörlerine faaliyet gösteren Plaspak Kimya da geçen yılın sonunda yaşadığı maddi sıkıntılarla gündeme gelmişti. Önce hisseleri borsada yüzde 80 civarında düşmüş, ardından iflas erteleme başvurusunda bulunduğunu açıklamıştı.

SEZON PiRiNÇ 65 YILLIK FiRMA

Bakliyat sektörünün en büyük firmalarından 65 yıllık geçmişi olan Sezon Pirinç iflas erteleme istedi. Mahkeme, hacizlere karşı korumaya almak için şirkete tedbir kararı verip kayyım atadı. Önemli bir bölümü bankalara olmak üzere 150 milyon lira borcu bulunan şirketin mali sıkıntıya düşmesine, kurlardaki yükselişin sebep olduğu kaydedildi.

Kaynak: Özgür Düşünce, Hasan Önal