Şili'de, yazılan yeni anayasanın yürürlüğe konulup konulmayacağına ilişkin olarak düzenlenen referanduma katılanların yüzde 61,9'u "hayır" oyu verdi.
Ülke tarihinin en önemli anayasa değişikliklerinden birinin oylamaya sunulduğu Şili'de halk 1973-1990 yılları yılları arasında ülkeyi yöneten diktatör General Augusto Pinochet'nin getirdiği anayasanın değiştirilmesini reddetti.
Şili Seçim Servisi verilerine göre, şu ana kadar yüzde 98,43'ü açılan sandıklarda anayasa değişikliğini isteyenlerin oranı ise yüzde 38,1 olarak açıklandı.
Böylece, diktatör Augusto Pinochet döneminde hazırlanan ve birçok kez revize edilen mevcut anayasa yürürlükte kaldı.
Şili'de hazırlanan yeni anayasa, devlet çalışanlarının yarısının kadınlardan oluşması, ülkedeki 11 yerli topluluğun tanınarak Şili'nin "çok uluslu ülke" olarak tanımlanması, cumhurbaşkanı adayı olma yaşının 35'ten 30'a düşürülmesi, kürtajın yasal hale getirilmesi, Senatonun kaldırılması ve yerine Bölgeler Meclisi kurulması, su kriziyle mücadele için su kaynaklarına "sahiplenilemez" statüsü verilmesi ve Ulusal Sular Ajansı kurulmasının da aralarında bulunduğu 388 maddeden oluşuyordu.
Yeni anayasa, Ekim 2020'de anayasanın yeniden yazılıp yazılmaması için yapılan referandumla kararlaştırılmış, 2021'deki belediye seçimlerinde yeni anayasayı yazacak heyet halkın oylarıyla seçilmişti.
"Yeni bir anayasa metni hazırlanacak"
Anayasa değişikliğini destekleyen kampanya yürüten 36 yaşındaki genç Cumhurbaşkanı Gabriel Boric, "halkın sesine kulak vermeleri" gerektiğini ifade etti. Kabine değişikliklerinin de sinyalini veren Şilili lider, hükümetin yeni bir anayasa taslağı hazırlamak için çalışacağını söyledi.
"Halktaki "gizli öfkenin" görmezden gelinemeyeceğinin altını çizen Boric, "Sadece bugün değil, yaşadığımız son yoğun yıllar da bunu gösterdi" dedi. Cumhurbaşkanı, pazar günkü retten "dersler çıkararak" yeni bir metin hazırlamak üzere kongre ve toplumun farklı kesimleriyle birlikte çalışacağını söyledi.
Ret kampanyasını destekleyen merkez sol ve sağ partiler de yeni bir metin hazırlamak için müzakere etmeyi kabul etti.
"Diktatörlük rejiminin mirası"
Şili'de Ekim 2019'da başlayan ve 5 aydan fazla süren yağma, şiddet olaylarına neden olan ve "sosyal patlama" adı verilen hükümet karşıtı gösterilerde, anayasanın yeniden yazılması protestocuların başlıca isteklerindendi.
Diktatör Pinochet döneminde yazılan Şili anayasası, halkın bir kısmınca "diktatörlük rejiminin mirası" ve "eşitsizliğin temel kaynağı" olarak değerlendiriliyor.
Anayasa'nın, Pinochet eliyle yapılan özelleştirmeler ve özelleştirme teşvikleri nedeniyle yeterli sağlık, eğitim ve emeklilik imkanı sağlamayan ekonomik sistemi koruduğu düşünülüyor.
Referandumda ezici bir çoğunlukla reddedilen yeni taslak ise "dünyanın en ilerici" tüzüklerinden biri olarak görülüyordu.