Hangi otomobiller yakıt tüketiminde daha ekonomik ve çevreye daha az zarar veriyor tartışması dünyada, özellikle de Avrupa'da sıkça dile getiriliyor. Ayrıca dizel yakıt tüketen araçlarla ilgili yasaklar ve cezalar da gündemde sıcaklığını koruyor. Gelişmiş ülkelerin ve dev markaların geleceğini etkileyecek bu durum uzun süre tartışılacağa benziyor. Biz bu konuya fazla girmeden bugünlerde tercih edebileceğimiz otomobilin yakıt türüne göre artılarını, eksilerini 10 maddede yanıtlamaya çalıştık. Ancak Türkiye gibi benzin-dizel kullanım farkı ve yasağı olmayan ve araç fiyatlarının korkunç derecede yüksek olduğu ülkeler yazımızın dışında değerlendirilmelidir. 

1- Gelişen motor teknolojisi göz önüne alındığında son model dizel arabaların hayli ekonomik yakıt tüketimine sahip olduğunu görüyoruz. Örneğin 100 kilometrede 1.3 CDTİ bir araç 3.2 litre, 1.6 İ-DTEC bir araç 3.4 litre, 1.5 TDCİ bir araç 3.4 litre yakıt tüketimine sahip. Maddi durumunuz elveriyorsa ve her geçen yıl düşen değerini hesaba katabiliyorsanız yeni model dizel araçlar tercih edilebilir. Gelişmiş ülkelerde ikinci el araçların değer kaybı fazlayken, gelişmemiş ülkelerde bu değer kaybı daha az olabiliyor. 

2- Yılda 20 bin kilometreden fazla yol yapıyorsanız dizel motorlu araçlar tercih edilmelidir. Uzun yol yapan araçlarda dizel motorlar hala ekonomiktir. Şirketler ve filolar da büyük oranda dizel araçları tercih ediyor.   

3- Bazı ülkeleri istisna kabul edersek ilk tescil esnasında ve kullanım aşamasında dizel araçların vergi dilimleri yüksektir. Gelişmiş ülkelerde araç vergilendirilmesi çoğunlukla araçtan doğaya salınan karbondioksit miktarına ve yakıt türüne göre hesaplanır. Örneğin bir arabanın her gram CO2 salınımı için X dolar/euro ödenir. Aracın modeli ve üretim yılı ne kadar yeni olursa karbondioksit salınımı az olacağından vergisi de az olur. Karbondioksit salınımı ülkelerin belirlediği değerlerin altında ise karbon vergisi ödenmez. Dolayısıyla yıllık yaptığınız kilometreniz azsa ekstradan vergilerle zarara girersiniz. Tam tersi durumunda benzinle dizel arasındaki fiyat farkıyla km yükseldikçe karlı olursunuz. 

4- Birçok ülkede trafik sigortası, yarı kasko ve tam kasko şeklinde üç kısım bulunur. İlkini yaptırdığınızda eğer bir kaza olduğunda sizin değil karşı tarafın hasarı giderilir. İkincisi, daha çok doğal afetler ve hırsızlık olaylarını kapsar. Fakat kaza anında sizin suçlu olduğunuz durumu yine kapsamaz. Tam kasko ise herhangi bir kazada suçlu da olsanız sizin ve karşı tarafın masraflarını öder. Yıllık sigorta bedeli kişiye göre değişir. Bu değişim araç sahibinin mali yapısına, yaşına, kaza geçmişine, sigorta şirketinin indirimine göre farklılık gösterir.

5- Yapılan son karşılaştırmalara göre örneğin dizellerle benzin tüketen araçlar arasındaki prim farkını ölçmek için 10 farklı dizel ve benzinli Alman markası seçilmiş. En büyük fark Mercedes A-Klasse ait çıkmış. Buna göre dizel A-Klasse sahibi bir sürücü benzinli bir A-Klasse sahibine göre % 60 daha fazla sigorta primi ödüyor. Aradaki fark 140 Euro. Benzinlisine göre bir başka pahalı araç ise Passat TDI. VW Tiguan, BMW 320er, Opel Astra ve Audi A3 de benzinli modellerine oranla % 11 ile % 17 arasında daha çok bedel ödüyor. Dizellerin yenisi benzinlilere oranla daha pahalı. Bu da kasko priminin daha yüksek çıkmasına neden oluyor. Ayrıca dizel araçlar yıllık daha fazla kilometre yaptıkları için daha fazla yolda bulunuyor. Dolayısıyla daha yüksek kaza riskiyle karşı karşıyadır yaklaşımıyla hareket ediliyor. 

6- Son yıllarda dizel motorlarla ilgili yasakların hayata geçmesi dizel otomobil piyasasını olumsuz etkilemiş durumda. Yaşadığınız şehirde veya bölgede böyle bir yasak başladıysa veya başlamak üzereyse artık yasaklı araçlara binemezsiniz. Yasakların genel anlamda ciddiyet kazanması ve uygulanmaya başlanması değerli dizel aracınızı satarken zarara uğramanıza neden olur. Bakımlı ve düşük km biraz daha eski model bir dizel aracınız varsa ve fiyat olarak bu araç dip yapan rakamlardaysa bu durum size çok fazla etkilemeyecektir. Çünkü gelişmiş ülkelerdeki sorunsuz dizel araçlar gelişmekte olan ülkelerde hala satılmaktadır. 

7- Bazı ülkelerde aracınızla kullandığınız kadar otobanlardan veya köprülerden yol vergisi alınırken bazı ülkelerde de araç sahibi olduğunuz andan itibaren ekstradan yol vergisi alınır. Bu yol vergisi benzinli ve dizele göre değişmektedir. Örneğin Almanya'da bu vergi 100 cc dizel motorda benzinliye oranla 5 kat daha fazladır. 

8- Dizel motorların daha periyodik bir bakım çizelgesi olduğu doğrudur. Ancak yeni model dizel araçların sabit bakım giderleri çok fazla maliyetli değildir. Eğer dizel aracınızın ilk sahibi değilseniz ve geçmişindeki bakım defterini bilmiyorsanız her an pahalı bir tamirle karşılaşabilirsiniz. Kurallarına uyulmadan ve düzenli bakım yapılmadan kullanılan dizel araçların ikinci ellerinin sıkıntı çıkarma olasılığı çok ama çok yüksektir. Ayrıca dizel araçlarla uzun yol yapıldığı için piyasada temiz gibi görünen ve tek kişinin kullandığı dizel arabaların kilometrelerinin düşürülüyor olabileceğini de dikkate almalısınız. (2. el dizel araç alırken mutlaka geçmişini öğrenin) 

9- Başta söylediğimiz yıllık 20 bin km rakamının biraz altındaysanız veya bazı yıllarda da bu değeri geçiyorsanız size uygun yakıt türü LPG'dir. İkinci el araba satın alırken LPG'li araçlara bakmanız sizin için idealidir. Eğer isteğiniz nitelikte LPG'li bir araç bulamazsanız uzun yıllar kullanmayı düşündüğünüz benzinli aracınıza LPG montajı yaptırabilirsiniz. Bazı gelişmiş ülkelerde LPG montajı maliyetli görünse de 2-3 yılda rahatlıkla bu maliyetinizi telafi edecek ve karlı çıkmaya başlayacağınızı unutmayın. Ayrıca yeni model benzinli küçük motor bir aracınız varsa LPG taktırdığınızda aylık yakıt maliyetinizin ne kadar düştüğüne inanamayacaksınız. WW'nin, Toyota'nın, Ford'un, Fiat'ın yeni nesil benzinli araçları 100 km'de 4-5 litre arasında yakıt tüketimine sahip. Bu motorlara LPG kiti taktırdığınızda ve agresif sürüş tarzınızı değiştirdiğinizde son derece tasarruflu bir tüketimle karşılaşacaksınız. 

10- Her zaman şu soruyu kendinize sorun; Arabamın bana sağladığı fayda değeri nedir? Eğer çok pahalı ve zevk için bir araba almadıysanız arabanın size faydalarını göz önüne alınız. Sizin ve ailenizin güvenliği, yaptığınız işte size sağladığı kolaylık ve rahatlık, araçla geçirdiğiniz süre ve maddi durumunuz (Burada dar gelirliler dikkatli olmalıdır. Kimse ailesinden kısarak daha pahalı ve masraflı arabalara yönelmemelidir) gibi unsurlar arabanızı seçerken sizin için en önemli kriterler olmalıdır. 

Bir sonraki yazımızda elektrikli araçları inceleyeceğiz...

Belçika: İlk tescilde motor gücü ve yakıt tipine göredir. LPG daha düşük. 2. el araçların tescili için de vergi olan tek ülke. Kullanım aşamasında motor gücüne göre.

Danimarka: İlk tescilde KDV dahil fiyat üzerinden yakıt verimliliğine göre. Kullanım aşamasında yakıt verimliliği ve yakıt tipine göre. 

İspanya: İlk tescilde KDV hariç fiyat üzerinde CO2 emisyonuna göre. Kullanım aşamasında motor gücüne göre. 

Fransa: İlk tescilde motor gücü, CO2 emisyonuna bağlı ilave vergi (140 g/CO2 üzeri emisyona sahip araçlar için. Kısmen veya tamamen elektrikle çalışanlar ile doğal gaz, LPG veya süperethanol 85 kullanan araçlar kısmi veya tam istisnadan bölge konseyinin belirlemeleri uyarınca yararlanır.) Kullanım aşamasında vergi yok. 

İtalya: İlk tescilde motor gücüne göre. Kullanım aşamasında ilgili bölgede ikamet etme, motor gücü, Euro kirletme standartlarına göre.

Hollanda: İlk tescilde CO2 emisyonu. Kullanım aşamasında ağırlık ve dizel araçlar için ilave maktu vergi, bölgesel ek vergiler var. 

Finlandiya: İlk tescilde KDV dahil fiyat üzerinden CO2 emisyonuna göre %5 ila %50 arasında değişen oranlarda. Kullanım aşamasında CO2 emisyonuna göre 

Almanya: İlk tescilde vergi yok. Kullanım aşamasında 2009 yılından itibaren silindir hacmi ve CO2 emisyonu (Her 100cc için belli tutar çarpımı ile belli bir limitin üzerindeki -110 g/km- her g/km için 2€) 2012 yılından sonra tescil edilen araçlar için. (Eski ve yeni sisteme dahil araçlar yüzünden 40 farklı vergi oranı söz konusu) Elektrik araçlar için süreli (5 yıl-10 yıl) istisna söz konusu. 

İsveç: İlk tescilde vergi yok. Kullanım aşamasında CO2 emisyonuna göre 

Not: Dizel yasağı ve elektrikli modellerin artmasıyla ülkelerin ve içlerindeki eyaletlerin sistemi zaman zaman değişebiliyor.