Sunuculuğunu Kemal Gülen’in yaptığı program, Asım Nane’nin Kur’an-ı Kerim tilaveti ile başladı. Enstitünün kurucularından olan Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hüseyin Kara, davetlilere hitabında kurumun amacı, yapılanması ve projeleri hakkında bilgi verdi.

Dr. Kara, 2020 yılında başlayan bilimsel yorumlu heyet tefsiri çalışmalarının, Kur’an’ın evrensel mesajını çağın bilimsel verileriyle yorumlayarak anlamayı ve anlatmayı hedeflediğini belirterek, “Fethullah Gülen Hocaefendi, 2023 yılında enstitümüzün adını belirlerken bilim ve hikmetin buluştuğu derinlikli ve çok boyutlu çalışmasını temel alarak Bilim ve Hikmet Enstitüsü ismini uygun görmüştür. Beş yıl önce dört akademisyen arkadaşla başlatılan bu kutsal yürüyüşe, şimdilerde birçok bilim dalından kadın-erkek 120’yi aşkın irfan sahibi bilim insanının katılmasıyla tefsir kervanı her geçen gün sayı ve keyfiyetini artırarak yoluna devam etmektedir.” dedi.

Toplantının başlangıcında misafirlere hitap eden Prof. Dr. Suat Yıldırım, bu kitapları her bir insanı kuran ile buluşturmayı, onların manevi dünyasına dokunmayı arzuladıklarını belirtti. 

Etkinlikte ayrıca Mustafa Yeşil, Fethullah Gülen Hocaefendi’nin ilmî tefsir arayışlarına değinerek onun, Kur’an’ı küresel ve evrensel bir bakış açısıyla ele aldığını, her ayetin tüm zamanlarda ve her alandaki sorunlara, çözümler sunabilen ilahi bir kelam olduğunu vurguladığını anlattı.

Enstitünün kurucu yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Zafer Ayvaz ise konuşmasında, ayetlerin tefsir ve yorumlarında sade ve anlaşılır bir dil kullanılmaya özen gösterildiğini belirterek, “Tefsiri yapılan ayetler, ilahiyat ve bilimin diğer alanlarından uzmanlar tarafından alt çalışma gruplarında dikkatlice inceleniyor. Bir sonraki aşamada ise geniş katılımlı ortak okumaya tabi tutuluyor.  En sonunda ise nihayi düzenlemelerin yapılması ve mizampajının tamamlanarak baskıya gönderilmesi gerçekleştiriliyor.” açıklamasını yaptı.

Programda “Hayat Bilimleri ve Tefsir” konulu bir sunum gerçekleştiren Ziraat Profesörü Yunus Serin, Abese Suresi 28. ayette geçen “yonca”nın bilimsel tefsirini anlattı.

Prof. Dr. Serin şöyle konuştu: “‘Yonca’ kelimesi klasik tefsirlerde ‘kazb, yaş yonca, hayvan yemi’ şeklinde açıklanmıştır. Yoncayla ilgili bazı kaynaklarda örneğin; yoncanın az su istediği, güneşe ihtiyaç duymadığı ya da kolay yetiştiği gibi ifadeler bulunmaktadır. Ancak bunlar bilimsel gerçeklerle örtüşmemektedir. Bu durum tefsir yazılırken diğer bilim dallarının katkısının zaruretini göstermektedir.” dedi.

Bu durum tefsir yazılırken ayetlerin 21. yüzyıl biliminin ışığında açıklandığını ifade eden Prof. Dr. Serin, “Bu anlayışla, ‘neden sadece yonca?’ sorusuna bilimsel bir çerçevede cevap verilmektedir. Yonca, yem bitkileri arasında ‘kraliçe’ olarak kabul edilir; çünkü -50°C’den +60°C’ye kadar geniş bir iklim aralığında yetişebilir. Toprağı besler, azot bağlar, verimi artırır. Buğdayla dönüşümlü ekildiğinde ise ürün veriminde %90’a varan bir artış sağlar. Ayrıca buğdaygillerle birlikte ekildiğinde, karışımın besin değeri ve kuru ot verimi önemli ölçüde yükselir. Bu yönleriyle, Kur’an’da geçen ‘Biz size yoncaları verdik’ ayeti sadece tarımsal bir nimet değil, aynı zamanda bilimsel derinliği olan bir mucize olarak değerlendirilmektedir.” diye konuştu.

Konferans, tefsir alanında yapılan çalışmaların önemini vurgularken katılımcılara geniş bir perspektif sundu. Büyük bir izleyici kitlesi tarafından takip edilen programda, dinleyiciler arasında yer alan gençler, anlatılan konulardan çok etkilendiklerini dile getirdiler. 

Kur’an’ın sadece fıkıh ve ibadetle ilgili değil; insanı, toplumu, aklı ve kalbi merkeze alan yönleriyle de önemli mesajlar içerdiğini fark ettiklerini belirttiler. Ayrıca Kur’an’ın, hayatın bütün yönleriyle birlikte değerlendirilmesinden ve böyle tefsirlerin yazılmasından çok etkilendiklerini anlattılar.

Programda bu heyet tarafından hazırlanan tefsirlerin ilk örnekleri olan Lokman ve Rum surelerinin tefsiri tamamlanarak okurlara sunuldu. Kitaplaştırılan iki surenin yakın zamanda İngilizce, Almanca ve Arapçaya çevrileceği de duyuruldu.

Konferansın kapanış panelinde ise tefsire önemli katkı sağlayan heyette yer alan bazı bilim insanları şu sunumları yaptılar:

• Prof. Dr. Muhittin Akgül: İlmi Tefsirin Kur’ani Temelleri

• Prof. Dr. Ayhan Tekineş: Erken Dönem Müfessirler ve Tefsir İlmi

• Prof. Dr. Zafer Ayvaz: Bilim ve Kur’an

• Prof. Dr. İsmail Albayrak: Çağdaş Dönem İslam Dünyasında Tefsir Çalışmaları

• Prof. Dr. Yunus Serin: Hayat Bilimleri ve Tefsir

• Dr. Necla Bodur: Sosyolojik Tefsir

• Prof. Dr. Abdullah Demir: Hukuki Açıdan Tefsir

• Prof. Dr. Mustafa Arslan: Tefsirde Editörlük Safhası

• Dr. Emin Osman Uygur: Tefsirde Yazım Aşamaları

2023 yılında Frankfurt’ta kurulan enstitü, kamu yararına kurulan bir şirket bünyesinde faaliyet gösteriyor. Bilim, din ve eğitim alanlarında çalışmalar yaparak hayatın her alanında insanlığa hizmet sunmayı amaçlıyor.

Bu amaçla İlahi Kelam’ın ayetlerinin içerdiği anlamların günümüz insanına aktarılması adına yeni bir faaliyet içinde olan kurum, bilimsel yorumlu heyet tefsir çalışmalarına ağırlık vermektedir.