Uluslararası Ceza Mahkemesi, Bosna Hersek ve Hırvatistan'da katliamla suçlanan Sırbistanlı eski devlet güvenlik şefleri Stanişiç ve Simatoviç hakkında beraat kararı verdi. Hollanda’nın Lahey kentindeki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, 1991-1995 yılları arasında, Bosna Hersek ve Hırvatistan'da, Boşnak ve Hırvat sivil nüfusa yönelik katliam yapmak suçundan yargılanan Sırbistanlı eski devlet güvenlik şefleri Yovitsa Stanişiç ve Franko Simatoviç hakkında beraat kararı verdi.

Bosna Hersek ve Sırbistan’da, Boşnak ve Hırvat nüfusun yoğun olarak yaşadığı bölgelerde, 1991-1995 yılları arasında katliamlar yapmak için kurulan suç örgütüne üye olmak ve bu suç örgütü himayesinde görev yapan "Akrepler" isimli Sırp birliğine Srebrenitsa'da katliam yapma emri vermek iddiasıyla tutuklu olarak yargılanan Sırbistanlı eski devlet güvenlik şefleri Yovitsa Stanişiç ve Franko Simatoviç Lahey'de görülen davanın duruşmasında hazır bulundu. 

Savcılığın hazırladığı 5 maddelik iddianamede, Stanişiç ve Simatoviç’in, "insanlığa karşı suç işlediği, savaş kurallarına uymadığı, Hırvatistan ve Bosna Hersek’te katliamlar yaptığı ve insanları zorla sürgüne gönderdiği" iddia edildi.

Lahey’deki mahkeme bünyesinde görev yapan savcılık, geçen Ocak ayında, bu iki sanık hakkında müebbet hapis cezası talebinde bulunmuştu.

Savcılık iddianamesinde, Hırvatistan ve Bosna Hersek’te katliamlar yapmak amacıyla kurulduğu iddia edilen suç örgütünde, eski Yugoslavya Cumhurbaşkanı  Slobodan Miloşeviç, Bosnalı ve Hırvatistanlı Srıpların askeri ve siyasi liderleri Ratko Mladiç,Radovan Karaciç, Bilyana Plavşiç, Milan Martiç ve Goran Haciç, Sırp Radika Partisi lideri Voyislav Şeşely ve Sırp komutan Jelyko Rajnatoviç Arkan da yer alıyor. Söz konusu örgütün amacı, bünyesindeki "Kırmızı Bereliler", "Martiç’in Milisleri" ve "Akrepler" gibi askeri birlikler yardımıyla, Sırp olmayan halklara yönelik katliamlar yapmak, onları sürgün etmek ve yoğun olarak yaşadıkları bölgelerde etnik temizlik yapmakla suçlanıyor. 

İddianamede, ayrıca, Sırbistanlı eski devlet güvenlik şefleri Yovitsa Stanişiç ve Franko Simatoviç'in, 1991 yılında, Hırvatistan’ın Dubitsa, Cerovlyana, Baçina, Saborskog, Şkabnye, Bruşke, Dalya ve Erduta  bölgelerinde, 1992-1995 yılları arasında ise Bosna Hersek’in Biyelyina, Zvornik, Bosanski Şamats, Doboy, Sanski Most ve Srebrenitsa şehirlerindeki katliamların ve sürgünlerin azmettiricileri oldukları ifade ediliyor.

Mahkemeye, Mart 2006’da sunulan ek iddianamede ise, söz konusu iki sanığın 1995 yılında "Akrepler" isimli Sırp birliğinin Srebrenitsa'da Boşnaklar'ı öldürmesi emrini verdikleri ifade edilmiş, delil olarak ise mahkemeye "Akrepler" isimli Sırp birliğinin Boşnaklar’ı öldürdükleri anın kamera görüntüleri delil olarak sunulmuştu. Bu görüntülerin televizyonlarda da yayınlanması dünya kamuoyunu şoke etmişti.

Mahkemenin verdiği karara, Bosna Hersekli kurbanların yakınları tepki gösterdi.

"Akrepler" isimli Sırp askeri birliğin, 1995 yılında Srebrenitsa'da katlettiği 6 gençten biri olan Azmir Alispahiç'in annesi Nura Alispahiç, Uluslararası Mahkemenin beraat kararından dolayı büyük hayalkırıklığı yaşadığını söyledi.

Adaletin yerini bulmadığını ve mahkemenin vicdanları bir kez daha yaraladığını belirten Alispahiç, "Böyle bir ayıp görülmedi. Allah'tan utansınlar" dedi.

Soykırım Kurbanları ve Tanıkları Derneği Başkanı Murat Tahiroviç, kararın mutlaka temyize götürüleceğini ve temyiz aşamasında, beraat kararın değişmesini beklediklerini söyledi.

Tahiroviç, "Umuyorum ki savcılık daha fazla çaba göstererek, temyiz davasında bu ikilinin hapis cezası almasını sağlayacaktır" diye konuştu.

Bosna'daki savaşta Sırbistan devlet güvenlik birimlerinin, gerek Hırvatistan'da gerekse Bosna Hersek'te yaşanan katliamlara katıldığını herkesin bildiğini ifade eden Tahiroviç, mahkemenin de birçok yerde katliam yapan "Kırmızı Bereliler" isimli Sırp askeri birliğin, Sırbistan devlet güvenlik birimlerince kurulduğunu daha önce kabul ettiğini kaydetti. Tahiroviç, mahkemenin, gerçekleri bilmesine rağmen bu askeri birliğin mensuplarının suçsuz olduğuna karar vermesini anlayamadıklarını söyledi.

Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatice Mehmedoviç de Srebrenitsalı anneler olarak, beraat kararının verilmesinden büyük üzüntü duyduklarını söyledi.

Mahkemenin, verdiği kararla zalimleri ödüllendirdiğini, mazlumları cezalandırdığını kaydeden Mehmedoviç, "1992'den beri bizi cezalandırıyorlar. Bugün, Srebrenitsa katliamının 18. yıl dönümünde dahi bu cezalandırma devam ediyor. Bu, zalimlere verilmiş bir ödül. Bu ödül, dünyanın adaletli olan kesimlerini endişelendirmeli. Stanişiç ve Simatoviç serbest bırakıldı, çünkü Sırbistan'ın, Bosna Hersek ve Hırvatistan'daki katliamlarda üstlendiği rolün üzeri kapatılmak istendi" şeklinde konuştu.

Mehmedoviç,  mahkeme kararına rağmen, 1995 yılında Srebrenitsalı Boşnaklar'ı katleden ve bunu kamera ile kaydeden "Akrepler" isimli Sırp askeri birliğinin yaptığı zulmün hiçbir zaman unutulmayacağını vurguladı.

Öte yandan, Sırbistan Başbakanı İvitsa Daçiç, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, Stanişiç ve Simatoviç hakkında verdiği kararı olumlu karşıladı.

Daçiç, açıklamasında "Bu karar, Sırbistan adına önemli bir karar. Sırbistan hükümeti, Lahey'deki mahkeme ile işbirliği adına yoğun çaba göstermekte. Çünkü biz, ancak bu şekilde adaletin yerini bulabileceğini ve bölgede barışın ve istikrarın hüküm süreceğini düşünüyoruz" ifadelerine yer verdi.