Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin havacılık sektöründe neden olduğu mali yük gün geçtikçe artıyor. Devlet Hava Meydanları İşletmeleri’nin (DHMİ) 2023 yılı Sayıştay raporu, Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle işletilen havalimanlarında verilen yolcu garantilerinin bir kez daha kamunun sırtına büyük bir yük bindirdiğini ortaya koydu. Gerçekleşmeyen garanti yolcu sayıları nedeniyle, DHMİ’nin kasasından özel şirketlere tam 393 milyon 411 bin 808,40 TL aktarıldı.

Birgün'de yer alan habere göre, YİD modeliyle işletilen projelerde, öngörülen yolcu garantilerine ulaşılamaması kamu kaynaklarının özel sektöre aktarılmasına neden oldu. Sayıştay raporuna göre, bu tutarın 174 milyon 742 bin 523,68 TL’si Ankara Esenboğa Havalimanı için, 218 milyon 40 bin 565,91 TL’si ise Zafer Havalimanı için ödendi. Bu rakamlar, KÖİ projelerinin ekonomik gerçeklikten kopuk planlamalarının sonuçlarını açıkça gözler önüne serdi.

Esenboğa Havalimanı’nın işletme süresi 2025 yılında sona erecek olsa da, Zafer Havalimanı için belirlenen sürenin 2044 yılına kadar devam edecek olması, kamu kaynaklarının daha uzun yıllar boyunca özel şirketlere aktarılacağına işaret etti. Zafer Havalimanı, yolcu garantilerinin gerçekleşmediği projelerin başında geliyor. Sözleşmeye göre giden yolcu sayısı üzerinden garanti ödemeleri yapılırken, 2024 yılının ilk 11 ayı için şirkete garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 207 bin 921. Ancak giden yolcu sayısı yalnızca 30 bin 1. 2024 yılında Havalimanı için yapılan ödemenin 228 milyon lirayı bulması bekleniyor.

Sayıştay raporunda yer alan diğer detaylarda ise DHMİ’nin 2023 yılında toplamda 20 adet KÖİ projesi gerçekleştirdiğini ve işletme süreleri dolan 6 YİD projesinin yeniden kiralama yöntemiyle devredildiğini ifade edildi.