Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk hükümetini de kuran İnönü, 24 Eylül 1884'de İzmir'de doğdu. Birinci ve İkinci İnönü zaferlerinin kahramanı, Lozan Antlaşması'nda Türkiye'yi temsil eden İsmet İnönü için 27 Aralıkta TBMM'de tören düzenlendi. TBMM'de katafalka konulan İsmet İnönü'nün naaşı önünden bir gün boyunca binlerce vatandaş geçti. İnönü'nün cenazesi, 28 Aralıkta Harp Okulu öğrencilerinin çektikleri bir top arabasıyla Maltepe Camisi'ne götürüldü. Cenaze namazının ardından kortej eşliğinde Anıtkabir'e gidildi. Kalabalık kortejde, yabancı devlet temsilcileri de vardı. İnönü'nün tabutu, Harp Okulu öğrencileri tarafından taşınarak, Atatürk'ün mozolesinin karşısında oluşturulan mekanda toprağa verildi. -MUSTAFA KEMAL ANKARA'DA- Samsun'da ateşlediği kurtuluş mücadelesinin ardından Erzurum ve Sivas kongrelerini toplayan Mustafa Kemal Paşa, Heyeti Temsiliye üyeleriyle, Sivas'tan 27 Aralık 1919'da Ankara'ya geldi. Atatürk'ün, Ankara'dan Sivas'a çektiği ve Sivas'ta yayımlamaya başladığı ''İradei Milliye'' gazetesinde yer alan tarihi telgraf şöyle: ''Ankara'dan: Sivas'tan Kayseri tarikiyle Ankara'ya hareket eden Hey'eti Temsiliye bütün güzergahta ve Ankara'da büyük milletimizin hür ve samimi tezahüratı vatanpervanesi içinde bugün muvasalat eyledi. Milletimizin gösterdiği eseri vahdet ve azim memleketimizin temini istikbali hakkındaki kanaatlarını layetezelzel bir surette tarsin edici mahiyettedir. Şimdilik Hey'eti Temsiliye merkezi Ankara'dır. Takdimi hürmet eyleriz efendim. Hey'eti Temsiliye Namına Mustafa Kemal.'' -BELLİ BAŞLI ÖTEKİ OLAYLAR- 22 ARALIK 1453- İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933'de üniversiteye dönüştürüldü. 1574- Padişah III. Murat tahta çıktı. 1829- İlk yolcu taşıyan demir yolu hattı olan ''Baltimore-Ohio Demir Yolu'' açıldı. 1895- Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris'te, Rennes Sokağı'nda yapıldı. 28 Aralıktan itibaren de Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'nin bordum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyon'lu Lumiere kardeşlerdi. 1914- Harbiye Nazırı ve Erkanı Harbiye Umumiye Reisi Enver Paşa'nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı ''Sarıkamış Harekatı'' başladı. Harekat on binlerce askerin ölümüyle sonuçlandı. 1932- Hindistan'daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkumu serbest bıraktı. Mahkumlar arasında Mahatma Gandhi de vardı. 1938- Bilim adamı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı. 1959- Yazar Ziya Şakir 75 yaşında öldü. 1962- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kuruldu. 1978- Kahramanmaraş olayları başladı. 26 Aralıka kadar süren olaylarda 111 kişi öldü, 176 kişi yaralandı. 1979- Paris'teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı Ermeni terör örgütü ASALA üstlendi. 1989- Oyun yazarı Samuel Beckett Paris'te öldü. 1992- Futbolcu Tanju Çolak, dokuz yıl hapse mahkum edildi. Çolak yurda kaçak Mercedes sokmaktan yargılanmaktaydı. 1999- Hükümet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu. 2002- Afganistan'da Hamid Karzai'nin başkanlığında kurulan geçici yönetim görevine başladı. 2004- Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından Nezihe Viranyalı 79 yaşında vefat etti. 2007- Genelkurmay Başkanlığı, Irak'ın kuzey kesiminde, PKK/KONGRA-GEL terör örgütüne ait önemli bazı hedeflerin savaş uçakları tarafından vurulduğunu bildirdi. 23 ARALIK 1872- Vefa Lisesinde eğitime başlandı. 1876- I. Meşrutiyet, II. Abdülhamit'in hattı hümayunuyla ilan edildi. I. Meşrutiyet 13 Şubat 1878'de sona erse de ülkede ''parlamento'' düşüncesini doğurdu. 1888- Ağır depresyon geçiren ressam Vincent Van Gogh kulağını kesti. 1930- Menemen'deki gerici ayaklanmada yedek subay öğretmen Kubilay katledildi. 1931- Romancı Mehmet Rauf 56 yaşında öldü. 1941- Japonya, Hong Kong'u işgal etti. 1963- Rum tedhişçiler, Lefkoşa'da Dr. Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi ve üç çocuğunu katletti. 1979- Türk Hava Yollarının Trabzon adlı uçağı Samsun-Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü; 39 kişi öldü. 1980- Mısır'ın Ankara Büyükelçiliğini basan dört Filistinli idama mahkum edildi. 1986- Altı yıldır süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu davası sona erdi. DİSK kapatıldı. 1477 sanıktan 264'ü için 15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi. 1996- Bergama halkı siyanürlü altın aranmasını protesto amacıyla çıplak yürüyüş yaptı. 24 ARALIK 1524- Portekizli kaşif Vasco da Gama öldü. 1638- Padişah IV. Murat, Bağdat'ı ele geçirdi. 1867- Şair Tevfik Fikret doğdu. 1923- Arnavutluk'ta cumhuriyet ilan edildi. 1931- Türkiye'nin ilk sivil havacılık kulübü Aero Kulüp İstanbul'da kuruldu. 1947- Gerilla lideri Markos Vafthiades önderliğindeki yaklaşık 20 bin komünist, Yunanistan'ın kuzeyinde ''Serbest Yunan Hükümeti'' ilan etti. 1951- Libya bağımsızlığını duyurdu. 1954- Zeki Müren, ''Beklenen Şarkı'' filmindeki hissesini alamadığı iddiasıyla Sonku Film sahibi Cahide Sonku aleyhine dava açtı. 1963- TRT Kanunu kabul edildi. 1966- Sovyet araştırma istasyonu ''Luna 13'' ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı. 1974- Beatles topluluğu dağıldı. 1976- Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, zam talebini kabul etmeyince, Türkiye'de Renault otomobil üretimi durduruldu. 1979- Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgale başladı. 1979- Heykeltıraş Şadi Çalık 62 yaşında öldü. 1979- Zeki Ökten'in yönettiği ''Sürü'' filmi Belçika Kraliyet Film Arşivi Uluslararası Seçkin Filmler Yarışması'nda Büyük Ödülü kazandı. 1994- Cumhuriyet Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti birleşme kararı aldı. 1995- Erken genel seçim yapıldı. Refah Partisi seçimden birinci parti olarak çıktı, ikinciliği milletvekili sayısı bakımından DYP, oy oranı açısından ANAP aldı. 1998- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sivas katliamı davasında 33 kişi hakkındaki idam kararlarını, ''usul eksiklikleri'' nedeniyle bozdu. 16 Haziran 2000'de Ankara 1 Numaralı DGM, Yargıtayın yerel mahkeme kararını iki kez bozduğu davanın ''üçüncü yargılamasında'' 33 sanık hakkında idam cezası verdi. 10 Mayıs 2001'de Yargıtay, 31 kişinin idam cezasını onadı. 2 kişi hakkındaki karar bozuldu. 2003- Ankara'daki Modern Çarşı'da çıkan yangında bir kişi öldü. Çarşı kullanılamaz duruma geldi. 2006- Kalp krizinden 21 Aralıkta ölen Türkmenistan Devlet Başkanı Sapamurat Türkmenbaşı törenle defnedildi. 2007- Kanadalı caz piyanisti ve bestecisi Oscar Peterson 82 yaşında öldü. 25 ARALIK MS 336- İlk ''Noel Kutlaması'' Roma'da yapıldı. 1522- Rodos, Osmanlı egemenliğine geçti. 1638- Osmanlı orduları Bağdat'a girdi. 1921- Gaziantep düşman işgalinden kurtuldu. 1926- Japonya imparatoru Yoşito'nun ölümü üzerine oğlu Hirohito imparator oldu. 1936- Şark Demiryolları hükümet tarafından satın alındı. 1950- Türkiye'deki ilk özel galerilerden Maya Sanat Galerisi, İstanbul Beyoğlu'nda açıldı. 1952- Saidi Nursi'nin yargılanmasına başlandı. 1963- Kıbrıs'ta EOKA, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi. 1972- Nikaragua'daki depremde 10 bin kişi öldü. 1973- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Ankara'da 89 yaşında vefat etti. 1976- Hacdan dönerken gemilerinin batması sonucu 100 Müslüman öldü. 1977- ''Şarlo'' Charlie Chaplin öldü. 1985- Türkiye'nin ilk hayali ihracat davası sonuçlandı: Yahya Demirel 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı. 1989- Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena idam edildi. Çavuşesku çifti olağanüstü bir mahkemede yargılandılar. 1991- Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mikail Gorbaçov istifa etti. 26 ARALIK 1890- Antik Truva kentini bulan Alman Heinrich Schliemann Napoli'de öldü. 1893- Çinli lider Mao doğdu. 1898- Marie ve Pierre Curie, radyumu keşfettiler. Curie'ler, 1903'de bu buluşlarıyla Nobel Fizik Ödülü aldılar. 1925- Uluslararası takvim ve saat kabul edildi. 1932- Samsun-Sivas demir yolu hattı açıldı. 1934- Menemen'de yaptırılan Kubilay Anıtı açıldı. 1938- Cumhuriyet Halk Partisi olağanüstü kurultayı toplandı. Kurultay İsmet İnönü'yü değişmez genel başkan seçti. 1981- Eski başbakanlardan Suat Hayri Ürgüplü öldü. 1988- Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, sinema alanındaki çalışmalarından ötürü yönetmen Lütfü Akad'a verildi. 1992- Ankara Haydarpaşa arasında çalışacak elektrikli tren hizmete sokuldu. 1997- Matematikçi Cahit Arf İstanbul'da öldü. 2004- Güney Asya ve Hint Okyanusu tabanında 9.0 şiddetindeki deprem ve sonrasında oluşan tsunami yüzünden 300 bin dolayında kişi öldü. 27 ARALIK 1907- Paris'te II. Jön Türk Kongresi yapıldı. Sonuç bildirisinde Sultan Abdülhamit yönetimi eleştirildi. 1919- Samsun'da ateşlediği kurtuluş mücadelesinin ardından Erzurum ve Sivas kongrelerini toplayan Mustafa Kemal Paşa, Heyeti Temsiliye üyeleriyle Sivas'tan Ankara'ya geldi. 1928- İstanbul Belediyesi, eski harflerle yazılı tabelalarını değiştirmeyen dükkan sahiplerini cezalandırdı. 1936- İstiklal Marşı'nın şairi Mehmet Akif Ersoy 63 yaşında İstanbul'da öldü. 1939- Erzincan'da Richter ölçeğine göre 7.9 büyüklüğünde deprem meydana geldi: 32 bin 962 kişi öldü, 100 bin kişi yaralandı. 1953- Eski başbakanlardan Şükrü Saraçoğlu öldü. 1976- Van'da, 24 Kasımdaki depremden sonra, bölgede yardım çalışmaları yapan askeri helikopter düştü, dört subay şehit oldu. 1977- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanlığı'na Abdullah Baştürk seçildi. 1978- Bağımsızlık savaşında genelkurmay başkanlığı yapan Cezayir Devlet Başkanı Huari Bumedyen 46 yaşında öldü. 1979- Özel eğitimli bir Sovyet birliğinin Kabil Havaalanı'nı ele geçirmesinin ardından, Kabil'deki Afgan hükümeti devrildi. Afganistan Devlet Başkanı Hafızullah Amin görevinden uzaklaştırıldı ve öldürüldü. On yıldan fazla sürecek iç savaş başladı. 1981- Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Bedrettin Cömert'in katil sanığı Rıfat Yıldırım, Berlin'de yakalandı. 1999- Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, türbanın yüksek öğretim kurumlarında serbest sayılan kıyafet kapsamında düşünülemeyeceğine karar verdi. 2007- Pakistan'da, muhalefet lideri ve eski başbakanlardan Benazir Butto, Ravalpindi kentinde parti mitingi ardından uğradığı saldırıda öldü. 28 ARALIK 1908- Sicilya Messina'da 7.5 büyüklüğünde deprem: 70 bin kişi öldü. 1913- Gazeteci yazar Ahmet Mithat Efendi öldü. 1938- Hasan Ali Yücel, Milli Eğitim Bakanlığına getirildi. 1941- Gazeteci yazar Ahmet İhsan Tokgöz öldü. 1960- Yazar Reşat Nuri Güntekin'in ölümünden 4 yıl sonra ''Son Sığınak'' adında yeni bir romanı ortaya çıktı. 1967- Kıbrıs Türk toplumu, adada ''Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi''ni kurdu. 1975- Türk-Sovyet işbirliğiyle inşa edilen İskenderun Demir Çelik Tesisleri, Başbakan Süleyman Demirel ve Sovyetler Birliği Başbakanı Kosigin'in de katıldığı törenle açıldı. 1995- Yargıtay, 12 Eylül'den sonra açılan 359 sanıklı Devrimci-Yol davasında verilen kararı onayladı. 1996- Erzurum Palandöken'de facia: Çığ düşmesi sonucu altı çocuk kayakçı öldü. 1996- Hakkında iki yıl kesinleşmiş hapis cezası bulunan Aczmendi Müslüm Gündüz, müridi olan bir kadın ile İstanbul'da yakalandı. 1997- Ankara Metrosu açıldı. 2004- İKÖ Genel Sekreterliğine seçilen Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, görevi Abdülaziz Belkaziz'den teslim aldı. -AA VE ANTEP DİRENİŞİ- Gaziantep, 87 yıl önce 25 Aralıkta Fransız işgalinden kurtuldu. Fransızlar, Antep'i işgale giriştiklerinde büyük bir direnişle karşılaştılar. Teğmen Şahin Bey'in 28 Mart 1920'de, Elmalı'da şehit edilmesinin ardından Antep'e girebildiler. Anteplilerin en kısıtlı olanaklarla çoluk çocuğuyla katıldığı bu direnişine daha ilk yayınlarında yer veren Anadolu Ajansı, Fransız işgalcilerin yaptıklarına karşılık, ''Ayıntap ahalisinin protestosu''nu da bülteninde duyurdu. 1920 Kasım'ında yayımlanan 88 numaralı Hakimiyeti Milliye'de yer alan (A.A) kaynaklı haberde, ''Fransızların 15'lik toplarıyla yıkılan hanelerin ve yapılan fecaatın derecesini görmemek, görüp de beşeriyet namına izhar-ı tecessüf etmemek elden gelmez'' denilmekte ve ''Uygar Dünya''ya şöyle seslenilmektedir: ''Hürriyet-i vataniyemiz, serbesti-i hayatımız, masumiyet ve mukaddesatımız ve ırkımız uğrunda müdafaamıza neden hürmet etmiyorsunuz? 'Manda' kelimesinin 'mim'ini kabul etmiyoruz...'' AA