İç savaş nedeniyle Türkiye'ye kaçan Suriyelilere vatandaşlık verileceğinin açıklanması krize yol açtı. Yapılan açıklamalarda Türkiye'de yaşayan 3 milyon Suriyeliden 300 bin kişinin Türk vatandaşı olması hedefleniyor. Vatandaşlık verilen bireylerin Türkiye'deki aile fertleri de vatandaşlık hakkı kazanmış olacak. 

Böylece ortalama her ailede 4 kişi olduğu varsayılırsa 300 bin rakamı 1 milyonu geçecek. Suriyeliler'in kalabalık aile yapısı göz önüne alındığında bu rakam daha çok büyüyor. Öte yandan Siyasilerden yapılan açıklamalarda teröre bulaşanların vatandaşlığa alınmayacağını ifade edilse de Suriye sınırından Türkiye'ye geçen canlı bombalar konusunda hala büyük endişe hakim.

Özellikle Suriyelilerin göç ettiği Gaziantep, Kilis ve Hatay gibi illerde yaşayan halk vatandaşlık meselesine pek sıcak bakmıyor. Bölge temsilcileri doğu ve güneydoğu halkının kendi sorunlarıyla boğuştuğuna dikkat çekerek ‘Kendi çocuğu açken üvey evlat almak doğru değil' yorumunda bulunuyor. Suriyelilerin yoğun yaşadığı illerden biri olan Kilis'te ise halkın yüzde 80'i vatandaşlığa ‘hayır' diyor.

CHP Gaziantep Milletvekili Mehmet Gökdağ bölge insanının Suriyeliler'e yardım konusunda çok hassas ve duyarlı olduğunu fakat vatandaşlık meselesini samimi bulmadığını söyledi. Gökdağ, “Ülkesinde zor durumda olan insanların Türkiye'ye misafir olmasında büyük bir özveri gösterildi. Ama bu vatandaşlık meselesine kimse samimi bakmıyor. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama yok. Bir gece yatıp sabah 3 milyon kişiyi vatandaş yapma gibi bir mantık olamaz. Bu hem anayasamıza hem uluslararası sözleşmelere aykırı bir durum” şeklinde konuştu.

Suriyelilere vatandaşlık verilmesiyle başkanlık sistemi arasından ilişki olduğuna dikkat çeken Mehmet Gökdağ bu işin oy ithal etme girişimi olduğunu söyledi. Gökdağ vatandaşlık meselesinin kimseyi mutlu etmeyeceğini ifade ederek şunları dile getirdi: “Sınır bölgesindeki illerde yaşayanlar bu işe Recep Tayyip Erdoğan'ın kendi başkanlık sistemini elde etmek için oy ithal ettiğini söylüyorlar. Bunlar Suriyeli vatandaşları düşünecek olsalar bu insanlar 3 yıldır Gaziantep'te, Kilis'te, Hatay'da insani olmayan koşullarda yaşadı ve yaşamaya devam ediyor. Bunlara çare olamayan, çocuk ölümlerinin önüne geçemeyen bir siyasi iktidar şimdi vatandaşlık vereceğini açıklıyor. Bu insanlar daha düne kadar 3 milyar euroya pazarlık konusu oluyordu. Ne Suriyeliler'e karşı ne Türkiye'ye karşı samimi değiller.”

Suruç Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Yaşar Çiçek: Bizim kendi insanımız bölgede perişan ve aç. Büyük köyler boşaldı herkes şehirlere akın etti. Onlara vatandaşlık vereceksin ama önce kendi vatandaşına bir bak bakalım ne yaptın? Biz hiçbir şeye karşı değiliz ama kendi çocuğumuz açken başkasını üvey evlat almak doğru değil. Herkes geçim derdinde. Bu iş bence zenginler içindir. Fakiri vatandaş etmeyecekler. Sermaye sahiplerine vatandaşlık verirler ki para Türkiye'ye girsin.

Kilis Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Ömer Sevengül: Kilis'in yüzde 80'i Suriyelilere vatandaşlık verilmesini istemiyor. Sen kendi esnafının kendi halkının sorunlarını çözmeden böyle yerli halka da bilgi vermeden 'Suriyelilere kimlik verilecek' açıklaması yaparsan insanlar da doğal olarak bu tepkiyi koyar. Esnafı halkı burada işsizlikle, göçle cebelleşiyor. Banka faizi borçlarıyla kredileri ödeyemez durumdayken ekonomik yardım beklerken hiçbiri olmadan kimlik müjdesi verirsen halkta karşı çıkar. AK Parti içindekiler dahi bu durumdan rahatsız ve bu meseleye karşı.

Suriye'de 2011 yılından beri süren iç savaştan kaçıp Türkiye'ye sığınan mültecilerin sayısı 3 milyona dayandı. Türkiye'deki Suriyeliler'in illere göre dağılımında yapılan çalışmalara göre 401 bin 68 kişi ile Suriyeliler'in en çok Şanlıurfa'da yaşadığı tespit edildi. 

İstanbul, Suriyelilerin en çok yaşadığı ikinci şehir konumunda. 31 Mart 2016 verilerine göre İstanbul'da 394 bin 556 Suriyeli yaşıyor. Türkiye'deki 3 milyona yakın Suriyelinin 2 milyonu kadınlar ve çocuklardan oluşuyor. 1 milyon kadar erkeğin de 500 bini çocuk ya da engelli. İstihdamda değerlendirebilecek yaklaşık 500 bin kişi var.

1. Şanlıurfa:    401 bin 068 kişi 2. İstanbul:    394 bin 556 kişi 3. Hatay:    386 bin 077 kişi 4. Gaziantep:    325 bin 140 kişi 5. Adana:    150 bin 108 kişi 6. Kilis:    116 bin 714 kişi