Hollanda'da temyiz mahkemesi, hükümetten İsrail'e F-35 savaş uçağı parçalarının satışını durdurmasını istedi.

Mahkeme, sivil toplum kuruluşları Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum tarafından açılan davayı bugün karara bağladı.

Yürütmenin, savaş uçaklarının İsrail'in Gazze saldırıları sırasında uluslararası hukuku ihlal etmede kullanıldığı endişesiyle yargıda alınan karara yedi gün içinde uyması gerekiyor.

Lahey'deki temyiz mahkemesi, kararında, "İhraç edilen F-35 parçalarının uluslararası insani hukukun ciddi ihlallerinde kullanılması riskinin açık olduğu inkar edilemez" ifadelerine yer verdi.

Hollanda hükümetine karşı dava, geçtiğimiz Aralık ayında aralarında sivil toplum örgütü Oxfam'la bağlantılı Hollanda'daki bir kuruluşun da bulunduğu çok sayıda insan hakları grubu tarafından açılmıştı.

Hollanda hükümetinin avukatlar aracılığıyla Yüksek Mahkeme'ye yaptığı, kararı askıya alma yönündeki itiraz talebi reddedildi. Hükümetin, karara itiraz etmek için sekiz haftası var.

İsrail'in yoğun nüfuslu Gazze Şeridi'ndeki geniş kapsamlı hava ve kara saldırıları, Hamas yönetimindeki bölgenin sağlık yetkililerine göre 28 binden fazla Filistinli'nin ölümüne ve 2 milyon 300 bin insanın çoğunun evlerinden olmasına neden oldu.

İsrail, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'in güneyine düzenlediği sınır ötesi saldırıda 1200 İsrailli'nin öldürüldüğü ve 240 civarında kişinin rehin alındığı Gazze saldırılarında savaş suçu işlediğini reddediyor.

Ocak ayındaki ayrı bir davada, BM'nin en yüksek mahkemesi olan Uluslararası Adalet Divanı, “İsrail'in uluslararası hukuk ihlallerinin önlenmesi” talimatını verdi. Karar, insan hakları gruplarının İsrail'e silah ihracatının yasaklanması yönündeki çağrılarının yenilenmesine yol açtı.

Oxfam Novib direktörü Michiel Servaes yaptığı açıklamada, "Bu kararın diğer ülkelerdeki uluslararası hukuku güçlendireceğini ve böylece Gazze’deki sivillerin de uluslararası hukuk tarafından korunmasını umuyoruz" dedi.

"Kabul edilemez sivil kayıplar”

Aralık ayında verilen ilk kararda Hollanda alt mahkemesi, “F-35'lerin savaş yasalarının ihlaline katkıda bulunmasının muhtemel olduğunu” söylemesine rağmen Hollanda hükümetine ihracatı durdurma emrini vermekten kaçınmıştı.

Ancak alt mahkeme, devletin silah ihracatı konusunda karar verirken siyasi meseleleri değerlendirme konusunda geniş ölçüde özgürlüğe sahip olduğuna hükmetti. Temyiz mahkemesi ise bu tür endişelerin uluslararası hukukun açık bir şekilde ihlal edilmesi riskini gölgelemediğini söyledi.

Temyiz mahkemesi ayrıca F-35'lerin Gazze'ye yönelik saldırılarda kullanılmasının muhtemel olduğunu ve bu durumun kabul edilemez sivil kayıplara yol açtığını kaydetti. Mahkeme, Hollanda devletinin, ihracat izni üzerinde yeni bir kontrol yapmasına gerek olmadığı yönündeki iddiasını reddetti.

Hollanda, ABD'ye ait F-35 parçalarının bulunduğu çeşitli bölgesel depolardan birine ev sahipliği yapıyor ve bu depolardan parçalar, 7 Ekim'den bu yana en az bir sevkiyatla İsrail de dahil olmak üzere talep eden ülkelere dağıtılıyor.