Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda kabul edilen İş Sağlığı ve Güvenliği Tasarısı, İç güvenlik paketinin ardından Meclis Genel Kurulu’na gelecek. Ancak bazı iyileştirmelere rağmen eski yasanın da gerisinde kalan tasarının yasalaşmasıyla yeni iş cinayetlerine davetiye çıkartılacağı belirtiliyor.

CHP İstanbul Milletvekili ve Meclis Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Süleyman Çelebi, işten çıkarmayı kolaylaştıran, işverene yaptırımları azaltan, bazı alanlarda yine işverene zorunluluk getiren ama caydırıcılığı olmayan hükümlerin yer aldığı bu düzenleme ile hiçbir sorunun önüne geçilemeyeceğini söyledi. 52 maddelik tasarının sadece 10 maddesi iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili düzenlemeleri içeriyor. Süleyman Çelebi, CHP’nin şerh koyduğu tasarının işçinin aleyhine işverenin lehine olan düzenlemeleri şöyle özetledi:

“Tasarı, uyarı cezası sonrası kıdem tazminatsız işçiyi atmayı getiriyor. İşçiye üç kez uyarı verilecek. Verilen ekipmanları kullanmazsa üç kez ihtar verecek üçüncü ihtarın sonunda tazminatsız işten çıkartacak. İşçinin en temel hakkı kıdem tazminatı hakkıdır. İşten tazminatsız atması ölüm fermanı demektir. Yani işveren üç ikazdan sonra tazminatsız atacak, ama bunu yerine getirmeyen işverene ise para cezası verilecek. Biz dedik ki ölüm fermanı vermeyin bu üç uyarı noktasından sonra en azından para cezası verilsin, ancak önerimiz komisyonda kabul görmedi. Yine üretim zorlamasına ilişkin düzenleme de de sıkıntı var. Kamuda çalışma sürelerine düzenleme getiriliyor, ancak iş kazalarının en çok yaşandığı yer özel sektör. Yani madde özel sektörde çalışana üretim zorlaması getirmiyor. En uzun çalışma süreleri özel sektörde var, üretim zorlaması burada var. Ama yasa bunu çözmüyor. Komisyonda rödovans sisteminin kaldırılmasını önerdik, zaten üretim alanı devletin dedik. Ancak kaldırmadılar, taşeron benzeri bir uygulama getirdiler.

Alt komisyonda hükümetin getirdiği önergede maden ve yapı işyerlerinde idari para cezasının yüzde 300 oranında artırılmasına ilişkin önerge üst komisyonda işverenlerin baskısıyla geri çekildi. Bu cezaların artırılıp caydırıcı olması gerekirdi. İşten çıkarmayı kolaylaştırdılar ama işverene yaptırımı azaltan düzenlemeler getirdiler. Bakan bu yasa gelirken iş sağlığı ve iş güvenliğinde en ağır yaptırımları getireceklerini söylemişti. Taslak metindeki düzenlemeleri komisyonda geri aldılar. Tasarıda, iş hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdam etmemiş işyerleri adeta ödüllendiriliyor ve af getiriliyor. Gece çalışma sürelerine ilişkin 7.5 saatlik sınır kaldırılıyor. Gece çalışması 11 saat süren dönem olarak tanımlanıyor. Bu sınır fazla mesai ücreti ödenmeden kaldırılıyor. Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanların mesleki yeterlilikleri için sertifikasyon getiriliyor. Yaklaşık 600 bin işyerinde çalışan 7.5 milyon kişinin büyük çoğunluğuna sertifikaları ve eğitimleri almış olma zorunluluğu getiriliyor. Uzaktan çalışma yasal dayanağa kavuşturuluyor. Uzaktan çalışma ile çalışma yaşamı daha da esnek hale getirilerek iş cinayetlerine davetiye çıkartılıyor.