Kanatlı Denizatı Broşunun Türkiyeye iade edilmesi
-Uşak Valisi Erden:
Karun Hazinesinin en önemli parçası olarak kabul edilen
Kanatlı Denizatı Broşunun ülkemize iade edilmesi hepimizi çok mutlu etti
İlimizin markası diye adla
UŞAK (A.A) - Soner Kılınç - Uşak Valisi Mehmet Ufuk Erden, 2005
yılında Uşak Arkeoloji Müzesinden çalınan Karun Hazinesinin en önemli parçası
olan Kanatlı Denizatı Broşunun Türkiyeye iade edilmesinin kendilerini çok mutlu
ettiğini ifade ederek, İlimizin markası diye adlandırabileceğim Karun
Hazinelerinin daha göz alıcı şekilde sergilenebilmesi için yeni arkeoloji müzesi
inşa ediliyor dedi.
Vali Erden, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kanatlı Denizatı Broşunun
yıllar sonra doğduğu topraklara, Anadoluya dönmesinin çok önemli olduğunu dile
getirdi.
Karun Hazinelerinin Uşakın markası olduğunu ifade eden Erden, Bu nedenle
son gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Kayıp broşun yeniden ülkemize
getirilmesi için çok büyük çaba sarf edildiği ortada. Hepimiz çok mutluyuz.
İlimizin markası diye adlandırabileceğim Karun Hazinelerinin daha göz alıcı
şekilde sergilenebilmesi için yeni arkeoloji müzesi inşa ediliyor. Müze 2014
yılının ilk aylarında sona erecek diye konuştu.
Türkiyeden 2005 yılında çalınan Karun Hazineleri koleksiyonun en
değerli parçası niteliğindeki Lidya Kralı Krezüse ait Kanatlı Denizatı Broşu
8 yıl sonra yeniden, bulunduğu topraklara getiriliyor.
Milattan önce 560-546 yılları arasında hüküm süren Lidya Kralı Krezüse ait
olduğu değerlendirilen 451 parçalık hazine, Uşakın Güre beldesindeki İkiztepe
tümülüsünde 1965, 1966 ve 1968 yıllarında yapılan üç ayrı kaçak kazıyla ortaya
çıkartıldı.
Kaçakçılar tarafından yurt dışına çıkartılan tarihi eserlerin, 1983 yılında
ABDdeki Metropolitan Müzesinde sergilendiği ortaya çıkmış, bunun üzerine
Türkiye 1987 yılında hazinenin iadesi için hukuk mücadelesi başlatmıştı.
Hazine, yaklaşık 6 yıl süren hukuk mücadelesinin ardından 1993 yılında
Türkiyeden ABDye giden bir heyet tarafından Metropolitan Müzesinden teslim
alındı, ancak Türkiyede yapılan incelemede 451 parçalık hazinenin 363 parçasının
gönderildiği belirlendi.
Kuş şeklindeki altın bir aplikin de yer aldığı bilinen eksik parçaların
tamamlanması için o tarihten bu yana süren mücadelede, bugüne kadar çok fazla bir
sonuç alınamadı.
Hazine mevcut haliyle ilk olarak Ankaradaki Anadolu Medeniyetleri
Müzesinde, 1996 yılında ise Lidya Uygarlığının önemli merkezlerinden Uşaktaki
arkeoloji müzesinde sergilenmeye başlandı.
Tarihi eser kaçakçılarının hedefindeki Karun Hazineleri koleksiyonunun
en değerli parçası olarak değerlendirilen Kanatlı Denizatı Broşunun, 2005
yılında müzeden sahtesiyle değiştirilerek çalındığı belirlendi.
Kültür ve Turizm Bakanlığının yurt dışına kaçırılan eserlerin yurda geri
getirilmesini sağlamak amacıyla yürüttüğü çalışmalar kapsamında, Uşak Arkeoloji
Müzesinden çalınan Kanatlı Denizatı Broşunun izine Almanyada ulaşıldı.
Dönemin Kültür ve Turizmi Bakanı Ertuğrul Günay, 2005 yılından bu yana kayıp
olan Kanatlı Denizatı Broşunun Almanyada bulunduğunu, Türk ve Alman
makamları arasında eserin Türkiyeye ait olduğu konusunda mutabakata varılarak,
eserin iadesi için yasal sürecin takip edildiğini bildirdi.
Broşun, Türkiyeye iadesinin ardından Uşakta yeni yaptırılan arkeoloji
müzesi tamamlanıncaya kadar Ankaradaki bir müzede sergilenmesi, müze
tamamlandıktan sonra da yeniden Uşaka götürülmesi planlanıyor.
-Broşun çalınmasıyla ilgili dava-
Öte yandan Kanatlı Denizatı Broşunun çalınmasıyla ilgili yürütülen
soruşturma sonucunda dönemin Uşak Arkeoloji Müzesi Müdürü Kazım Akbıyıkoğlunun
da aralarında bulunduğu 10 kişi hakkında dava açıldı.
Yargıtayda kesinleşen dava sonucunda, eski müze müdürü Akbıyıkoğlu,
nitelikli zimmet ve görevi ihmal suçlarından 12.5 yıl, Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kanununa muhalefet ve görevi ihmal suçundan 5 yıl, müze
görevlileri Uğuz Sağlan ve Halil Eker de nitelikli zimmet suçuna yardımdan
6şar yıl 3 ay, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa muhalefet ve
görevi ihmal suçunda da 5er yıl hapisle cezalandırıldı.
Davada diğer sanıklar, Mehmet Polat ve Fuat Ergün nitelikli zimmet suçuna
yardım suçundan 6şar yıl 3 ay, Ahmet Düzyer, Fehmi İşler ve Suat Yenmez
zimmete iştirak suçundan 6şar yıl, Bülent Yücel, suçu bildiği halde
gerekli kurumlara bildirmeme suçundan 2 yıl 6 ay, İsmail Bilgin de suçu
bildirmemeden 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.
-Akbıyıkoğlu, hazineyi yurda ilk getiren heyette yer alıyordu-
Öte yandan, Kanatlı Denizatı Broşunun sahtesiyle değiştirilerek
çalışması olayında hüküm giyen eski Uşak Arkeoloji Müzesi Müdürü Kazım
Akbıyıkoğlu, hazinenin 1993 yılında Metropolitan Müzesinden teslim alınmasında
görevli heyette de yer alıyordu.
Akbıyıkoğlu, Kanatlı Denizatı Broşunun çalınmasıyla ilgili açılan davada
yaptığı savunmada, Karun Hazinelerinin ABDden geldiğinde, ölçüleri ve
ağırlıklarının bilinmediğini, o dönemde de bu konuda herhangi bir incelemenin
yapılmadığını ileri sürmüştü.
Hazineyi, herhangi bir ödenek ve maddi destek sağlanmadan kendi
imkanlarıyla ABDye gittiğini, orada olduğu söylenen 363 eseri tek başına ve
incelemede bulunmadan teslim aldığını, eserlerin hepsinin sandıklara konulmuş
hazır bekletildiğini anlatan Akbıyıkoğlu, Ankaraya dönüp 4 saat içinde
Anadolu Medeniyetleri Müzesine teslim ettiğini, burada da herhangi bir analiz ve
işlemin yapılmadığını iddia etmişti.
Yayıncı: Nevbahar Kabaklı