Ukrayna savaşı başladıktan sonra Rusya pazarını terk eden şirketlerin tekrar dönüşüyle ilgili müzakereler 18 Şubat’ta Riyad’da başlamıştı. Küresel boyutta çalışan bazı firma temsilcileri ve Rus yetkililer o görüşmede bir araya geldiler. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batılı şirketlerin Rusya’ya dönmek için görüşmelere başladığını açıkladı. Görüşmelerin şimdilik kapalı kapılar ardında sürdüğünü ve bunun Batılı şirketlerin kendi inisiyatifiyle gerçekleştiğini ifade etti. 

Ayrıca Başbakan Birinci Yardımcısı Denis Manturov, Rusya’nın sadece kendi çıkarına uygun şirketleri kabul edeceğini söyledi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Anton Alihanov ise Rusya’nın Batılı şirketleri “kollarını açarak” karşılamayacağını belirtti. 

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) Başkanı Kirill Dmitriyev, Batılı şirketlerin Rusya’ya geri dönebilmesi için yerel işletmelerle ortak girişimler kurmaları gerekebileceğini ifade etti.

Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği (RSPP) kongresinde konuşan Putin, bazı yabancı şirketlerin ülkeden ayrılırken işlerini büyük indirimlerle sattığını, ancak geri dönerken aynı şartlarla geri almalarına izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, yabancı yatırımcıların Rusya’da faaliyet göstermesi için dürüst ve sorumlu iş yapacaklarına dair garanti vermelerinin zorunlu olacağını belirtti. 

Rus lider, yerel şirketlerin çıkarlarını koruyacak bir sistem oluşturulması gerektiğini de vurguladı. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları çerçevesinde hareket edileceğini belirten Putin, “Ancak, bize zorluklar çıkardılar. Bu yüzden, geri dönmek isteyenlerin hangi koşullarda döneceğini biz belirlemeliyiz” dedi.

Güney Koreli otomobil üreticisi Kia, 2025 yılına yönelik satış stratejisini güncelleyerek Rusya pazarını yeniden planlarına dahil etti. Şirket bu yıl sonuna kadar Rusya’da 50 bin adet araç satmayı hedefliyor.

Bu karar, ABD ile Rusya arasında yumuşama sinyalleri veren diplomatik gelişmelerin ardından geldi. Aynı zamanda, Kia’nın çatı şirketi Hyundai Motor Group’un da Rusya pazarına geri dönüşü değerlendirdiği bildiriliyor. Uzmanlara göre, Güney Koreli markanın Rusya pazarına yeniden adım atması, küresel belirsizliklerin arttığı bir dönemde piyasa çeşitliliği açısından stratejik önem taşıyor.

İtalyan ev aletleri üreticisi Ariston, Rusya pazarına resmen geri döndüğünü açıkladı. Şirketin bu kararı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ariston’un Rusya’daki iştirakini geçici yönetime devredilen şirketler listesinden çıkarmasının ardından geldi. 

Ariston İcra Kurulu Başkanı Paolo Merloni yaptığı açıklamada, “Yerel yönetimimizle iş birliğimizi yeniden başlatmak ve ülkedeki mirasımızı sürdürmek istiyoruz” ifadelerini kullandı. Ariston’un Rusya’daki iştiraki Ariston Thermo Rus’un 2024 yılı mali verileri, şirketin zorlu koşullara rağmen kârlılığını artırdığını gösteriyor.

Hatırlanacağı üzere Ariston’un Rusya’daki iştiraki, 2024 baharında tamamen Gazprom’un yan kuruluşu olan Gazprom Buitovye Sistemy’nin kontrolüne geçmişti. Bu gelişme, İtalya tarafından “kamulaştırma” olarak değerlendirilmiş ve iki ülke arasında diplomatik gerginliğe neden olmuştu. Ariston’un Rusya pazarına dönüş kararı, ülkede faaliyetlerini durduran diğer Batılı şirketler için de bir örnek teşkil edebilir. Sektör gözlemcileri, bu adımın ardından başka uluslararası markaların da benzer kararlar alıp almayacağını yakından takip ediyor.

Güney Koreli LG, Rusya’daki gelirini artırarak yeniden büyümeye başladı. Şirketin Rusya’daki gelirleri 2023 yılına kıyasla %14 artarak 41 milyar rubleye ulaştı. Bu büyümenin ana kaynağı, farklı ülkelerden getirilen elektronik ürünlerin yeniden satışı oldu. LG’nin üretimi ise henüz tam anlamıyla geri dönmese de kademeli olarak yeniden başlıyor. Şirketin Rusya’daki iştiraki olan “LG Electronics Rus”, 16 Mart’ta yayınlanan finansal raporlarına göre 2024 yılında tedarikçilere yapılan ödemeleri %26 artırarak 37,7 milyar rubleye yükseltti. Ayrıca, üç katına çıkan yatırım gelirleri (3,1 milyar ruble) ve %19 artan üretim maliyetleri (40 milyar ruble) dikkat çekti.

Şirket, Moskova bölgesindeki Dorokhovo tesisinde bazı üretim süreçlerini yeniden başlattı. Ancak burada üretilen ürünlerin büyük bölümü Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerine ihraç ediliyor.

Şubat 2024’te Güney Kore medyası, LG, Samsung ve Hyundai gibi büyük markaların Rusya’ya dönmeye hazırlandığını bildirmişti. 20 Mart’ta LG’nin Moskova’daki fabrikasında buzdolabı ve çamaşır makinesi üretimine yeniden başlandığı duyuruldu. Buna rağmen LG, televizyon üretimine henüz başlamadı. 

Şirket, Belarus’tan televizyon tedarik ediyor. Belarus’a ise bu televizyonlar Endonezya’daki LG tesislerinden sevk ediliyor. Perakende sektörü yetkilileri, LG’nin Rusya’da her zaman güçlü bir marka olduğunu ve pazarın %25-26’sını elinde tuttuğunu belirtiyor. Uzmanlara göre, LG tam anlamıyla geri dönerse birkaç yıl içinde çamaşır makinesi, buzdolabı ve televizyon segmentlerinde güçlü pazar payına ulaşabilir.

Güney Koreli teknoloji devi Samsung, Rusya’nın Kaluga ve Moskova bölgelerindeki fabrika ve depoları için toplu personel alımlarına başladı. 

Yerel kaynaklara göre, şirketin üretim tesislerinde yoğun bir şekilde çalışma yürütülüyor. Samsung’un Rusya’daki iştirakleri olan “Samsung Electronics Rus Kaluga” ve “Samsung SDS Rus”, çok sayıda montaj operatörü, depo personeli, kalite kontrol denetçisi ve otomatik hat operatörü pozisyonu için iş ilanları açtı. 

Güney Koreli devlerin bu adımları, Batılı markaların büyük ölçüde çekildiği Rusya pazarında Asyalı üreticilerin yeniden pozisyon aldığına işaret ediyor.

Rusya'da satışlarını durduran Coca-Cola şirketi, Rusya’da “Creations” isimli yeni bir ticari markayı tescil ettirdi. Şirket, Ukrayna’daki savaşın başlamasının ardından Rusya’daki üretimini durdurmuştu. Coca-Cola Company, ülkedeki haklarını yerli iştiraki olan ve Dobry markasıyla gazlı içecek üreten “Multon” şirketine devretmişti. 2024 yılında Coca-Cola’nın Rospatent (Rusya Patent Ofisi) nezdinde marka haklarını yeniden tescil ettirmeye başladığı bildirildi.

Öte yandan, perakende devi X5’in yöneticisi Yekaterina Lobaçeva, yabancı üreticilerin Rusya’ya geri dönmeleri durumunda hiçbir özel ayrıcalık beklememeleri gerektiğini vurguladı. Coca-Cola’nın bıraktığı boşluğu başarıyla “Dobry Kola”nın doldurduğunu belirten Lobaçeva, “gitti, geri geldi” gibi bir durumun yaşanmasının önüne geçecek projelere sahip olduklarını söyledi.

Dünyaca ünlü iç giyim markası Victoria’s Secret, Rusya pazarına geri dönmeye hazırlanıyor. Şirket, 24 ve 25 Mart tarihlerinde Rospatent’e iki adet marka tescil başvurusu yaptı. Bu gelişme, markanın uzun bir aradan sonra yeniden Rusya’da faaliyet göstermeye hazırlandığının sinyali olarak değerlendiriliyor. Başvurulara göre, tescil sahibi olarak Victoria’s Secret Stores Brand Management şirketi gösterildi. Belgelerde markanın, Rusya’da iç giyim, spor giyim, kozmetik ürünleri ve diğer çeşitli kategorilerde satış yapmayı planladığı belirtiliyor.

Victoria’s Secret, Mart 2022’de internet mağazası ve fiziksel mağazalarının faaliyetlerini Rusya’da durdurmuştu. Şirket, başta kadın iç giyim olmak üzere, mayolar, giyim ürünleri ve parfümler satışıyla tanınıyor. Markanın Rusya’daki yeni başvuruları, tüketiciler arasında markanın mağazalarının yeniden açılabileceği yönünde beklenti oluşturdu.

Küresel ölçekte çalışan firmaların Rusya’ya geri dönmeleri ve paralel ithalat izinleriyle Kremlin’in piyasaları rahatlatması başarılı bir strateji olarak değerlendirmek mümkün. Başka bir husus Moskova, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği üzerindeki baskısının ne kadar ileri gidebileceğini test ediyor. Elbetteki Kremlin’in öncelikli hedefi, Rusya bankacılık sisteminin SWIFT sistemine yeniden bağlanması. Bu adım bir bütün olarak, yaptırım rejiminin genel anlamda gevşetilmesinin önünü açabilecek.

Trump, seçim kampanyasında Ukrayna’daki krizi sona erdirme vaadinde bulunmuştu. Beyaz Saray, Trump’ın göreve dönmesinin ardından Moskova ve Kiev temsilcileriyle bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmelerin sonuncusu, 23-25 Mart tarihlerinde Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da yapıldı. Görüşmeler sonrası Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, tarafların Karadeniz’de güvenli deniz taşımacılığı sağlama konusunda anlaştığı belirtildi. Ayrıca Washington, Rusya’nın tarım ürünleri ve gübre ihracatına küresel piyasalarda yeniden erişimine yardımcı olma teklifinde bulundu. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Karadeniz güvenliğine olumlu baksa da, Rusya’nın ihracatına destek vermeyi reddetti.

Önemli bir nokta ise bu aşamadan sonra Moskova’nın Batıya tam manasıyla artık güvenmeyeceği. Ve Batılı sistemler yerine yapabildiği kadar kendi ve Çin donanımlı sistemleri adapte etmek. Bundan dolayı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımları hafifletmesi durumunda bile yeni engeller koymaya devam edeceğini söyledi. Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği Kongresi’nde konuşan Putin, Batı’nın yaptırımları kaldırma yönünde adımlar atsa bile Rusya’nın önüne başka engeller koyacağını belirtti. “Eğer bazı yaptırımları hafifletme yönünde bir ‘jest’ yaparlarsa, başka bir şekilde baskı uygulayacak ve engel koyacaklardır” dedi. Putin, Batı’nın Rusya’ya uyguladığı toplam yaptırım sayısının 28.595 kez olduğunu belirterek, “Bu, dünyadaki tüm ülkelere uygulanan yaptırımların toplamından daha fazla” dedi. Putin, küresel rekabetin giderek sertleştiğini vurgulayarak, “Eski düzen artık geri gelmeyecek. Tam anlamıyla serbest ticaret, özgür ödeme sistemleri ve sermaye akışı beklentisi içinde olmamak gerekiyor” ifadelerini kullandı.