''Her 5 vatandaştan 4'ü “evden uzakta bir haftalık tatil” yapacak parayı bulamıyor. İş güç olmayınca, harcayacak para da kalmayınca en büyük eğlenceleri AVM'leri gezmek oluyor. AVM dediğin ülkenin en ucuz zaman geçirme mekânı…''
Murat Muratoğlu / Sözcü
Krize rağmen AVM'ler dolu ancak...
Son zamanlarda malum kesimin ağzından düşmeyen ekonomik kriz aklama sorusu; “Kriz varsa AVM'ler neden dolu?” Peki, koyunlar neden artık meralarda otlatılmıyor? Önlerine konan yemleri daha mı çok seviyor? Yoksa mera mı kalmadı? Şehrin içerisinde gezecek sokak, park, bahçe mi bıraktın. Kaldırımları bile araba parkı yaptın. İnsanlar otobanda mı soluklansın? Trafiğe girip acı çekeceğine, istikamet en yakın AVM… İnsanlar mağazaları tavaf edip evlerine dönüyor.
***
Eski kahvehanelerin yerini genç nesil ile birlikte AVM'ler aldı. Ülkenin 81 milyonluk nüfusunun sadece 29 milyonunu çalışanlar oluşturunca kalanlar vakit geçirmek için AVM'lere daldı. Her 5 vatandaştan 4'ü “evden uzakta bir haftalık tatil” yapacak parayı bulamıyor. İş güç olmayınca, harcayacak para da kalmayınca en büyük eğlenceleri AVM'leri gezmek oluyor. AVM dediğin ülkenin en ucuz zaman geçirme mekânı… Gir, dolaş, çık beş kuruş para harcamazsın. Dünyadaki gelişmiş şehirlerde arasan AVM bulamazsın. Ancak şehrin dışında rastlarsın. Türkiye genelinde şu anda aktif halde olan AVM sayısı 411 tane… İstanbul'un bitki örtüsü ise tamamen AVM… Bir şehirde 118 tane AVM olur mu? Var! Daha 18 tanesi de inşaat halinde…
***
Türkiye bu AVM'lere 50 milyar dolardan fazla para gömdü. Son 15 yılda AVM sayısı ülke çapında 14'ten 411'e çıktı. Yaklaşık 30 kat arttı. Sen şehrin bütün yeşil alanlarına beton dökeceksin sonra da kriz varsa niye AVM'ler doluyor diyeceksin? Millet nereye gitsin?
AVM'ler krizlerde daha çok dolar. İnsanlar zaman geçirmek için vitrinlere bakar. Kışın soğuktan, yazın sıcaktan kaçmaya yarar.
***
İşin ekonomik kısmına büyüteç tutarsak… AVM'deki insan giriş sayısına “footfall” denir. İşte bu giriş sayısı geçen ay yüzde 3
oranında düştü. Normal şartlarda kış kendini daha çok hissettirdiği için artması gerekiyordu. Nitekim doluluğa değil cirosuna bakacaksın. Oturduğu yerden Türkiye ekonomisi üstüne ahkâm kesenler bu kuru kalabalığı görseler acaba ne diyecekler?
***
Ekim ayında AVM'lerin ciroları geçen yıla göre sadece yüzde 17 oranında arttı. Oysa ekim ayında fiyatlar yani enflasyon yüzde 25 oranında yükseldi. Geçen yıl ile aynı satışı yapabilmiş olsalar ciroları da yüzde 25 artardı. Bu demektir ki alışverişler ciddi oranda daraldı. Dükkân sahipleri battık diye AVM'lerle anlaştı. Kiraları dolar/Euro üzerinden TL'ye çevirmek için Cumhurbaşkanı'nı aracı yaptı. Hâlâ aslında işleri iyi gidiyor diyen kaldı mı?
***
Mahkemeler, adalet sarayları da dolu… Memlekette adaleti gören oldu mu? Sokağınızdaki esnafa sorun bakalım bu AVM'lerden memnun mu? AVM'ler yerine gidin sanayi bölgesini gezin… Orada “kriz yok” lafını edin. Münasip bir şekilde levye ile münasebete girin. Soran olursa “ama AVM'ler dolu” deyin!