Dünyada nesli tehlike altındaki türlerden deniz kaplumbağası caretta carettaların, en önemli yaşam alanlarından Çıralı sahilinde bu yıl yuva sayısı ciddi oranda azaldı. Caretta caretta yuva sayısındaki düşüşün en büyük sebebi olarak ise bilinçsiz turizm faaliyetleri ve tatil için Çıralı'ya gelenlerin caretta carettaların yuva alanlarının bulunduğu sahilde gece çadırlarda konaklamaları, gece denize girmeleri, ateş yakmaları, eğlence partilerinin düzenlemesi gibi uygulamalar gösterildi.

BU YIL GEÇ ÇIKMAYA BAŞLADILAR

Çevre Koruma, Geliştirme ve İşletme Kooperatifi yönetim kurulu üyesi Bayram Kütle, Çıralı'da 1996 yılından beri her yıl sahilde caretta carettaların yuvalarının belirlenmesi, koruma altına alınması ve yuvadan çıkıp denizle buluşan yavruların kayda alınması yönünde çalışmaları yürütüyor. Bu yıl soğuk hava döneminin biraz uzadığını belirten Bayram Kütle, “Normalde Caretta carettalar Mayıs ayının ilk haftasından itibaren sahile yumurta bırakmak için çıkmaya başlardı. Ancak bu yıl soğuk geçmesi nedeniyle 29-30 Mayıs gibi çıkmaya başladılar. Yaklaşık iki ay yumurta bırakma dönemi sürer. Yumurta bırakma dönemi de 10-15 güne kadar sona erecek. Geçen sene 141 adet yuva vardı, bu yıl yuva sayısı çok az ve 68 yuva var" dedi.

YUVA SAYISI YÜZDE 50'YE YAKIN DÜŞTÜ

Yuvalardan yavruların da çıkmaya başladığını anlatan Bayram Kütle, her sabah sahile inip yuvalardan çıkan yavruların denizle buluşturulduğunu söyledi. Bir yuvadan 90 canlı yavru çıktığı, 14 yumurtanın dölsüz ve 6 yavrunun da ölü bulunduğunu belirten Bayram Kütle, “Verim iyi ama yuva sayımız çok az. Bunun nedeni sahilin bilinçsiz kullanımı. Sahildeki yoğunluk nedeniyle kaplumbağalar gece çıkıp yumurtalarını bırakamıyor. Bu yıl yuva sayısında yüzde 50'ye yakın çok ciddi bir düşüş var. Eylüle kadar yavruların çıkışı devam edecek" dedi.

ATEŞ YAKIP ÇADIR KURUYORLAR

Çıralı sahilinde tatilcilerin çadır kurduğu, bu dönemde girilmemesi gerekirken 20.00 ile 05.00 saatleri arasında denize girildiğini belirten Bayram Kütle, kaplumbağaların gece sahile yumurta bırakmasını engelleyen bu nedenlere ek olarak sahilde ateş yakılıp, müzikli eğlenceler düzenlendiğini ve yoğun bir şekilde sahilde sabahlayanlar olduğundan yakındı. Dünyada nesli tehlike altındaki Caretta carettaların üremesinin bu nedenlerle engellendiğini belirten Kütle, “İnsanlarımızın biraz duyarlı olması gerekiyor. Burada çadır kurulmaması, gece denize girilmemesi, ateş yakılmaması gibi uyarılar da var ama dikkate alınmıyor" dedi.

Her gün sahilde dolaşıp kaplumbağaların soyunu devam ettirebilmesi için gece denizden sahile çıkıp kumullar içine yumurtalarını bırakması gerektiği şeklinde uyarılarda bulunduklarını da anlatan Kütle, “Bazı vatandaşlar bilmediklerini ve üzgün olduklarını belirtip uyarıyı dikkate alıyor. Ama bazıları 'Biz zaten iki günlüğüne geldik', 'Yetkililer gelsin', 'Bakanlık gelsin' gibi ters söylemlerde bulunuyor. Güvenlik yok, jandarma veya zabıta bir işlem yapamıyor. Jandarmayı arasak da zaten 20 kilometre uzaktan gelebilirse geliyor ama 'Bizim yapabileceğimiz bir şey yok' diyor. Dolayısıyla burada kurallar hiçe sayılıyor" dedi.

NELER YAPILMASI GEREKİYOR?

Bayram Kütle, Caretta carettaların yumurtlama dönemleri ve yuvaların korunmasına ilişkin yapılmaması gerekenleri şöyle sıraladı:

"Sahilde çadır kurularak veya diğer şekillerde konaklama yapılmamalı. Saat 20.00'den saat 05.00'e kadar denize girilmemeli. El fenerleri veya lazerle sahilde dolaşılmamalı. Sahilde ateş veya ışıklı sistemlerle eğlence partileri olmamalı. Sahile araç girmemeli. Ses ve gürültü yapılmamalı. Evcil hayvanlar sahilde dolaştırılmamalı. Ayrıca sahilde çay demleyip sıcak suyunu, mangal yakıp ateşini ağaç diplerine döküyorlar ve ağaç kökleri kurutuluyor." (Cumhuriyet)