Ankara Samanyolu Liseliler Derneği Mezunları (SAMDED), yaptığı anketle 5 bin kişiye yeni anayasayı sordu. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini ve yetkilerinin genişletilmesinin istenmesine paralel olarak katılımcıların yarı başkanlık ve başkanlık talepleri de dikkat çekti. Yeni anayasa çalışmaları tüm hızıyla devam ederken, bazı kurum ve kuruluşlar da sürece katkı vermek için çeşitli çalışmalarda bulunuyor. SAMDED de yaptığı anayasa anketiyle hem halkı bilgilendirdi hem de halkın yeni anayasadan beklentilerini gözler önüne serdi. Derneğin 170 mensubu tarafından uygulanan anketle Türkiye’nin tüm bölgelerinden ve 38 ülkeden 5 bin 100 kişiye ulaşıldı. Anketle vatandaşlara yeni anayasada ideolojiden laiklik ilkesine, yargı sisteminden cumhurbaşkanlığı seçimi ve cumhurbaşkanının anayasadaki yetkilerine kadar dikkat çekici sorular yöneltildi. Anayasanın değiştirilmesine yönelik soruya katılımcıların yüzde 66’sı 'yeni anayasa yapılsın' derken, yüzde 26’sı yeni anayasa yerine mevcut anayasada değişiklik yapılmasını, yüzde 6'sı da herhangi bir değişiklik yapılmaması yönünde cevap verdi. “LAİKLİĞE YER VERİLSİN AMA AÇIKLAMASI YAPILSIN” Ankette yeni anayasa laiklik ilkesinin yer alıp almaması da soruldu. Ankete katılanların yüzde 44’ü laiklik ilkesinin anayasada yer almasını, fakat tanımının yapılmasını istedi. Yüzde 33’lük bir kesim ise 'laiklik yeni anayasada olmamalı' derken, yüzde 26’sı da aynen kalmasını seçeneğini işaretledi. “TÜRKİYE CUMHURİYETİ VATANDAŞLIĞI TANIMI” Ankette vatandaşlık konusunun nasıl ele alınması gerektiğine de katılımcıların büyük çoğunluğu ‘Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı’ tanımı üzerinde görüş birliğine vardığı görüldü. Ankete katılanların yüzde 58’i böyle düşünürken, yüzde 31 de tam aksini Türklük tanımının korunmasını istedi. Yüzde 7’lik kısım bunun anayasada yer almamasından yana görüş bildirirken, yüzde 1 de farklı bir sistemin geliştirilmesini beklediklerini belirtti. Mevcut çift başlı yargı da ankete katılanlara soruldu. Buna göre yüzde 72’lik bir kesim askeri anayasanın kaldırılmasından yana, yüzde 23 mevcut durumdan memnun olduklarını, yüzde 5’de farklı bir sistemden yana oy kullandı. “Yeni anayasada hakim bir ideoloji olmalı mıdır?” sorusu da ilginç sorulardan birisiydi. Bu soruya şu şekilde cevap verildi: “Yüzde 79 olmamalıdır, yüzde 15 olmalıdır, yüzde 6 ise farklı bir sistem olmalıdır.” Anayasanın değiştirilemez 3 maddesinin değiştirilmesi konusunda da vatandaşların görüşleri birbirine yakın olmakla birlikte yüzde 46 değiştirilmemelidir, yüzde 44 değiştirilebilir, yüzde 10 ise hukuki yönden değiştirilmesinin zor olduğu yönünde görüş bildirdi. Ankete katılanlara yöneltilen sorulardan cumhurbaşkanlığı seçimi ve cumhurbaşkanının yetkilerinin düzenlenmesine verilen cevap anketin en dikkat çekici bölümünü oluşturuyor. Vatandaşın cumhurbaşkanlığı seçimi hakkındaki düşüncesi, yüzde 87 gibi büyük bir oranla mevcut durumun korunması ve cumhurbaşkanının yetkilerinin genişletilmesi istendi. Yüzde 11 seçimin TBMM tarafından yapılmasını, yüzde 2’lik oran ise 'farklı bir sistem denenmelidir' dedi. "YARI BAŞKANLIK VE BAŞKANLIK SİSTEMİ İSTEYENLERİN ORANI YÜZDE 66" Yeni anayasada cumhurbaşkanlığının yetkilerine ise yüzde 37 cumhurbaşkanının yetkilerinin genişletilmesini ve bazı yetkilerin başbakanla paylaşılmasını (Yarı Başkanlık) önerdi. Yüzde 34’lük kısım cumhurbaşkanının yetkilerinin sembolik olmasını ifade etti. Cumhurbaşkanının tek yetkili olmasını isteyenlerin oranı ise yüzde 29 oldu. CİHAN