ANKARA (CİHAN)- 3213 sayılı Maden Kanunu'nda yapılan kanuna ilişkin değişiklikler Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
3213 sayılı kanunun 5. maddesine "Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı devredilebilir. Devir yapılmadan önce arama ve işletme ruhsatlarının devredildiği tarihteki ruhsat bedelinin iki katı tutarında devir bedeli alınır. Devir Bakanlık onayı ile gerçekleşir. Devir ve intikal işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir." fıkrası eklendi.

Çevresel Etki Değerlendirmesi ile ilgili karar, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmadan veya on üçüncü fıkraya aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti hâlinde 30 bin TL tutarında idari para cezası uygulanarak bu alandaki işletme faaliyetleri durdurulabilecek. Bu ihlallerin üç yıl içinde üç kez veya daha fazla yapıldığının tespiti hâlinde ise ruhsat iptal edilecek.

Kanunun 10. maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "teminat irad kaydedilir" ibaresi "20.000 TL idari para cezası uygulanır" şeklinde, altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde, yedinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "ruhsat sahiplerinin teminatları irad kaydedilerek iki katına çıkarılır" ibaresi "ruhsat sahiplerine 50.000 TL idari para cezası verilir" şeklinde değiştirildi.

Kanunun 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "on katı" ibaresi "beş katı" şeklinde, beşinci fıkrasında yer alan "üç katı" ibaresi "iki katı" şeklinde, altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde, yedinci fıkrasında yer alan "teminat irad kaydedilir" ibaresi "20.000 TL idari para cezası uygulanır" şeklinde ve sekizinci fıkrasında yer alan "Harç" ibaresi "Ruhsat bedeli" şeklinde değiştirildi.

FAALİYETLERİN DURDURULMASI

Hammadde üretim izni olmadan üretim yapıldığının ve hammaddenin kamuya ait projelerde kullanıldığının tespit edilmesi hâlinde faaliyetler durdurulacak. Bu alanda üretilen hammadde için faaliyeti gerçekleştirene ocak başı satış bedeli kadar idari para cezası uygulanacak. Herhangi bir işleme tabi tutulmadan kullanılan hammaddeler için ocak başı satış bedeli, tüvenan hammaddenin ocak başı fiyatına göre hesaplanacak. Hammadde üretim izin alanından üretilen hammaddenin kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan projeler dışında kullanıldığının, ticarete konu edildiğinin veya satışının yapıldığının tespit edilmesi hâlinde, faaliyeti gerçekleştirene amaç dışı kullanılan hammaddenin ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası verilecek. Yapılan üretimin projede belirtilen amaç dışında kullanımının ikinci kez tespiti hâlinde hammaddenin ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanarak izin iptal edilecek.

3213 sayılı Kanunun 29. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirildi:
İşletme faaliyeti, projesine ve bu Kanunun ilgili hükümlerine göre yürütülür. İşletme projesine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespit edilmesi hâlinde, projeye uygun faaliyette bulunulması için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması hâlinde 50.000 TL idari para cezası verilerek üretim faaliyeti durdurulur. Ancak, projeye aykırı faaliyetlerin işletme açısından tehlikeli olduğunun tespit edilmesi hâlinde tehlikeli durum giderilinceye kadar üretim faaliyetleri doğrudan durdurulur.
İşletme projeleri ve değişikliklerinin uygulamaya konulmadan önce Genel Müdürlüğe sunulması zorunludur. Aksi takdirde üretim faaliyeti durdurulur. İşletme projeleri ve değişiklikleri ile ilgili dokümanlar ve işletmelerin faaliyetlerinin durdurulmasına dair işlemler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Bakanlık tarafından karşılıklı olarak elektronik ortamda erişime açılır.
Yetkilendirilmiş tüzel kişiler tarafından hazırlanan rapor, proje ve tüm teknik belgeler ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe verilir.
Ruhsat sahibi, her yıl nisan ayı sonuna kadar bir önceki yıl içinde gerçekleştirdiği işletme faaliyeti ile ilgili teknik belgeleri, işletme faaliyet raporunu ve işletme sahasında arama yapmış ise arama ile ilgili bilgileri Genel Müdürlüğe vermekle yükümlüdür. Yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde 30.000 TL idari para cezası uygulanır. Yükümlülük yerine getirilinceye kadar üretim faaliyeti durdurulur."

EKLENEN MADDELER

Maden Kanununun ek 7. maddesine birinci fıkrasından önce gelmek üzere "Ruhsat sahipleri ile üçüncü kişiler arasında rödövans sözleşmeleri Bakanlığın iznine tabidir. İzin alınmaksızın yapılan rödövans sözleşmesi ile yürütülen madencilik faaliyetleri durdurulur. Kamu kurum ve kuruluşları ile iştirakleri hariç olmak üzere yer altı kömür işletmelerinde maden ruhsat sahipleri, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişiler ile üretim faaliyetlerine yönelik rödövans sözleşmeleri yapamaz. Aksi takdirde rödövans sözleşmesi ile yapılan madencilik faaliyetleri durdurulur." fıkraları eklendi.

3213 sayılı Kanuna aşağıdaki ek maddeler eklendi:
İş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren ve işletme projesinde yer alması zorunlu olan yapısal ve teknik hususlarla ilgili yönetmeliklerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının uygun görüşü alınır. II. Grup (a) bendi maden ruhsat sahiplerinin proje ile başvurması ve talep ettiği bendin alanına taksir edilmesi hâlinde, II. Grup (b) ve (c) bendi maden ruhsatlarından birine geçilebilir. Ancak, bu Kanuna göre hak sağlayan II. Grup (b) bendi maden ruhsatlarından II. Grup (a) ve (c) bendi maden ruhsatlarına geçiş yapılamaz."

EKLENEN GEÇİCİ MADDELER

3213 sayılı Kanuna 'Ruhsat bedelinin tamamlattırılması' başlıklı şu geçici madde eklendi: "Mevcut ruhsatların ruhsat bedeli yatırma yükümlülüğü 1/1/2016 tarihinde başlar. Ruhsat bedelinin süresinde yatırılmaması hâlinde 13 üncü madde hükümleri uygulanır. Ruhsat bedelleri yatırılan ruhsatların, ruhsat teminatları iade edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte teminat iradı yapılması gerekmesine rağmen yapılamayan veya teminat irat işlemleri başlatılıp sonuçlandırılamayan işlemler için bu Kanuna göre uygulanmamış teminat iradı kadar idari para cezası uygulanır. Teminat iradı işlemleri nedeniyle iptal durumuna gelmesine rağmen iptal edilmeyen ruhsatların iptal işlemleri sonuçlandırılır."

7.nci madde kapsamındaki izinler ise "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar, 24 üncü maddenin on birinci fıkrası gereğince 7.nci maddeye göre alınması gerekli olan izinler ile Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlarla ilgili diğer izinler için müracaat edilmiş olmasına rağmen süresi içinde izinleri alınamamış ruhsatlar ile anılan izinlerin süresi içinde alınarak Genel Müdürlüğe verilemeyen ruhsatlar hakkında 30.000 TL idari para cezası uygulanır. İdari para cezası yatırılan ruhsatlar iptal edilmez, bu ruhsatlar hakkında 24 üncü maddenin on birinci fıkrası hükümleri uygulanır." şeklinde düzenlendi.

MEVCUT RÖDÖVANS SÖZLEŞMELERİ

Mevcut rödövans sözleşmeleri geçici maddesi ise Mevcut rödövans sözleşmelerinin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi takdirde rödövans sözleşmesi ile yapılan madencilik faaliyetleri durdurulur. Kamu kurum ve kuruluşları ile iştirakleri hariç olmak üzere, yer altı kömür madenciliğine dair rödövans sözleşmeleri sona erdirilmeyen ruhsat sahalarının süre uzatım talepleri kabul edilmez." diye düzenlendi.

Mevcut ruhsat müracaatları konusunda, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce müracaatı yapılmış ancak işlemleri tamamlanmamış, harç ve ruhsat teminatları yatırılmamış ruhsat müracaatları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde ruhsat bedelinin ödenmesi hâlinde, ruhsat işlemleri müracaat tarihindeki mevzuat hükümlerine göre tamamlanır. Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay süreyle II. Grup (b) ve IV. Grup maden ruhsat müracaatları alınmaz." geçici maddesi eklendi.

Mevcut teknik nezaretçilerle ilgili geçici düzenleme de şöyle; "Teknik nezaretçisi bulunan ancak daimi nezaretçisi bulunmayan sahalarda, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde daimi nezaretçinin atanması zorunludur. Bu süre içinde teknik nezaretçinin istifa etmesi veya azledilmesi hâlinde ise daimi nezaretçi derhâl atanır. Birinci fıkradaki yükümlülüklere uymayan ruhsat sahiplerine 30.000 TL idari para cezası verilir ve ruhsat sahasındaki maden işletme faaliyetleri durdurulur."

Mevcut kalker, kalsit ve dolomit ruhsatları için, "100 hektardan büyük kalker, kalsit ve dolomit ruhsat sahaları Genel Müdürlükçe incelenerek uygun bulunan görünür ve muhtemel rezerv alanlarına proje ile talepte bulunulması durumunda, 100'er hektarlık alanlar hâlinde II. Grup (a) bendi maden işletme ruhsatı verilir." geçici düzenleme yapıldı.

İşletme ruhsatlarının süresi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmiş olan işletme ruhsatları, 24 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen toplam ruhsat süresi bakımından eski hükümlere tabidir." diye kararlaştırıldı.

MALİYET ARTIŞLARI

Yer altındaki maden işlerinde maliyet artışlarının ödenmesi düzenlemesi de şöyle oldu: "Bu Kanun kapsamında yer altındaki maden işlerinde faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarının yer altındaki maden işlerine ilişkin 11/9/2014 tarihi ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında devam eden sözleşmeler ile bu Kanun kapsamında devam eden rödövans sözleşmelerinde, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 41, 53 ve 63 üncü maddelerinde 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler ile bu Kanunun ek 9 uncu maddesiyle sınırlı olmak kaydıyla meydana gelen maliyet artışları fiyat farkı olarak ödenir. Fiyat farkı ödenmesine ilişkin esas ve usuller; 4735 sayılı Kanun kapsamında imzalanan sözleşmeler için Kamu İhale Kurumunun teklifi, rödövans sözleşmeleri için ise Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir."

3213 sayılı Maden Kanunu'nda geçici 30. madde ise, "Bu Kanunla getirilen yetkilendirilmiş tüzel kişilere ilişkin uygulamalar, Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra yürürlüğe girer. Bu süre içinde bu Kanuna göre verilmesi gereken faaliyet raporları, projeler ve her türlü teknik belgeler ile ilgili olarak 3213 sayılı Kanunun bu Kanundan önceki hükümleri uygulanır. Bu bir yıllık süre içinde, teknik nezaretçinin görevinin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde, teknik nezaretçinin tüm görev ve yetkileri bu sürenin sonuna kadar daimi nezaretçi tarafından yürütülür." şeklinde oldu. CİHAN