Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fuat Oğuz, kaçak elektrik kullanımının sadece Türkiye'nin sorunu olmadığını, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin de aynı dertten muzdarip olduğunu söyledi.
'Elektrik ve elektronik haberleşme sektörleri' üzerine yaptığı araştırmanın sonuçlarını paylaşan Prof. Dr. Fuat Oğuz, yaklaşık 1 milyar 200 milyon kişinin yaşadığı Hindistan'da üretilen toplam elektriğin üçte birinin kaçak kullanıldığı bilgisini aktardı. Benzer şekilde Brezilya ve Rusya'da da büyük miktarda kaçak elektrik kullanıldığını kaydeden Prof. Dr. Oğuz, "İngiltere'de kaçak elektrik kullanımının 200 milyon sterlin düzeyinde olduğu tahmin edilmekte. Kanada'da ise yasadışı uyuşturucu üretimi yapanlar büyük miktarlarda kaçak elektrik kullanmaktadır. Bu ülkede, elektrik hırsızlığı toplam üretimin yüzde 3'üne çıkmaktadır." dedi.
"MALİYE BAKANLIĞI BELİRLİ RAKAMIN ALTINDAKİ ALACAKLARINI TAKİP EDEMİYOR"
Kaçak elektrik kullanımını sadece 'siyasi' bir konu olarak görmenin yanlışlığına dikkat çeken Oğuz, kaçak kullanımın, yasal hak ile ekonomik güç arasındaki farkın büyük olmasından kaynaklandığına vurgu yaptı. Prof. Dr. Fuat Oğuz, "Kaçak elektrik kullanımını tespit etmek, fiyatlandırmak ve tahsil etme süreçlerinin yüksek ekonomik maliyetleri bulunmaktadır. Maliye Bakanlığı belirli rakamın altındaki alacaklarını takip edememektedir. Elektronik ve akıllı sayaçlar sayesinde bu maliyetler aşağıya inmektedir. Ancak kaçak kullanımdaki azalma beklenenin altında kalmaktadır. Kaçak elektrik kullanımını önlemenin işlem maliyetleri dışında siyasi faktörler de belirleyici olabilmektedir. Bir tür çapraz sübvansiyon görevi gören kaçak kullanım, bu bölgelere devletin yardımı olarak görülmektedir. Kaçak elektrik kullanımı sadece Türkiye'de değil gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaygın olarak görülmektedir." tespitini yaptı.
"HUKUKİ SÜREÇLERİN MALİYETİ AZALTILMALI"
Bireylerin; kaçak kullanım maliyetinin, kendilerine sağladığı faydanın altında olduğu sürece kaçak elektrik kullanmaya yöneldiğine dikkat çeken Prof. Oğuz, "Önemli olan nokta, hukuki süreçlerin maliyetlerinin azaltılması yoluyla, kaçak elektrik kullanımının cazip olmaktan çıkartılmasıdır. Bu sadece, kaçak elektrik kullananlar açısından değil, kaçak kullanımın finansmanını yapan toplumun diğer kesimleri açısından da geçerlidir." şeklinde konuştu.
Kaçak elektrik kullanımı azaldıkça, önlemenin marjinal maliyetlerinin artacağına işaret ederek, hiçbir zaman kaçak kullanımın tamamen ortadan kaldırılamayacağını vurgulayan Prof. Dr. Oğuz, "Elektriğin kaçak kullanımı, kaçak kullananların takibi, önlenmesi ve idari-cezai yaptırımların uygulanması süreçlerinin maliyetlerinden dolayı sıfıra indirilemeyecek bir unsurdur. Bunanla birlikte Elektrik Dağıtım Şirketleri'nin (EDAŞ) kaçak kullanımı önlemek için gerekli tedbirleri almalarının sağlanabilmesi, kaçak kullanımın işlem maliyetlerinin azaltılabilmesi açısından gereklidir. Bu süreçteki başarı, elektrikte hukukun üstünlüğünün sağlanabilmesi ve regülatif süreçlerin siyasi etkilerden daha az etkilenen bir yapıya sahip olabilmesi için bir ön şart niteliğindedir." diye konuştu.
CİHAN