Soma faciasının meydana geliş sebebine dair tartışmalar sürüyor. Uzmanların üzerinde durduğu ihtimaller ve kurtulan işçilerin ifadelerine göre, ilk senaryo, trafo patlaması sonucu yangın çıktığı bilgisi. İkinci senaryo ise madenin eski damarlarından birinde çıkan ve yoğun oksijen verilmesiyle büyüyen yangının trafoyu patlatması. Üçüncü ihtimale göre de maden genişletme çalışmaları kapsamında hatalı ölçüm yapıldı ve izinsiz dinamit patlatıldı.

Zaman'ın haberine göre, Yangının yaşandığı madende 3,5 saat boyunca yardım bekleyen ve temiz hava borularını delerek kurtulan madenci Fatih Ocay, olayın patlama sonucu meydana geldiğini anlatıyor. “Patlamadan sonra panoların kenarlarında bulunan bir kaçamağa sığındık. Bulunduğumuz alana duman sızmasını önlemek için bölüme bez ve sunta gibi ekipmanlarla perdeleme yaptık.” diyen Ocay, bu perdelemenin kendilerini sadece 3,5 saat idare ettiğini ve bu saate kadar yardımlarına kimsenin gelmediğini kaydediyor. Patlama iddiasını destekleyen ve toprak altında kalan madencilerden Recep Gök de, “Biz patlama olduğunda aşağıda 5 kişiydik. Zemine çıktığımızda ise sadece 2 kişiydik.” diyor. Sağ kurtulan işçilerden Özcan Cüce de olayın bir yangınla başladığını savunuyor.