Avrupa Birliği kriterlerine uyum kapsamında kimlik kartları, ehliyetler ve pasaportlar değişecek. Bu değerli kağıtların değişmesi vatandaşa ilave maliyet anlamına geliyor. Türkiye’de 77 milyon kişinin kimlik kartı, 26 milyon kişinin ehliyeti ve yaklaşık 7.7 milyon kişinin de pasaportu bulunuyor. Bu üç kağıdın değişiminde istenen bedeller ise kimlik kartı için 8 TL, ehliyet için 15 TL ve pasaport için 87.5 TL. Bu da toplamda üç kağıttan devletin kasasına tam 1 milyar 679 milyon 750 bin TL girecek demek oluyor.

Herkes kimlik bedeli ödeyecek

Her vatandaşın sahip olduğu kimlik kartları bundan sonra çipli olacak. Değiştirilmesi zorunlu olan kimlikler için ise vatandaşlar 8 TL bedel ödeyecek. Böylece 77 milyon nüfuslu Türkiye’de yeni kimliklerden devletin kasasına 616 milyon TL girmiş olacak. Erkek ve kadın için renk ayrımı olmayan ve geçerlilik süresi 10 yıl olacak kimlikler kısmen pasaport yerine de geçecek. Kimliklerin önümüzdeki aylarda dağıtılması planlanıyor. Dağıtılmaya başladığı tarihten itibaren 3 yıl içinde ise tüm kimlikler değişmiş olacak.

Yeni pasaport 87.50 TL

Türkiye, AB ile yaptığı proje kapsamında Schengen uyumlu yeni pasaportlar için yakında ihaleye gidecek. Bu da değişecek olan pasaportların vatandaşlara ek maliyet oluşturması demek. Diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre Türkiye’de vatandaşların yaklaşık yüzde 10’unun pasaportu bulunuyor. Yenilenen pasaportlar için sadece 87.50 TL’lik cüzdan bedeli ödenecek. Yaklaşık 7.7 milyon vatandaşın pasaport sahibi olduğu düşünüldüğünde, bu değişimden de Maliye’nin kasasına 673 milyon 750 bin TL girmiş olacak.

2 TL’lik maliyete 15 TL ücret

2014 yılı sonu rakamlarına göre Türkiye’de toplam sürücü sayısı 25 milyon 972 bin 519. Yaklaşık 26 milyon kişinin sahip olduğu ehliyetin 15 TL’lik değişim ücretinden devletin kasasına girecek meblağ ise 390 milyon TL. 5 yıl içinde değiştirilmesi planlanan ehliyetlere ödenecek miktarın sadece 2 TL’si kağıt bedeli. Kalan 13 TL’lik kısım ise Maliye Bakanlığı’nın kasasına girecek. Söz konusu kanunun tasarı aşamasında ehliyetlerin yenilenmesi için vatandaşlardan 89 TL alınmak istenmiş, ancak kamuoyu tepkisiyle söz konusu bedel 89 TL’den 15 TL’ye düşürülmüştü.

‘Bütçe açıklarını vatandaşın parasıyla kapatıyorlar’

Maliye Bakanlığı’nın 2015 yılında değerli kâğıt bedeli olarak vatandaşlardan 611.2 milyon TL tahsil ettiğini hatırlatan CHP’li eski milletvekili Umut Oran, AB’ye uyum kapsamında ehliyetler ve kimlik belgeleri değiştirildiğinde, bu bir zorunluluk olduğu için vatandaşın kart için ödeyeceği 2-3 TL dışında para ödememesi gerektiğini söyledi. Oran, “Vatandaş sağlık raporu için de ayrıca ödeme yapmak zorunda kalacak. Bütçe açıklarını işte bu şekilde vatandaşın adımını attığı her alandan para toplayarak kapatmaya, dolaylı vergileri sürekli olarak artırarak kapatmaya çalışıyorlar” ifadelerini kullandı.

Meydan