Yargıtay 16. Ceza Dairesi, savunma hakkı konusunda önemli bir karara imza attı. Silahlı terör örgütü suçlaması ile tutuklu yargılanan ve mahkûm olan bir sanık, kararı temyiz etti. Temyiz başvurusunda, avukat tayin edilmemesinin savunma hakkını kısıtladığına işaret etti. Mahkeme, yargılama sırasında sanığın kendisinin görevlendirdiği veya zorunlu olarak görevlendirilen bir avukat tarafından temsil edilmemesini bozma nedeni saydı. Ağır ceza mahkemelerine uyarı niteliğindeki kararda, önemli tespitlere yer verildi.

 “Müdafilik” kavramının ceza muhakemesi hukukunda savunmanın ayrılmaz parçası olduğuna dikkat çekilen kararda, Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) hükümlerine atıf yapıldı  . Kararda, Anayasa’nın 36/1. maddesinde, herkesin, “meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkı”na sahip olduğu vurgulandı.‘

AİHM kararlarına atıf yapılan kararda, şunlar kaydedildi: “Silahlı terör örgütü üyeliği suçundan yargılanan tutuklu sanığın, kendisinin seçtiği bir müdafii bulunmadığı gibi, CMK uyarınca resen müdafii görevlendirilmemesi, bulunduğu hal nedeniyle, delillere erişme ve savunma hazırlama imkânları itibarıyla yargılamanın gereği olan ‘silahların eşitliği’ ilkesinin ve Anayasa’nın 36’ncı ve AİHS’nde teminat altına alınan adil yargılama hakkının ihlali sonucunu doğurur. Adaletin selameti açısından gerekli olan müdafiinin hukuki yardımından yararlandırılmadan yargılama yapılıp sorgusu tespit edilmek ve hüküm kurulmak suretiyle savunma hakkının kısıtlanması yasaya aykırıdır.”Karar, bir çok favayı etkileyecek . Avukat bulunmaksızın yapılan yargılamaların tamamı Yargıtay’dan dönecek. 

AİHM’de, 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi üyesi 47 ülke hakkında 56 bin 250 başvuru bulunuyor. Aleyhine en çok başvuru yapılan ülke sıralamasında Romanya birinci, Rusya ikinci sırada. Türkiye, 7 bin 518 başvuru ile üçüncü sırada geliyor. Türkiye, 2017’de 98 ihlal ile aleyhine en çok ihlal kararı verilen ikinci ülke olurken, birinci sırada 293 ihlal kararı ile Rusya yer aldı. Türkiye aleyhine verilen ihlal kararlarında ilk sırada, adil yargılanma bulunuyor. Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı, AİHM kararları uyarınca 2012’den bu yana 107 milyon TL tazminat ödedi. Geçen yıl ödenen tazminat tutarı rekor düzeye çıkarak, 52 milyon 341 bin TL’ye ulaştı.